عصرتبریز- بهنام راحمی: انتخاب اعضای شورای شهر، به‌ویژه در کلان‌شهری مانند تبریز، نقشی کلیدی در توسعه پایدار شهری و تحقق عدالت اجتماعی دارد. از منظر اسلامی، خدمت به مردم از بهترین راه‌های تقرب به خداوند است، چنان‌که در روایات آمده: «خَیْرُ النَّاسِ أَنْفَعُهُمْ لِلنَّاسِ» (بهترین مردم، سودمندترین آن‌ها برای مردم است). حضرت امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب نیز بر انتخاب اصلح، یعنی افرادی متدین، شایسته و متخصص، تأکید کرده‌اند.
این یادداشت به بررسی معیارهای انتخاب اصلح در شوراها با تمرکز بر صلاحیت علمی، تخصص‌محوری و توجه به اقشار کم‌درآمد می پردازد.
در اینجا به ۳مورد از معیارهای انتخاب اصلح در شوراها می‌پردازیم:
مورد اول صلاحیت علمی و تخصص‌محوری:
اعضای شورا باید دانش و تجربه کافی در حوزه‌هایی مانند شهرسازی، مدیریت شهری، اقتصاد یا مهندسی داشته باشند تا بتوانند سیاست‌های کلان شهری را با برنامه راهبردی عملیاتی شهرداری تبریز هم‌راستا کنند.
رهبر انقلاب هم بر انتخاب افراد «کارآمد، باایمان و پرانگیزه» تأکید کرده و خواستار پرهیز از غوغاسالاری سیاسی در شوراها شده‌اند.
مورد دوم انطباق با برنامه راهبردی شهرداری تبریز:
برنامه راهبردی عملیاتی شهرداری تبریز، سندی برای توسعه زیرساخت‌ها، حمل‌ونقل عمومی، مدیریت پسماند و بهبود خدمات شهری است. اعضای شورا باید برنامه‌های مشخص و قابل‌اجرا ارائه دهند که با این سند هم‌راستا باشد.
برای مثال، اگر برنامه راهبردی بر توسعه حمل‌ونقل عمومی تأکید دارد، نامزدها باید طرح‌هایی برای بهبود مترو یا کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل برای اقشار کم‌درآمد ارائه کنند.
و مورد آخر توجه به اقشار کم‌درآمد در تعیین تعرفه‌ها:
افزایش سالانه تعرفه‌های عوارض محلی (مانند عوارض ساختمانی، پارکینگ و خدمات پسماند) در تبریز، با میانگین ۲۵ درصد در سال ۱۴۰۴، فشار زیادی بر اقشار ضعیف وارد کرده است. بهای بلیت مترو (۶,۵۰۰ تومان) و کرایه سرویس مدارس نیز برای خانواده‌های کم‌درآمد سنگین است.
قانون درآمد پایدار و هزینه شهرداری‌ها (مصوب ۱۴۰۱) بر معافیت یا تخفیف برای افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی تأکید دارد، اما این حمایت‌ها باید گسترده‌تر و شفاف‌تر اعمال شوند.
امام خمینی (ره) فرمودند: «اسلامی که به فکر طبقات مستضعف و محروم است، نه اسلامی که در خدمت قدرتمندان و اغنیاست.» رهبر انقلاب نیز بارها بر اولویت محرومان و رفع فقر تأکید کرده‌اند.
در آخر به چند راهکار پیشنهادی برای کارآمدی شورا اشاره می‌کنیم .
اول و مهم تر از همه شایسته‌سالاری: اعضای شورا باید از نظر علمی و عملی شایسته باشند و برنامه‌هایشان بر اساس نیازهای واقعی تبریز، مانند توسعه حمل‌ونقل عمومی تنظیم شود.
مورد دوم حمایت از اقشار کم‌درآمد: شوراها باید مکانیسم‌های تخفیف و یارانه خدماتی (مانند بلیت مترو یا عوارض نوسازی) را برای اقشار ضعیف گسترش دهند. پیشنهاد می‌شود معافیت‌های هدفمند برای مناطق حاشیه‌نشین تبریز در نظر گرفته شود.
مورد سوم شفافیت و نظارت:
تعرفه‌ها باید به‌صورت شفاف اطلاع‌رسانی شده و شهروندان بتوانند از طریق سامانه ۱۳۷ یا جلسات علنی شورای شهر، نظرات و شکایات خود را مطرح کنند.
در آخر انتخاب اصلح در شوراها، یعنی انتخاب افرادی متخصص، متعهد و دلسوز که به فکر محرومان باشند، نه تنها یک وظیفه شهروندی، بلکه یک تکلیف دینی است. همان‌طور که قرآن کریم در سوره شوری (۴۲ و ۳۸) بر مشورت و عدالت تأکید دارد، شوراها نیز باید با مشورت و توجه به نیازهای مردم، عدالت اجتماعی را محقق کنند.
