به گزارش عصرتبریز، مشکلات زیرساخت فناوری کشور با وجود رشد دنیای اطلاعات و تکنولوژی بیشتر می شود و این یک مشکل خیلی بزرگ برای آینده کشور محسوب می شود. منظور از این زیرساخت هم میتواند تجهیزات و هم دانش و آینده نگری را شامل شود. برای اینکه موضوع ملموس شود کمی جزئی تر وارد مبحث می شویم. از سه دید می توان مشکلات موجود فناوری را مورد بحث قرار داد. مورد اول سختی های موجود در تامین تجهیزات می باشد، بعدی مربوط به دید فرهنگی و مشکلات جامعست و در آخر از بعد آموزش و تخصص، که هر کدام جوانبی دارد که می توان بیشتر وارد آن شد.
کوتاهترین دیواری که معمولا این روزها برای توجیح کمبود ها و نواقص به آن دسترسی داریم دیوار تحریم ها و بالارفتن قیمت دلار می باشد! حال کمی موشکافانه تر و تخصصی تر تاثیر آن ها را بررسی کنیم. فرض می کنیم یک دستگاه مسیریاب شبکه ی کارخانه ای نقص سخت افزاری دارد و نیازمند تعویض است. این دستگاه را چند سال پیش با قیمت معقولی تهیه کرده اند و متناسب با نیازهای آن ها بوده است. مدیریت و مسئولین مربوطه این کارخانه معمولا با دیدن قیمت جدید این مسیریاب که به دو دلیل کمبود تجهیزات و مشکل بالا بودن قیمت ارز ، از خرید آن پشیمان خواهند شد و از مشاور یا مسئول فناوری خود پیشنهاد یک دستگاه ارزانتر یا حذف آن را خواستار می شوند. با این حال به جای استاندارد سازی و ارتقا، پسرفت صورت می گیرد. حال این مشکل را گسترده تر و بزرگ تر در زیرساخت فناوری کشور درنظر بگیرید می توان تصور کرد چه بر سر فناوری خواهد آمد. هر روز این ساختار ضعیف تر می شود و مشکلات بزرگی مخصوصا در آینده گریبان گیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و حتی صنعت و جامعه خواهد شد.
در بسیاری موارد ما تجهیزات کافی برای یک ساختار مناسب و استاندارد زیرساختی فناوری و شبکه را موجود داریم اما دانش و تخصص کاری برای بکارگیری اصولی از آن هارا در اختیار نداریم یا قصد نداریم هزینه ای برای آن بپردازیم. در این مورد می توان دید فرهنگ و جامعه را نیز دخالت داد. در بسیاری از ادارجات، کارخانجات و شرکت ها، مدیران رده بالا به انفورماتیک و فناوری اطلاعات به عنوان یک بخش کم اهمیت، هم از نگاه تخصیص بودجه و هم از نگاه احترام به تخصص و تخصص پذیری می نگرند. خصوصا در بنگاه ها و کسب و کارهای خصوصی بسیاری از مدیران دانش فناوری را به عنوان راه حلی جهت ارتقا کسب و کار خود و فاصله گرفتن از افکار سنتی قلمداد نکرده و به چشم یک مورد غیرقابل اعتماد می بینند. البته تغییرپذیر نبودن در سمت کارمندان و کارکنان نیز وجود دارد و معمولا در برابر تکنولوژی و تغییرات مقاومت می کنند و باید به حد کافی قانع شده باشند. در حالی که یکی از علل پیشرفت کشورهای اروپایی و آمریکایی، استفاده بهینه از دانش و زیرساخت فناوری است و یکی از اصول تسهیل کارهای موجود و ارتقا کسب و کار و بالا بردن بهره وری با فناوری است. برای مثال امروزه که با ویروس کرونا روبه رو هستیم به این مورد پی میبریم که اگر زیرساخت نرم افزاری و سخت افزاری مناسب و کار از راه دور را در کسب و کارهای کشور موجود داشتیم، به راحتی میتوانستیم اکثر کارها را به صورت دورکاری به انجام برسانیم و کنترل بیماری کرونا را در دست بگیریم.
در کنار این موارد مشکل کمبود متخصص و آموزش نا مناسب در پست های مهم فناوری را نیز باید اضافه کنیم. با این وجود، استفاده از مشاور در این زمینه و جهت ارتقا آن امری غیرضروری قلمداد می شود. در ساختار زیرساختی ما، چه در مراکز دولتی و چه خصوصی، مشاوره در زمینه های فناوری اطلاعات و ارتباطات جا افتاده نبوده و هزینه ای اضافی به نظر می رسد. از طرفی زیرساخت آموزشی فناوری در کشور ما نیز با فاصله از علم روز حرکت می کند. به طوری که متاسفانه در سال های اخیر مراکز آموزشی به جای پرداختن به دانش روز و کامل، بیشتر به فکر تسهیل آموزش های تخصصی و کاهش سرفصل ها که باعث جذب بیشتر کارآموز و درآمد بالا می شود، هستند و این دیدگاه را به کارآموز می دهد که صرفا با شرکت در کلاس ها به یک متخصص تبدیل خواهد شد. همچنین اکثر دانشگاه ها و مدارس فنی امکانات و سرفصل های لازم برای آموزش های فنی و عملی را نداشته و به صورت تئوری محور به سرفصل های آموزشی پرداخته می شود. لذا موارد پایه ای مرتبط با رشته که باید به صورت ساختاریافته و اصولی در دانشگاه ها آموزش داده شود به آموزشگاه ها انتقال می یابد که درصد بالایی از دانشجویان این هزینه ها را نمی پردازند.
متاسفانه اکثر فارغ التحصیلان رشته های کامپیوتر و آی تی فقط دانش علمی از رشته خود دارند و در عمل نمی توانند وارد بازار کار عملی رشته خود شوند و حتی در برخی موارد دید کاملی نسبت به بازار کار و دانش فنی مورد نیاز آن ندارند.
راه حل اصلی مشکلات بیان شده، استاندارد سازی و کنترل آن ها خواهد بود. دولت می تواند تمامی استاندارد ها را به صورت قانون نوشته و ادارجات، کارخانجات و شرکت ها را مجبور به پیروی از آن ها بکند. برای این کار قدم هایی هم بخصوص در زمینه امنیت شبکه برداشته شد اما به دلیل غیرکارشناسی بودن هیچگاه به نتیجه نرسید و بیشتر راه را برای برخی افراد سودجو هموارتر ساخت. این استانداردها باید تمام شاخه ها از جمله طراحی، تجهیزات، پیاده سازی، آموزش،… را طبق تکنولوژی روز دنیا مدنظر قراردهند و مهمتر از آن، کنترل های لازم و فرهنگ سازی آنها صورت گیرد. همچنین اولین قدم برای ایجاد چنین دیدگاه هایی در فرهنگ جامعه خود دولت است که با بکارگیری دانش های نوین در ساختار خود و همچنین ارائه مشاوره در زمینه های تکنولوژی به شرکت ها و کارخانجات می تواند باعث پیشرفت آنها که در نتیجه باعث پیشرفت زیرساختی و اقتصادی کشور خواهد بود تلاش کند که متاسفانه چنین مواردی به صورت هدفمند انجام نمی پذیرد و حتی در برخی موارد بنگاه های خصوصی وجود دارند که به روز تر از ادارجات عمل میکنند.
سالار صداقتی/مشاور و طراح حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات
