به گزارش عصرتبریز،ترامپ زلنسکی را متهم کرد که با درخواستهایش برای تضمینهای امنیتی، خطر تشدید تنشها را افزایش میدهد و اظهار داشت که زلنسکی با این رفتار، جهان را به سمت جنگ جهانی سوم سوق میدهد.
در مقابل زلنسکی تأکید کرد که اوکراین نیازمند تضمینهای امنیتی معتبر است و نمیتواند بهراحتی با روسیه به توافق برسد.
معاون رئیسجمهور آمریکا، جیدی ونس، نیز زلنسکی را به بیاحترامی متهم کرد و از او خواست قدردان حمایتهای آمریکا باشد.
ازجمله پیامدهای این دیدار میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
۱. لغو توافق معدنی: بهدلیل تنشهای بهوجود آمده، توافق معدنی که قرار بود بهعنوان گامی بهسوی آتشبس با روسیه امضا شود، لغو شد.
۲. واکنشهای بینالمللی: رهبران اروپایی از زلنسکی حمایت کرده و رفتار ترامپ را محکوم کردند.
۳.خطر کاهش حمایت نظامی: این تنش ممکن است به کاهش حمایت نظامی آمریکا از اوکراین منجر ش شود.
بعنوان نتیجهگیری میتوان گفت این رویداد نشاندهنده شکاف عمیق در روابط آمریکا و اوکراین است و میتواند بر معادلات ژئوپلیتیکی منطقه تأثیر بگذارد. همچنین، رفتار ترامپ نگرانیهایی را درباره تعهد آمریکا به متحدانش ایجاد کرده است.
رفتار ترامپ در این دیدار از دو منظر قابل بررسی است:
الف – از منظر سیاست داخلی و پایگاه رای خود
ترامپ با این برخورد نشان داد که برخلاف دولتهای گذشته، دیگر حاضر نیست بدون قید و شرط از اوکراین حمایت کند. او این پیام را به رایدهندگان آمریکایی منتقل کرد که اولویت او منافع آمریکا است و نمیخواهد منابع مالی و نظامی این کشور را بیدلیل خرج جنگهای خارجی کند.
اما از طرفی، برخورد او با زلنسکی بهشدت تهاجمی و غیردیپلماتیک بود. حتی اگر هدف او کاهش حمایت از اوکراین بود، میتوانست این مسئله را با لحنی دیپلماتیکتر مطرح کند تا متحدان اروپایی آمریکا را دچار نگرانی نکند.
ب – از منظر سیاست خارجی و دیپلماسی بینالمللی
ترامپ معتقد است که ادامه حمایت نامحدود از اوکراین به نفع آمریکا نیست و باید روسیه و اوکراین را به سمت توافق و پایان جنگ سوق داد. این سیاست میتواند از دید برخی تحلیلگران منطقی باشد، زیرا جنگ طولانی اوکراین هزینههای زیادی به غرب تحمیل کرده است.
اما حمله لفظی به زلنسکی در یک دیدار رسمی، آن هم در کاخ سفید، میتواند پیام بدی به سایر متحدان آمریکا بدهد. این رفتار ممکن است این تصور را ایجاد کند که واشنگتن در قبال متحدانش غیرقابلاعتماد است و بهراحتی آنها را کنار میگذارد.
اگر ترامپ میخواست حمایت آمریکا از اوکراین را کاهش دهد، میتوانست این کار را با زبان دیپلماتیکتر انجام دهد تا هم فشار روی اوکراین افزایش یابد، هم روابط با متحدانش دچار تنش نشود. اما روش تهاجمی او باعث شد این تصمیم راهبردی تحتالشعاع جنجال رسانهای قرار بگیرد.
رفتار زلنسکی در این دیدار را میتوان از دو زاویه بررسی کرد:
الف – منظر منافع اوکراین
زلنسکی تلاش کرد که همچنان حمایت نظامی و مالی آمریکا را حفظ کند. او از تمام ابزارهای دیپلماتیک و رسانهای برای نشان دادن اهمیت کمکهای آمریکا به اوکراین استفاده کرد. در شرایطی که کمکهای غربی برای ادامه جنگ حیاتی است، او نمیتوانست منفعل باشد و مجبور بود با قاطعیت از مواضع کشورش دفاع کند.
اما زلنسکی باید در نظر میگرفت که ترامپ فردی تندخو و غیرقابلپیشبینی است. او میتوانست با لحن و رفتار دیپلماتیکتری، از رویارویی مستقیم با ترامپ اجتناب کند. تقابل شدید او با ترامپ ممکن است باعث کاهش حمایت برخی جمهوریخواهان از اوکراین شود و به ضرر کشورش تمام شود.
ب – از منظر روابط دیپلماتیک با آمریکا
زلنسکی نشان داد که حاضر نیست در برابر فشارها کوتاه بیاید و برای امنیت کشورش میجنگد. این موضعگیری میتواند به متحدان اروپایی این پیام را بدهد که اوکراین همچنان به حمایتهای آنها نیاز دارد و نباید از جنگ خسته شوند.
اما اصرار بیش از حد او برای دریافت کمک از آمریکا، میتواند این پیام را منتقل کند که اوکراین بیش از حد به واشنگتن وابسته است. این موضوع ممکن است باعث شود که آمریکا در مذاکرات احتمالی صلح، فشار بیشتری بر اوکراین وارد کند.
زلنسکی در دفاع از مواضع اوکراین درست عمل کرد، اما باید توجه میداشت که تقابل مستقیم و پرخاشگرانه با ترامپ میتواند نتیجه عکس داشته باشد. او باید از طریق دیپلماسی نرمتر و مذاکرات پشت پرده، حمایت آمریکا را حفظ میکرد، بدون اینکه به رویارویی علنی کشیده شود.
موفقیت و پیروزی روسای جمهور آمریکا و اوکراین در این گفتگو، بستگی به معیارهای موردنظر قابل ارزیابی است:
الف – از نظر دیپلماسی و کنترل بحث
ترامپ با لحن تهاجمی و پرخاشگرانهای که دارد، توانست فضای گفتگو را به نفع خود شکل دهد و زلنسکی را در موضع دفاعی قرار دهد. ترامپ در گذشته هم نشان داده که در مذاکرات، طرف مقابل را تحت فشار قرار میدهد تا امتیاز بگیرد. اگر هدف او کاهش درخواستهای اوکراین یا نشان دادن قدرت خود بود، پس در این زمینه پیروز شد.
ب – از نظر حفظ حمایت بینالمللی
زلنسکی نشان داد که همچنان قاطعانه از منافع کشورش دفاع میکند و با عقبنشینی، موقعیت دیپلماتیک اوکراین را تضعیف نکرد. هرچند ترامپ او را تحت فشار گذاشت،
اما زلنسکی توانست مواضعش را حفظ کند و از این جهت بهعنوان یک رهبر مقاوم ظاهر شد.
ج – از نظر تأثیرگذاری بر افکار عمومی
این مورد بستگی به برداشت مخاطبان دارد:
حامیان ترامپ معتقدند که او نشان داد آمریکا نباید بهطور نامحدود به اوکراین کمک کند و این یک پیروزی برای سیاست «اول آمریکا» محسوب میشود.
حامیان زلنسکی بر این باورند که او نشان داد که اوکراین هنوز نیاز به حمایت دارد و حاضر نیست در برابر فشارها تسلیم شود.
اگر هدف پیروزی در کنترل بحث و مذاکره باشد، ترامپ برتر بود. اما اگر هدف حفظ حمایت از اوکراین در سطح بینالمللی باشد، زلنسکی عملکرد بهتری داشت. بنابراین، هر دو طرف بسته به معیارهای متفاوت، امتیازاتی کسب کردند، اما هیچ کدام به طور مطلق پیروز نشدند.
ترامپ، از نظر کنترل بحث و مذاکره، به دلایل ذیل در این گفتگو برتر بود:
۱ – تسلط بر فضا و تعیین لحن گفتگو
ترامپ بهطور سنتی از سبک مذاکره تهاجمی استفاده میکند. او در این گفتگو نیز با لحنی پرخاشگرانه و قاطعانه صحبت کرد و بحث را به جهتی که خودش میخواست هدایت کرد. این روش باعث شد که زلنسکی بیشتر در موضع دفاعی قرار بگیرد و مجبور شود به سؤالات و فشارهای ترامپ واکنش نشان دهد، بهجای اینکه خودش جریان بحث را کنترل کند.
۲ – ایجاد فشار روانی بر زلنسکی
ترامپ در مذاکرات معمولاً از فشار روانی و تاکتیکهای چانهزنی سخت استفاده میکند. در این مورد هم او با انتقاد و پرخاشگری، زلنسکی را تحت فشار گذاشت تا موضع اوکراین را تضعیف کند و شاید امتیازاتی بگیرد. زلنسکی در پاسخ، مجبور شد محتاطانهتر صحبت کند و تلاش کند که تعادل را حفظ کند، که نشاندهنده ضعف در کنترل بحث بود.
۳ – تغییر دستور کار بحث به نفع خودش
ترامپ معمولاً در مذاکرات تلاش میکند که موضوع اصلی را به نفع خود تغییر دهد. در این مورد نیز او موفق شد بحث را از موضوع کمک به اوکراین به سمت دیگر مسائل بکشاند و زلنسکی را در موضع پاسخگویی قرار دهد. این تکنیک، نشانهای از کنترل بالای او بر روند گفتگو بود.
۴ – استفاده از اهرم قدرت (برتری آمریکا بر اوکراین)
در هر مذاکرهای، طرفی که اهرمهای بیشتری در اختیار دارد، شانس بیشتری برای تسلط بر گفتگو دارد. ترامپ از قدرت اقتصادی و نظامی آمریکا استفاده کرد تا نشان دهد که دست برتر را دارد و زلنسکی برای تأمین منافع کشورش مجبور است با او مذاکره کند و پاسخگو باشد. این باعث شد که در کنترل کلی بحث، ترامپ وضعیت بهتری داشته باشد.
کنترل مذاکره و بحث، به معنای تعیین چارچوب گفتگو، فشار بر طرف مقابل و تغییر دستور کار به نفع خود است. در این گفتگو، ترامپ با استفاده از قدرت، فشار روانی و لحن قاطعانه، توانست این فاکتورها را به نفع خود بهکار گیرد. در نتیجه، از نظر کنترل فضای مذاکره، نسبت به زلنسکی برتر بود.
در صورتی که هدف، حمایت از اوکراین در سطح بینالمللی باشد، زلنسکی به دلایل زیر، عملکرد بهتری داشت:
۱ – ارائه تصویر یک رهبر مقاوم و تحت فشار
زلنسکی با حفظ آرامش و پرهیز از واکنشهای هیجانی، توانست خود را در جایگاه یک رهبر تحتفشار اما مقاوم نشان دهد. این تصویر در فضای بینالمللی بسیار اهمیت دارد، زیرا میتواند افکار عمومی جهان را به سمت حمایت از اوکراین سوق دهد. در مقابل، رفتار پرخاشگرانه ترامپ، که تلاش میکرد زلنسکی را تحت فشار بگذارد، ممکن است در نگاه بینالمللی به ضرر آمریکا تمام شود.
۲ – تبدیل شدن به نماد یک کشور مظلوم اما ایستاده
زلنسکی در این گفتگو، خود را نماینده یک کشور درگیر جنگ معرفی کرد که به حمایت بینالمللی نیاز دارد. این نوع دیپلماسی باعث میشود که افکار عمومی جهانی، اوکراین را قربانی جنگ بدانند و حمایت بیشتری از آن کنند. در حالی که ترامپ، با لحن تند و موضع قدرتطلبانه، بیشتر به عنوان فردی دیده شد که از برتری آمریکا سوءاستفاده میکند.
۳ – تأکید بر ارزشهای غربی و همبستگی بینالمللی
زلنسکی در صحبتهایش تلاش کرد که روی ارزشهای دموکراسی، حقوق بشر و همبستگی بینالمللی تأکید کند. این رویکرد در میان کشورهای اروپایی و دیگر متحدان غربی آمریکا بازخورد مثبتی دارد و میتواند آنها را به حمایت بیشتر از اوکراین تشویق کند.
۴ – استفاده از ضعف ترامپ در سیاست خارجی
ترامپ به دلیل مواضع متغیرش در سیاست خارجی و رویکرد “اول آمریکا”، به عنوان فردی شناخته میشود که گاهی متحدان سنتی را تحت فشار قرار میدهد. زلنسکی با استفاده از این ضعف، خود را در جایگاه کسی قرار داد که از آمریکا انتظار حمایت دارد، اما با واکنش تند ترامپ روبهرو شده است. این باعث شد که در فضای بینالمللی، ترامپ به عنوان فردی که به جای کمک به متحدان، آنها را تحت فشار قرار میدهد، دیده شود.
۵ – افزایش فشار بر آمریکا برای حمایت بیشتر از اوکراین
با نمایش مقاومت و مظلومیت، زلنسکی توانست حمایت بیشتری از کنگره آمریکا، اتحادیه اروپا و افکار عمومی جهانی جلب کند. هرچه زلنسکی در مذاکرات بیشتر در جایگاه فردی تحت فشار اما پایدار ظاهر شود، فشار بر دولت آمریکا برای کمک بیشتر به اوکراین افزایش مییابد.
اگر هدف، کنترل مذاکره و گرفتن امتیاز باشد، ترامپ موفقتر بود، اما اگر هدف، جلب حمایت بینالمللی برای اوکراین باشد، زلنسکی عملکرد بهتری داشت. او توانست با حفظ آرامش، تأکید بر همبستگی جهانی و نمایش مظلومیت اوکراین، حمایت بیشتری از افکار عمومی و کشورهای غربی دریافت کند.
در این گفتگوی پرتنش، هم ترامپ و هم زلنسکی سعی کردند امتیازاتی برای خود کسب کنند، اما نوع این امتیازات متفاوت بود.
امتیازاتی که ترامپ کسب کرد، به این ترتیب می توان از آنها نام برد:
الف – نمایش قدرت و کنترل مذاکره:
ترامپ با لحن تند و پرخاشگرانه نشان داد که در جایگاه بالاتری از نظر قدرت قرار دارد و او تعیین میکند که کمکهای آمریکا به اوکراین چگونه و چه زمانی ارائه شود. این پیام به سایر کشورها نیز مخابره شد که آمریکا همچنان دست بالا را در روابط دوجانبه دارد.
ب – تحمیل فشار روانی بر زلنسکی:
ترامپ با لحن سخت و سوالات چالشبرانگیز تلاش کرد زلنسکی را در موضع تدافعی قرار دهد و از او نوعی اعتراف یا تعهد بیشتر نسبت به سیاستهای آمریکا بگیرد. این فشار میتوانست زلنسکی را مجبور به امتیازدهی کند.
ج – نمایش سیاست “اول آمریکا”:
او توانست تأکید کند که کمک به اوکراین نباید به ضرر منافع آمریکا باشد و ایالات متحده تنها در صورتی به حمایت ادامه خواهد داد که منافع مشخصی در آن ببیند. این نوع پیام برای طرفداران سیاست خارجی واقعگرایانه در آمریکا (از جمله جمهوریخواهان) جذاب بود.
د – افزایش نفوذ بر روند جنگ اوکراین:
با نشان دادن عدم حمایت بدون قید و شرط، ترامپ میتوانست اوکراین را مجبور کند که در مذاکرات احتمالی با روسیه انعطاف بیشتری نشان دهد. این امر میتوانست به کاهش هزینه های آمریکا در حمایت از اوکراین منجر شود.
امتیازاتی که زلنسکی در این گفتگو به دست آورد، عبارتند از:
الف – جلب حمایت بینالمللی بیشتر:
زلنسکی با نمایش مقاومت در برابر رفتار پرخاشگرانه ترامپ و تأکید بر نیاز اوکراین به حمایت غرب، توانست هم در افکار عمومی جهانی و هم در میان رهبران اروپایی، موج جدیدی از حمایت برای اوکراین ایجاد کند.
ب – افزایش فشار بر کنگره و افکار عمومی آمریکا:
زلنسکی میدانست که هرگونه فشار ترامپ بر او، میتواند باعث واکنش منفی در کنگره و جامعه آمریکا شود. با مظلومنمایی هوشمندانه، او بر جمهوریخواهان و دموکراتهایی که از حمایت اوکراین دفاع میکنند، فشار بیشتری وارد کرد.
ج – حفظ چهرهای مقاوم و ملیگرایانه:
زلنسکی در این گفتگو نشان داد که حاضر نیست بدون قید و شرط تسلیم خواستههای ترامپ شود. این موضوع میتواند باعث افزایش اعتبار او در داخل اوکراین شده و به موقعیت سیاسی او در برابر مخالفان داخلی کمک کند.
د – نمایش استقلال اوکراین از تصمیمات آمریکا:
با اینکه او به دنبال حمایت آمریکا بود، اما در عین حال تلاش کرد نشان دهد که اوکراین تصمیمگیرنده مستقل است و حاضر نیست صرفاً به عنوان مهرهای در سیاست خارجی آمریکا عمل کند. این پیام برای متحدان اروپایی اوکراین نیز مهم بود.
ترامپ توانست فشار بر زلنسکی را افزایش دهد و این پیام را مخابره کند که آمریکا بدون قید و شرط کمک نخواهد کرد، بلکه امتیازات بیشتری میخواهد.
اما زلنسکی نیز موفق شد حمایت بیشتری از کشورهای غربی و کنگره آمریکا جلب کند و بهعنوان یک رهبر مقاوم و شجاع ظاهر شود.
در نهایت، اگرچه ترامپ مذاکره را در کنترل داشت، اما زلنسکی با دیپلماسی هوشمندانه توانست از این گفتگو به نفع اوکراین بهره ببرد.
در این گفتگوی پرتنش، ترامپ و زلنسکی هر دو به دنبال منافع ملی کشورهای خود بودند، اما نوع سودی که برای کشورشان به دست آوردند، متفاوت بود.
۱ – نفع و سودی که ترامپ برای آمریکا کسب کرد:
الف – کاهش تعهدات مالی آمریکا به اوکراین: ترامپ تلاش کرد که کمکهای آمریکا به اوکراین را مشروط به تأمین منافع مستقیم ایالات متحده کند. این سیاست میتوانست باعث کاهش هزینههای آمریکا در جنگ اوکراین شده و بخشی از منابع مالی را به داخل کشور اختصاص دهد.
ب – افزایش فشار بر اوکراین برای مذاکرات با روسیه: با نشان دادن موضع سختگیرانه، ترامپ اوکراین را به این سمت سوق داد که شاید مجبور شود برای جلوگیری از کاهش حمایتهای آمریکا، در مذاکرات صلح با روسیه انعطاف بیشتری نشان دهد. این موضوع میتوانست به کاهش درگیریها و تمرکز بیشتر آمریکا بر رقابت با چین منجر شود.
ج – نمایش سیاست “اول آمریکا” به رأیدهندگان داخلی: ترامپ با این رفتار، به طرفدارانش نشان داد که اولویت او منافع اقتصادی و استراتژیک آمریکاست و حاضر نیست بدون حساب و کتاب برای کشورهای دیگر هزینه کند. این سیاست به خصوص برای رأیدهندگان جمهوریخواه که مخالف مداخلههای خارجی پرهزینه هستند، جذاب بود.
د – ایجاد اهرم فشار بر اروپا: با تهدید به کاهش کمکها، ترامپ بهطور غیرمستقیم به کشورهای اروپایی پیام داد که اگر آنها خواهان ادامه حمایت از اوکراین هستند، باید سهم بیشتری از هزینههای جنگ را بپردازند. این موضوع میتوانست فشار مالی بر آمریکا را کاهش دهد.
۲ – نفع و سودی که زلنسکی برای اوکراین به دست آورد:
الف – افزایش فشار بر کنگره آمریکا برای ادامه کمکها: زلنسکی با ایستادگی در برابر ترامپ و نشان دادن اهمیت حمایت غرب، افکار عمومی و نمایندگان کنگره آمریکا را تحت تأثیر قرار داد و باعث شد که حمایت مالی از اوکراین همچنان در دستور کار بماند.
ب – جلب حمایت بیشتر از اروپا: از آنجایی که ترامپ موضع سختتری نسبت به اوکراین گرفت، زلنسکی توانست از این وضعیت برای جلب حمایت بیشتر از کشورهای اروپایی بهره ببرد. کشورهای اروپایی که نگران کاهش نقش آمریکا بودند، ممکن بود تعهدات مالی بیشتری را برای حمایت از اوکراین بپذیرند.
ج – حفظ جایگاه رهبری اوکراین در جنگ: زلنسکی با نمایش استقلال و مقاومت در برابر فشار ترامپ، چهرهای مقاوم از خود نشان داد که میتوانست برای تقویت روحیه داخلی در اوکراین و جذب حمایت بیشتر از متحدان بینالمللی مفید باشد.
د – تحکیم اتحاد با دموکراتها در آمریکا: زلنسکی میدانست که بسیاری از دموکراتها مخالف سیاستهای ترامپ در قبال اوکراین هستند. با مظلومنمایی و نشان دادن فشار ترامپ، او توانست حمایت دموکراتها و حتی برخی جمهوریخواهان سنتی را حفظ کند.
ترامپ، سعی کرد هزینههای جنگ اوکراین را کاهش دهد. ترامپ فشار بیشتری بر اوکراین و اروپا وارد کرد. پیام سیاست “اول آمریکا” را به رأیدهندگان داخلی فرستاد. وی تلاش کرد اوکراین را به سمت مذاکره با روسیه سوق دهد.
زلنسکی، موفق شد حمایت کنگره و اروپا را تقویت کند. او چهرهای مستقل و مقاوم از اوکراین نشان داد و تلاش کرد کمکهای آمریکا را تضمین کند. زلنسکی با دموکراتها و برخی سیاستمداران ضد ترامپ در آمریکا همسو شد.
ترامپ از منظر اقتصادی و سیاسی برای آمریکا امتیازاتی کسب کرد، اما زلنسکی نیز با بازی دیپلماتیک خود، توانست فشار را به نفع اوکراین مدیریت کند.
زلنسکی در این گفتگو برای اوکراین چندین امتیاز مهم کسب کرد که هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت به نفع کشورش بود. او با نمایش یک چهره مقاوم و دیپلماتیک، توانست حمایت بینالمللی را تقویت کند و از کاهش کمکهای غربی جلوگیری نماید. در ادامه، مهمترین اقداماتی را که او برای اوکراین انجام داد، بررسی میکنیم:
۱) حفظ حمایت مالی و نظامی آمریکا: با وجود فشارهای ترامپ، زلنسکی تلاش کرد نشان دهد که اوکراین همچنان نیازمند کمکهای آمریکا است و کاهش این کمکها میتواند مستقیماً به ضرر منافع غرب باشد.
او با تأکید بر نقش اوکراین در مقابله با روسیه، کنگره و افکار عمومی آمریکا را تحت تأثیر قرار داد و حمایت قانونگذاران آمریکایی (بهویژه دموکراتها) را حفظ کرد.
۲) جلب حمایت بیشتر از اروپا: از آنجایی که ترامپ تهدید به کاهش کمکهای آمریکا کرد، زلنسکی توانست از این موضوع برای فشار بر کشورهای اروپایی استفاده کند. او نشان داد که اگر آمریکا حمایت خود را کاهش دهد، اروپا باید نقش بیشتری در تأمین تسلیحات و کمکهای مالی به اوکراین ایفا کند. این استراتژی باعث شد کشورهای اروپایی تعهدات بیشتری نسبت به کمک به اوکراین بپذیرند.
۳) نمایش اقتدار و استقلال اوکراین: زلنسکی در این گفتگو تلاش کرد تصویر یک رهبر مقتدر و مستقل را از خود نشان دهد و نگذارد که اوکراین بهعنوان یک کشور وابسته به آمریکا دیده شود. این موضعگیری نهتنها باعث تقویت موقعیت او در داخل اوکراین شد، بلکه کشورهای دیگر را نیز متقاعد کرد که اوکراین بهعنوان یک کشور مستقل و مقاوم باید مورد حمایت قرار گیرد.
۴) ایجاد تقابل با ترامپ برای افزایش فشار بر کاخ سفید: زلنسکی بهخوبی میدانست که دموکراتهای آمریکا مخالف سیاستهای ترامپ هستند و با این تقابل، توانست حمایت دموکراتها را حفظ کند. او با مطرح کردن چالشهای اوکراین در سطح رسانههای بینالمللی، افکار عمومی را متوجه خطرات کاهش حمایت آمریکا کرد و این موضوع فشار بر کاخ سفید را افزایش داد.
۵) تبدیل تهدید به فرصت در سیاست داخلی اوکراین: این گفتگوی پرتنش باعث شد که زلنسکی در داخل اوکراین بهعنوان رهبری که حاضر نیست در برابر فشارها کوتاه بیاید، شناخته شود. او از این موضوع برای جلب حمایت مردم و متحدان سیاسی داخلی خود استفاده کرد و جایگاه خود را در سیاست داخلی اوکراین تقویت نمود.
زلنسکی، حمایت کنگره آمریکا را تقویت کرد و مانع از کاهش شدید کمکهای نظامی شد.
از طرفی، اروپا را به افزایش حمایت از اوکراین ترغیب و فشار مالی را به غرب منتقل نمود.
زلنسکی، چهرهای مستقل و مقاوم از اوکراین به نمایش گذاشت تا مشروعیت بینالمللی خود را افزایش دهد و از اختلافات داخلی آمریکا (دموکراتها و جمهوریخواهان) به نفع اوکراین استفاده کرد.
زلنسکی، در مرحله بعدی، جایگاه خود را در سیاست داخلی اوکراین مستحکمتر کرد و حمایت مردم را افزایش داد.
بهطور کلی، زلنسکی در این گفتگو توانست یک بازی دیپلماتیک قوی انجام دهد و با استفاده از تهدیدات ترامپ، حمایتهای جهانی از اوکراین را تقویت کند.
ترامپ نیز، در این گفتگو برای آمریکا، چندین امتیاز بهدست آورد که هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت به نفع منافع کشورش بود. او توانست مواضع خود را در برابر اوکراین و سایر متحدان آمریکا تحکیم کند و همچنین نظرات و نگرانیهای خود را در خصوص کمکهای مالی به کشورهای خارجی مطرح کند. مهمترین امتیازاتی را که ترامپ برای آمریکا بهدست آورد، بررسی میکنیم:
۱) تأکید بر منافع ملی آمریکا و فشار به متحدان برای افزایش تعهدات مالی: ترامپ در این گفتگو نشان داد که تمرکز اصلی سیاست خارجی آمریکا باید بر منافع ملی این کشور باشد و متحدان باید بار بیشتری را برای تأمین امنیت و دفاع از خودشان بر دوش بکشند. او بهویژه در مورد اوکراین، درخواست کرد که کشورهای غربی (از جمله اروپا) در قبال کمکهای مالی و نظامی به اوکراین، سهم بیشتری را بر عهده بگیرند. این سیاست بهطور مستقیم منافع مالی آمریکا را در نظر میگیرد و فشار اقتصادی بیشتری بر سایر کشورهای غربی وارد میآورد.
۲) ایجاد فشار بر اوکراین برای پذیرش شرایط آمریکا: ترامپ با فشار آوردن بر زلنسکی، خواستار آن بود که اوکراین در قبال حمایتهای آمریکا، به تعهدات بیشتری دست یابد و تحت فشار اوکراین، فشار بیشتری به سیاستهای داخلی اوکراین وارد کند. او همچنین از زلنسکی خواست تا وارد مذاکرات و توافقات بینالمللی خاصی شود که ممکن است منافع آمریکا را تأمین کند. اینگونه، ترامپ توانست سیاستهای خود را در راستای منافع ایالات متحده پیش ببرد.
۳) تقویت موقعیت ترامپ در داخل آمریکا با طرح مسئله کمکهای خارجی: ترامپ در این گفتگو نشان داد که برخلاف پیشینیان، اولویت اول او کاهش هزینههای دولتی برای کمکهای خارجی است و از کاهش یا توقف کمکهای مالی به برخی کشورهای خارجی حمایت میکند. این رویکرد در داخل آمریکا با توجه به نگرانیهای اقتصادی و نارضایتی مردم از هزینههای خارجی، از محبوبیت ترامپ در میان پایگاههای محافظهکار و رأیدهندگان آمریکا میکاهد. او به این ترتیب میتواند پیام «آمریکا اول» را تقویت کند و حمایت داخلی را جلب نماید.
۴) تشدید فشارها بر متحدان برای افزایش هزینهها و مسئولیتها: ترامپ بارها به کشورهای اروپایی بهویژه در مورد تخصیص بیشتر منابع مالی برای ناتو و سایر تحالفهای نظامی و امنیتی اشاره کرد. او در این گفتگو نیز با فشار آوردن به زلنسکی، پیامی به اروپا ارسال کرد که آمریکا دیگر نمیتواند بهطور یکطرفه منابع مالی زیادی برای تأمین امنیت کشورهای دیگر هزینه کند. این سیاست باعث میشود که آمریکا از هزینههای مالی خود بکاهد و در عین حال مسئولیت بیشتری را از دوش خود بردارد.
۵) ارائه یک تصویر سختگیرانه از سیاست خارجی آمریکا: ترامپ با بهنمایش گذاشتن یک سیاست خارجی سختگیرانه و غیر ملاحظه کارانه، نشان داد که آمریکا دیگر در برابر درخواستهای کشورهای خارجی بهویژه در موضوعاتی مانند کمکهای مالی و نظامی تسلیم نمیشود. او از این طریق میتوانست تصویری از یک رئیسجمهور مستحکم و مصمم به افکار عمومی داخلی و بینالمللی ارائه دهد که برای حفظ منافع آمریکا هیچ گونه مماشاتی نخواهد داشت.
۶) استفاده از گفتگو برای کاهش هزینههای امنیتی و نظامی آمریکا: ترامپ در این گفتگو بر لزوم کاهش حضور نظامی آمریکا در بسیاری از نقاط جهان تأکید کرد و خواستار آن بود که کشورهای متحد هزینههای دفاعی خود را افزایش دهند. این استراتژی بهویژه در زمینه کاهش هزینههای نظامی در اروپا و آسیا برای آمریکا بسیار حائز اهمیت است، زیرا ترامپ بر این باور بود که آمریکا نباید تمام بار تأمین امنیت کشورهای دیگر را بر دوش خود بگذارد.
ترامپ، فشار بر متحدان برای مشارکت بیشتر در تأمین هزینهها و مسئولیتها در امور نظامی و اقتصادی افزایش داد و وابستگی آمریکا به کمکهای خارجی و استفاده از منابع داخلی برای حل مشکلات داخلی آمریکا را به حداقل رساند. او سیاست «آمریکا اول» را تقویت کرد و نشان دادکه به هیچوجه حاضر نیست هزینههای زیادی برای دیگر کشورها بپردازد.
ترامپ با این کار خود، موقعیت داخلی آمریکا را در مقابل انتقادات از هزینههای نظامی و امنیتی در عرصه جهانی تحکیم بخشید و یک تصویر قوی و سختگیرانه از سیاست خارجی آمریکا که منافع آمریکا را در اولویت قرار میدهد، نشان داد.
در مجموع، ترامپ در این گفتگو توانست از موقعیت خود برای تقویت منافع مالی، امنیتی و سیاسی آمریکا بهرهبرداری کند و پیامهای مهمی به متحدان جهانی خود ارسال نماید.
ترامپ اعلام کرد، زلنسکی برای مذاکره به من نامه داده است. امروز صبح نامهای مهم از رئیسجمهور اوکراین دریافت کردم؛ در این نامه آمده «اوکراین آماده است در اسرع وقت به میز مذاکره بازگردد تا صلح پایدار را نزدیکتر کند. هیچکس بیشتر از اوکراینیها خواهان صلح نیست».
این اظهارات ترامپ نشاندهنده تغییر موضع زلنسکی در قبال مذاکرات صلح است. در حالی که اوکراین پیشتر تأکید داشت که هرگونه مذاکره باید با شرایط مطلوب این کشور انجام شود، اکنون به نظر میرسد که با فشارهای داخلی و بینالمللی، دولت زلنسکی به انعطاف بیشتری در این زمینه متمایل شده است.
چند نکته مهم در مورد این نامه قابل بررسی و ارزیابی است:
الف – تحولات میدانی: اگر اوکراین چنین درخواستی را مطرح کرده باشد، میتواند نشاندهنده افزایش فشارهای نظامی روسیه و کاهش توانایی کییف برای ادامه جنگ باشد.
ب – انتخابات آمریکا: با نزدیک شدن به انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، زلنسکی احتمالاً به دنبال کسب حمایت مجدد از ایالات متحده است، چه از سوی ترامپ و چه از سوی جو بایدن.
ج – تأثیر شرکای غربی: کاهش کمکهای نظامی از سوی آمریکا و اروپا ممکن است اوکراین را به سمت پذیرش مذاکرات سوق داده باشد.
د – احتمال امتیازدهی: اینکه اوکراین دقیقاً چه پیشنهاداتی در این نامه مطرح کرده، هنوز مشخص نیست. اما اگر این کشور آماده مذاکره بدون پیششرط باشد، ممکن است پذیرای برخی امتیازات به روسیه باشد.
این نامه میتواند هم آغازگر یک فرآیند دیپلماتیک جدید باشد و هم یک تاکتیک سیاسی، اما میزان اثرگذاری آن بستگی به چند عامل کلیدی دارد:
۱) بهعنوان آغازگر یک فرآیند دیپلماتیک:
فشارهای نظامی و اقتصادی: اگر اوکراین به دلیل کاهش کمکهای غربی و فشارهای روسیه به سمت مذاکره سوق داده شده باشد، این نامه میتواند اولین گام برای ورود به مذاکرات صلح باشد.
الف – وضع قدرتهای جهانی: واکنش ایالات متحده، اتحادیه اروپا و چین به این پیشنهاد مهم خواهد بود. اگر آنها از این روند حمایت کنند، امکان آغاز مذاکرات واقعی افزایش مییابد.
ب – مایل روسیه به مذاکره: اگر مسکو این پیشنهاد را جدی بگیرد و نشانههایی از انعطافپذیری نشان دهد، احتمال ورود به یک روند مذاکره رسمی بالا میرود.
۲) بهعنوان یک تاکتیک سیاسی:
الف – بازی انتخاباتی ترامپ: ترامپ میتواند از این نامه برای نمایش قدرت خود در سیاست خارجی استفاده کند و بگوید که برخلاف بایدن، قادر به پایان دادن به جنگ است.
ب – فشار بر متحدان غربی: زلنسکی ممکن است با این حرکت به غربیها پیام دهد که اگر کمکهایشان کاهش یابد، اوکراین مجبور به مذاکره مستقیم با روسیه خواهد شد.
ج – کسب امتیازات بیشتر: این نامه میتواند یک تاکتیک برای سنجش واکنش غرب باشد تا ببیند آیا میتواند امتیازات بیشتری از آمریکا و ناتو بگیرد. اگرچه این نامه میتواند گامی به سمت صلح باشد، اما احتمال زیادی وجود دارد که در کوتاهمدت صرفاً یک تاکتیک سیاسی برای فشار بر غرب و نمایش قدرت ترامپ باشد. سرنوشت آن بستگی به واکنشهای بینالمللی دارد.
- خبرنگار: علیرضا فروردینی
