عصر تبریز: زیتون به قلم مرتضی بزرگی نوشت: چند سالی است که رسانه استان اقدام به ترجمه و یا همان دوبله سریالهای تولیدی رسانه ملی می نماید . از “تبریز در مه” تا “یوسف پیامبر (ع)” و … این اقدام اگر چه در ابتدای امر از سوی برخی مخاطبان شاید چندان جذاب نبوده و تکرار […]
عصر تبریز: زیتون به قلم مرتضی بزرگی نوشت: چند سالی است که رسانه استان اقدام به ترجمه و یا همان دوبله سریالهای تولیدی رسانه ملی می نماید . از “تبریز در مه” تا “یوسف پیامبر (ع)” و …
این اقدام اگر چه در ابتدای امر از سوی برخی مخاطبان شاید چندان جذاب نبوده و تکرار مکررات نامیده شود ، اما حقیقت امر این است که این موضوع نکته بسیار ظریفی را در خود جای داده است که به آن اشاره مینماییم . گر چه شاید مسئولین رسانه استانی خود نیز به این نکته توجهی ندارند .
جریان سازی مباحث دینی ، فرهنگی ، سیاسی و … در یک جامعه مستلزم داشتن چندین ابزار بسیار قدرتمند است که یکی از آنها رسانه قدرتمند و تأثیرگذار بومی است . وقتی به تولیدات شبکه های ملی توجه میکنیم این خلاء محسوس است، و در واقع اقوام و مناطق مختلف کشور با زبان مادری متنوع که در کشور وجود دارد، نیاز به مفاهیم بومی آن هم به زبان هنری و رسانه ای را بیش از پیش احساس می کند.
اگر چه شاید حرکت شبکه سهند در دوبله تولیدات ملی به زبان آذری خود در ابتدای امر صرفا توجیهی برای رفع نیاز افرادی از سطح جامعه تلقی شود که به زبان فارسی تسلط کافی ندارند ، اعم از افراد کم سن و یا مسن جامعه . اما شاید از نگاه مسئولین رسانه استانی صدور تولیدات ملی به کشورهای همسایه آن هم به زبان آذری مهمترین دلیل برای دوبله سریالهای فارسی باشد و یا دلایلی از این دست.
اما حقیقت امر این است که این حرکت رسانه استانی نباید فقط به این امر محدود شود ، چرا که با نگاهی کوتاه به انعکاس رسالت فرهنگی ، دینی و … آن هم از طریق رسانه، بر اهمیت توجه دقیق و موشکافانه به موضوع دوبله در شبکه استانی سهند را می افزاید.
متأسفانه بسیاری از مفاهیم دینی ، اجتماعی ، فرهنگی و حتی سیاسی با گذشت سابقه چندین دهه ای از فعالیت شبکه سهند به زبان آذری ، ترجمه و یا بهتر بگوییم بومی سازی نشده است. نیاز اقوام مختلف به اینگونه تولیدات آن هم به زبان مادری خود امری است که هر روز بیش از پیش نمایان است و حرکت شبکه سهند اگر با این نگاه باشد امری قابل تقدیر و شایسته سپاس است ، اگر چه با توجهی کوتاه به عملکرد نوظهور این شبکه در امر دوبله، به این نکته میرسیم که متأسفانه رسانه استانی به این موضوع بسیار حساس توجهی آنچنانی ندارد .
وقتی که به دیالوگهای این سریالها دقت میکنیم به این نتیجه خواهیم رسید که نوعی بی برنامگی و شلختگی در ادبیات آذری به کار رفته در این محصولات وجود دارد و توجهی به نگارش حرفه ای متن دوبله به زبان وزین آذری نشده است . استفاده از برخی کلمات کاملا عرفی و سبک ، آن هم در برخی تولیدات با مضامین بسیار حساس همچون سریال حضرت یوسف (ع) و یا مختارنامه، این موضوع را کاملا عریان میکند که مخاطب در دریافت مفاهیم عمیق دینی و فرهنگی این تولیدات به زبان آذری در سردرگمی قرار دارد .
مخاطب در این تولیدات جملاتی را دریافت میکند که در زندگی اجتماعی خود همیشه با آن مواجه است و حتی شاید در بین بخشی از این مخاطبین هم این نوع ادبیات سبک جایگاهی ندارد ، و این ایراد اساسی و حساس است.
و این همان تفاوت زبان رسانه در مقابل زبان عامیانه است که زبان رسانه در انتقال مفاهیم، کاملا هنری و حرفه ای عمل میکند و خلاصه اینکه؛ رسالت سنگین رسانه.
اشاره شد که جملات سبکِ استفاده شده در این دوبله ها ، حتی در بین بخش قابل توجهی از آذری زبانها رایج نمیباشد و کاملا مذموم است ، چه رسد به اینکه در زبان حرفه ای هنر رسانه ای عرضه شود ، آن هم در تولیداتی با محتوای دینی.
این نکته بسیار دقیق و قابل توجه است که موضوع دوبله تولیدات ملی به زبان آذری، نیاز واقعی و غیر قابل انکار است، اما صرفا ترجمه غیر حرفه ای جملات فارسی به زبان آذری این نیاز را مرتفع نخواهد کرد و استفاده از کارشناسان حوزه ادبیات آذری آن هم در نگارش دیالوگهای ظریف هنری رسانه ای در این حرکت کاملا ضروری است.
اگر چه شرایط ایده آل، تولید محصولات دینی ، فرهنگی و … به زبان آذری است ، اما نبود نیروی انسانی هنرمند حرفه ای کافی از طرفی و محدودیت امکانات و بودجه و … از سوی دیگر دلیل قابل قبول و منطقی میباشد که دست شبکه استانی را برای این حرکت تا رفع این نیاز ها باز بگذارد، ولی با در نظر گرفتن این موضوع که صرفا دوبله، آن هم به طور غیر حرفه ای، این حرکت را با گذشت زمان عقیم و با سردی استقبال از سوی مخاطب مواجه خواهد کرد.
با این حال امید آن میرود که مدیران شبکه استانی با توجه به سابقه این شبکه ، حضور کارشناسان ادبیات را در امر “دوبله حرفه ای” بیش از پیش جدی بگیرند تا این حرکت منجر به ایجاد مفاهیم ارزشی به زبان آذری آن هم از طریق هنر رسانه گردد.
.
