با توجه به اهمیت ارتقاء نیروهای زمینی در نبردهای جدید همچون «جنگ‌های نیابتی»، چند سالی است که موضوع طراحی و ساخت سلاح‌ها و سامانه های مدرن، در دستور کار نیروهای مسلح ایران قرار گرفته است.
پس از بکارگیری سلاح ام۱۶ چینی موسوم به ۵٫۵۶CQ در عملیات‌های سپاه علیه گروهک‌های ضدانقلاب در کوه‌های شمال‌غرب ایران، تکاوران کشورمان نسبت به این سلاح و نقایص آن، ایراداتی را مطرح کردند و همین امر سبب شد که سپاه برای نخستین بار، دست به طراحی و ساخت اسلحه‌ای متناسب با نیازهای نیروهای چریکی ایران بزند؛ اسلحه‌ای که قابلیت‌های ارتقایافته‌ای نسبت به ام۱۶ آمریکایی و ام۱۶ چینی داشته باشد.
از همین‌رو سلاح «فاتح» یک بار در سال ۹۳ توسط سردار محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه رونمایی شد و در سال ۹۵ نیز با اعمال تغییراتی بر روی نمونه اولیه، دوباره نمایش داده شد. در «فاتح» جدید، ضریب سهولت و دقت در انجام عملیات افزایش یافته است.
بُرد نهایی «فاتح» یا همان «ام۱۶ ایرانی» که یگان‌های تکاوری سپاه مانند «صابرین» و «تیپ ۴۸ فتح» از آن استفاده می‌کنند، ۳ هزار و ۶۰۰ متر است و برد مفید آن نیز به ۴۵۰ الی ۵۰۰ متر می‌رسد.یکی از مهمترین مزایای سلاح «فاتح» نسبت به سلاح‌های مشابه آن یعنی ۵٫۵۶CQ محصول کشور چین و ام۱۶ آمریکایی، «وزن بسیار سبک‌تر و تطابق با شرایط مختلف جوی و محیطی» است.
از جمله قابلیت‌های ام۱۶ ایرانی که استفاده از آن را برای نیروهای تکاور سپاه آسان‌تر کرده، «ریل نصب تجهیزات» این سلاح است. ریلی که نصب «دوربین، نارنجک‌انداز، لیزر، چراغ‌قوه و دست‌گیره» را بر روی سلاح فراهم می‌کند و شرایط شلیک را برای بکارگیرنده سلاح مهیا می‌سازد.
این سلاح دارای قنداق تلسکوپی است که باعث می‌شود نیروی عقب‌نشینی حاصل از شلیک بهتر جذب شده، کنترل سلاح بهتر ممکن شود و تیرانداز تسلط بهتری بر روی سلاح داشته باشد.
گلوله‌های کالیبر ۵٫۵۶ «فاتح» در هنگام برخورد به بدن انسان و در درون بدن، تخریب فوق العاده ای به جا می گذارند. فشنگ‌هایی که قابلیت نفوذ تا ۵۱ سانتی‌متر از اندام انسان را دارد. کارشناسان نظامی، گلوله‌های کالیبر ۵۶٫۵ را حتی از گلوله های ۶۲٫۷ نیز خطرناک‌تر می‌دانند. مَرمی‌های فشنگ «فاتح» قبل از رسیدن به هدف، از هم متلاشی شده و همچون ترکش، تعداد زیادی گلوله بسیار کوچک به سوی هدف حرکت می‌کند.
ظرفیت خشاب سلاح «فاتح» از عدد ۲۰ که در سال ۹۳ بیان شد، در سال ۹۵ به ۳۰ ارتقا پیدا کرد و همین امر، عاملی برای استمرار و طولانی شدن زمان ضربه زدن به هدف مورد نظر است. ضمن اینکه آنگونه که در رسانه‌ها بیان شده، نرخ آتش تئوریک این سلاح ۷۰۰ تا ۹۰۰ گلوله در ۶۰ ثانیه است.
یکی دیگر از مزیت‌های «فاتح» وجود منافذی در آن است که موجب خروج گاز سمی از سلاح و در نتیجه داغ نشدن آن می‌شود.
با احتساب مواردی که ذکر شد، می‌توان «فاتح» را هجومی‌ترین سلاح نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به حساب آورد. سلاحی مخرب که در رویارویی‌های فواصل نزدیک، حرف اول میدان را می‌زند. سلاحی که در همین دو سه سال گذشته، جان بسیاری از ضدانقلاب‌ها، اشرار و تروریست‌هایی که قصد ایجاد ناامنی در کشور را داشتند، گرفته است.
