به گزارش عصرتبریز، خویی ها از سرمایه گذارن معروف صنایع تبریز در در قرن اخیر بوده اند. حاج محمد رحیم خویی شاید معروف ترین آنها در صنعت کبریت سازی بود که در سال ۱۲۹۷ کارگاه تولیدی کبریت را در تبریز بنا نمود و ۳ سال بعد با بهره گیری از صنعت آلمانی و وارد کردن دستگاه های مدرن کبریت سازی با همراهی «هوگو» مهندس آلمانی، اولین کارخانه بزرگ کبریت سازی را در تبریز بنا نمود که ۱۵ سال انحصار تولید کبریت ایران را در دست گرفت.
از مجموع ۵۳ کارخانه تولید کبریت در ایران، جالب است بدانید که تنها ۴ کارخانه باقی مانده است و تمامی آنها تعطیل و جمع آوری شده اند. شرکت کبریت آذربایجان واقع در هشترود آخرین کارخانه ای بود که زیر مجموعه کبریت ممتاز فعالیت می کرد و امسال دستگاه های آن به دلیل نبود بازارهای داخلی و خارجی، به فروش رسیده است.
کبریت ممتاز در طول حیات ۱۰۰ ساله خود فراز و نشیب زیادی را تجربه کرده و بارها تا مرز تعطیلی رفته است . این کارخانه قدیمی در محل فعلی آپارتمانهای فارابی ساخته شده بود و پس از انقلاب با خرید زمینی در بیرون شهر و ساخت کارخانه ای مدرن، در سال ۶۴ عملیات انتقال به محل جدید آن در کیلومتر ۱۰ جاده تبریز – تهران آغاز شد.
از ۵ خط تولید کبریت در این کارخانه، عملا ۳ خط آن تا به امروز دوام یافته است و در کنار آن یک خط تولید نوپان نیز فعالیت می کند که با توجه به رکود بازار و تولید انبوه نوپان در شمال کشور، این خط تولیدی نیز عملا به حالت تعدیل درآمده است.
۲۲۰ نفر به صورت مستقیم در این کارخانه مشغول به فعالیت هستند و علی رغم تعدیل برخی از خطوط تولید، هیچ تعدیل نیرویی در این کارخانه صورت نگرفته است و تنها افرادی که بازنشسته شده اند، کارخانه را ترک کرده اند.
کبریت ممتاز در حال حاضر در کنار ۳ کارخانه دیگر توکلی، مشکین (زیر مجموعه ممتاز) و آذر ابهر، به عنوان تنها تولیدکنندگان کبریت در ایران فعالیت دارند که ۶۰ الی ۷۰ درصد نیاز بازار را تنها کارخانه کبریت ممتاز تأمین می کند و ۳ کارخانه باقی مانده سهم اندکی در بازار دارند.
صادرات کبریت نیز در چند سال به دلیل افزایش قیمت دلار و تحریم های موجود، متوقف شده است و قبلا کشورهای همسایه همچون عراق و افغانستان و دیگر کشورها، مقصد کبریت های تولیدی شرکت ممتاز بودند.
شرکت کبریت ممتاز در کنار فعالیت تولیدی، اهمیت زیادی به مباحث فرهنگی پرسنل خود دارد و در کنار جشن های مناسبتی، کلاس ها زبان، کامپیوتر، موسیقی و خوشنویسی نیز برای فرزندان پرسنل برگزار می کند و حتی ۵۰ درصد هزینه تحصیل پرسنلی که در مقاطع کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل هستند، از طریق شرکت پرداخت می شود. در کنار این فعالیت ها، ساخت مدرسه، بیمارستان، کمک به ساخت آسایشگاه باباباغی و مرکز بهزیستی هشترود، از فعالیت های شرکت کبریت ممتاز در حوزه مسئولیت اجتماعی است.
شاهکار شرکت کبریت سازی ممتاز البته، راه اندازی موزه کبریت در محل کارخانه است. موزه ای شیک و غیر قابل تصور در محل کارخانه که در بر دارنده تاریخچه کبریت و کبریت سازی در ایران و آذربایجان است.
دستگاه های قدیمی و دستی تولید کبریت، عکس هایی نوستالژیک از راه اندازی کارخانه قدیمی و جدید و فعالیت کارگران شرکت کبریت سازی، انواع ماشین های تایپ، دستگاه حضور و غیاب قدیمیف سکه های قدیمی و مهمتر از همه اینها، انواع و اقسام کبریت داخلی و خارجی در طول تاریخ که زیبایی خاصی به موزه بخشیده است.
موزه کبریت آذربایجان، اخیرا از سوی سازمان میراث فرهنگی، هنری و گردشگری ایران به ثبت رسیده و همه روزه از ۱۴ الی ۲۰ پذیرای گردشگران از سرتاسر کشور بوده و بازدید از آن برای عموم رایگان و آزاد است.
