به گزارش عصرتبریز، چند روز پس از آنکه دونالد ترامپ در پلتفرم رسانهای خود موسوم به تروث سوشال اعلام کرده که به وزارت جنگ این کشور دستور داده است تا آزمایش سلاحهای هستهای را از سر بگیرد، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، بر ماهیت «صلحآمیز» و «نجاتبخش» فعالیت هستهای ایران تأکید کرد.
پزشکیان طی بازدید از نمایشگاه دستاوردهای نوین هستهای که در محل سازمان انرژی اتمی برگزار میشد، گفت که «آنچه در اینجا میبینیم، هیچ کدامش در حقیقت آن تصوری که از هستهای در دنیا ایجاد کردهاند نیست. همهاش جهت حل مشکل مردم است، برای بیماریهاست، برای سلامت مردم است و در لبه دانشی است که میتواند نجاتبخش باشد.»
زمانی که کشورهای دارای قدرت اقتصادی در جهان از این فناوری استفاده میکنند و ایران نیز در حوزههای مختلف از جمله پزشکی توانسته این فناوری را به خروجی برساند مطالبه تعطیلی دانش هستهای ایران چیزی جز تلاش برای انحصاری نگهداشتن یک فناوری حیاتبخش نیست اگر بنا بر مذاکره برای محدودکردن فعالیتهای هستهای نیز باشد باز اینطرف غربی است که در ابتدا روی میز مذاکره بمب انداخته و در ادامه نیز از تندادن به مذاکرات با ایران در قالب ۵+۱ طفره رفته است. طرف آمریکایی درحالیکه هنوز پرونده هستهای در مذاکرات تعیینتکلیف نشده درخواست محدودسازی برد موشکی را نیز به مطالباتش اضافه کرده است تا نشان دهد در صورت کنار گذاشته شدن پرونده هستهای باب بهانهجویی را همچنان باز میبیند.
هستهای فقط بمب و برق نیست
در جدیدترین خبر درباره اقدامات ایران در راستای تولید انرژی با استفاده از سوخت هستهای، رئیس سازمان انرژی اتمی اعلام کرده است که بر اساس قرارداد جدید ایران و روسیه، ساخت ۸ نیروگاه اتمی در دستور کار است؛ چهار نیروگاه در بوشهر و چهار نیروگاه دیگر در نقاط مختلف کشور احداث میشود؛ اما باید تشریح کرد که فناوری هستهای فراتر از تولید برق که عموماً به آن شناخته میشود کاربردهای دیگری نیز در صنعت، کشاورزی و پزشکی دارد. آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) این کاربردها را به شش حوزه اصلی تقسیم میکند: سلامت، انرژی، مدیریت آب، غذا و کشاورزی، محیطزیست و صنعت. برخی از این کاربردها را که موردنیاز ایران است میتوان اینگونه مورد اشاره قرار داد.
۱- در ایران بر اساس گزارش وزارت جهاد کشاورزی در سال ۱۳۹۹ سالانه ۱۳۳ میلیون تن محصولات کشاورزی تولید شده که از این مقدار ۱۵ تا ۲۰ میلیون تن به ضایعات تبدیل میشود. پرتودهی هستهای که روشی تأییدشده توسط سازمانهای معتبر جهانی؛ مانند فائو (FAO)، آژانس بینالمللی انرژی اتمی و سازمان بهداشت جهانی (WHO) است با افزایش ماندگاری محصولات، کاهش آفات و جلوگیری از فساد، نقش مؤثری در ارتقای امنیت غذایی ایفا میکند و در کشورهای پیشرفته به طور گسترده استفاده میشود.
۲- در حوزه سلامت، متخصصان ایرانی بیش از ۵۰ رادیوداروی تشخیصی، تسکینی و درمانی تولید کردهاند. به طور مثال ایزوتوپ تلوریم – ۱۳۰ یکی از دستاوردهاست که در تشخیص و درمان سرطان، بیماریهای صعبالعلاج، داروسازی، صنعت، زمینشناسی و کشاورزی کاربرد دارد. همچنین، تولید پودر هموستات برای جلوگیری از خونریزی در جراحیها، ایران را در جمع پنج کشور دارای دانش فنی این محصول قرار داده است.
۳- در مدیریت آب، مجتمع آبشیرینکن ۷۰ هزارمترمکعبی نیروگاه اتمی بوشهر مصداقی است که میتواند بهعنوان الگوی تأمین آب شرب در مناطق جنوبی به کار گرفته شود.
۴- در محیطزیست، سامانه شتابدهنده الکترواستاتیک الکترون برای تصفیه پسابهای صنعتی طراحی شده است. فناوری پلاسما در تصفیه پسماندهای دارویی، بیمارستانی و شیرابه زبالههای دفنی مؤثر است و برای درمان زخمهای مزمن مانند زخم دیابتی نیز کاربرد دارد.
۵- در حوزه صنعت ابزارهای رادیومتریک برای کنترل کیفیت، اندازهگیری چگالی، رطوبت و ضخامت به کار میروند. به لحاظ درآمدزایی نیز باید تشریح کرد که ایران چرخه کامل سوخت هستهای را بومیسازی کرده است که شامل «اکتشاف و استخراج معادن اورانیوم تا تولید کیک زرد، غنیسازی، ساخت میله و مجتمع سوخت، مدیریت سوخت در رآکتور و دفع پسماند» میشود. تولید ترکیبات دوتریوم از آبسنگین برای جلوگیری از خامفروشی آن از دیگر دستاوردهای صنعت هستهای است.
۶- در حوزه فعالیتهای نظامی نیز باید تشریح کرد که فناوری هستهای صرفاً برای ساختن بمب کارایی ندارد. فناوری هستهای امکان ساخت زیردریاییهایی با پیشران هستهای را فراهم کرده است. این زیردریاییها باقابلیت حرکت طولانیمدت بدون نیاز به سوختگیری مکرر، امکان رصد آبهای دوردست را برای ایران ایجاد میکنند و برد دفاعی کشور را به طور چشمگیری افزایش میدهند.
باتوجهبه نیاز مبرم ایران به فناوری هستهای اکنون باید از نابودی آن تحتفشارهای طرف غربی جلوگیری شده و آسیبهای احتمالی متأثر از جنگ ۱۲ روزه نیز جبران شود. رئیسجمهور نیز در همین راستا در نمایشگاه دستاورهای نوین هستهای تأکید کردند که: «این علم درونی شده و در اختیار دانشمندان کشور ماست. با خراب کردن ساختمانها و کارخانهها ما مشکل پیدا نخواهیم کرد. دوباره خواهیم ساخت و با قدرت بیشتری هم خواهیم ساخت.»
تجربهها را تجربهکردن خطاست
در فضای اتهامزنی به فعالیت هستهای ایران یکی از این استدلالها این است که وقتی کشور صنعتی مثل آلمان از تولید انرژی هستهای دست شسته و طی سالهای اخیر ۳ نیروگاه خود را نیز تعطیل کرده است چرا ایران میخواهد چنین مسیری را برود. در پاسخ به این پرسش باید گفت که اولاً صرفاً رویکرد یک کشور برای الگوبرداری کافی نیست و کشورهای دیگری از جمله فرانسه، آمریکا، چین، روسیه و انگلیس خود را برای تأمین انرژی به این فناوری متکی میدانند.
ثانیاً حتی آلمان نیز از راهبرد چند سال پیش خود عقب نشسته است. دولت جدید آلمان به صدراعظمی فردریش مرتس اعلام کرده است که دیگر مانع تلاشهای فرانسه برای اطمینان از برابری انرژی هستهای با انرژیهای تجدیدپذیر در قوانین اتحادیه اروپا نخواهد شد. مرتس همچنین در کارزار انتخاباتی خود از تصمیم دولت آلمان برای کنارگذاشتن انرژی هستهای در سال ۲۰۱۱ انتقاد کرده است که به گفته او «آلمان را از برق ارزان و قابلاعتماد محروم میکرد.» صدراعظم آلمان قول داده است که در فناوریهای جدید، از جمله رآکتورهای مقیاس کوچک که زباله هستهای با عمر طولانی تولید نمیکند، سرمایهگذاری کند. دیگر استدلال مخالفان غنیسازی ایران این است که ایران سوخت موردنیاز خود را از خارج تهیه کرده و صرفاً رآکتورهای تحقیقاتی خود را فعال نگه دارند. این موضوع نیز پیشازاین تجربه شده و آمریکا حتی از دستیابی ایران به سوخت موردنیاز رآکتور تحقیقاتی تهران که منبع تولید رادیودارو است نیز جلوگیری کرده؛ بنابراین چارهای جز خودکفایی ایران باقی نمانده است. رآکتور تحقیقاتی تهران که سال ۱۹۶۷ توسط آمریکا ساخته شده است برای تولید رادیوداروهای پزشکی کار میکرد.
پس از انقلاب، سوخت ۲۰ درصدی آن از آرژانتین تأمین میشد. در سال ۱۳۸۷، آمریکا مانع فروش به ایران شد و رآکتور در خطر خاموشی قرار گرفت. آمریکا پیشنهاد داد ۱۲۰۰ کیلو اورانیوم ۳٫۵ درصدی ایران به روسیه برود و یک سال بعد ۱۲۰ کیلو ۲۰ درصد تحویل ایران شود. ایران به دلیل بیاعتمادی به پیشنهاد آمریکا مبادله در خاک خود یا ترکیه را مطالبه کرد. مطابق بیانیه تهران که در اردیبهشت ۱۳۸۹ توسط ایران، ترکیه و برزیل به امضا رسیده بود تصمیم بر این شد که ایران ۱۲۰۰ کیلو اورانیوم خود را در ترکیه امانت بگذارد و ۱۲۰ کیلو اورانیوم ۲۰ درصد بهجای آن بگیرد که آمریکا علیرغم تأیید اولیه رویکرد ترکیه و برزیل پس از توافق در تهران آن را رد کرد. در پی این مانعتراشیها ایران در شهریور ۱۳۸۹ اعلام کرد که ۲۵ کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصد در نطنز تولید کرده است. این موفقیت به بهای شهادت ۴ دانشمند هستهای انحصار غرب را شکست و استقلال هستهای ایران را تضمین کرد. باوجود کارشکنی آمریکا پیشنهاد ایجاد وابستگی مجدد به واردات سوخت هستهای چیزی جز تکیه به یک تجربه شکستخورده نیست.
- منبع خبر : فرهیختگان
