متاسفانه در کلانشهرهای ما مدیریت شهری به مدیریت درآمد و هزینه تنزیل رتبه داده است. ودر این میان توسعه شهر و تسهیل تعملات شهروندان و فعالیتها در جایگاه بعدی قرار گرفته است.
عصر تبریز: تعاریف مختلفی از شهر و شهرنشینی وجود دارد ولی شاید آنچه که شهر را ملموس تر از دیگر سکونتگاه ها میکند همان سبک زندگی خاص است.
اگر پایه و اساس هر شهر را جمعیت ان در نطر بگیریم شهر ها چیزی جز نمود کالبدی خواستها و علایق ساکنان ان نیستند ولی با این وجود این روند دو سویه و متقابل است. شهرها بر مردم و مردم بر شهرها تاثیرگدارند.
رفتار ساکنان یک شهر تابعی از شکل، فرم و اندازه فضاهایی است که شهر در اختیار آنها قرار داده است.
پس شهرها رفتارهای جمعی ساکنانشان را تعیین می کنند و این ساکنان از طریق همین رفتارها دست به تغییر فصاهای شهری می زنند.
مدیریت شهری در این بین نقش کاتالیزور و تسهیل گری را بر عهده دارد. اگر شهر را محل تعامل شهروندان با فعالیتهایشان در نظر بگیریم، مدیریت شهری نقش تسریع و تقویت این تعاملات را برعهده دارد. اینکه چقدر مدیریت شهری توانسته باشد به این مهم عمل کند را بایستی از سبک زندگی شهروندان هر شهر تشخیص داد.
متاسفانه در کلانشهرهای ما مدیریت شهری به مدیریت درآمد و هزینه تنزیل رتبه داده است. ودر این میان توسعه شهر و تسهیل تعملات شهروندان و فعالیتها در جایگاه بعدی قرار گرفته است.. عدم توجه مدیران شهری به درآمد های پایدار شهری و توسل آنها به درآمد هایی که نه از بهبود شرایط زیستی شهروندان و فضاهای شهری بلکه از طریق تشویق و گاها اجبار شهروندان به تخلفات شهری و شهرسازی، باعث شده تا تمام توان و تلاش مدیریت شهری صرفا در چگونگی تامین منابع مادی و مالی از راههای غیر از توسعه شهر و شهروندی صرف گردد.
در دنیای بشدت مدرن امروزی مدیریت شهری به طور روز افزون به سمت تامین منابع مالی از طریق ایجاد ارزش افزوده در فضا و فعالیت شهر و شهروندان پیش می رود، درحالیکه سهم مدیریت شهری ما از این ارزش افزوده بسیار ناچیز و گاها صفر است. در سیستمی که درآمد یک مجموعه در گرو تخلف شهروندان در امورات روزمره خود در فضاهای شهری می باشد، توسعه شهر و جایگاه شهروندی در اولویتهای بعدی و گاها خارج از اولویت تصمیم گیرا ن و تصمیم سازان قرار می گیرد.
نگاهی به کارکرد چندسال اخیر مجموعه مدیریت شهری در کلانشهرها به خوبی موید همین حقیقت تلخ است.در شرایطی که اصلاح رفتار شهروندان و بهبود جایگاه شهروندی موجب تضعیف مالی و مادی سیستم مدیریت شهری می شود، طبیعی ست که این مهم هیچوقت به طور جد مورد توجه مدیران و تصمیم سازان قرار نخواهد گرفت.
نگاهی گذرا به اندک قوانینی که اخیرا به طور موردی در تلاش برای قانونمند کردن و جلوگیری از تخلفات شهروندان اجرا شده اند از جمله افزایش متراژ فضای باز و سبز در آپارتمانها، انحلال کمیسیون توافقات و… همه گی موجبات تضعیف مالی مدیریت شهری و کسری منابع مالی و مادی در آنها شده است به طوریکه فشار فروانی برای بازگشت به قولنین و شرایط قبلی وجود دارد.
در مجال حاضر امکان بحث و تحلیل تمامی علت و معلول ها وجود ندارد بنابراین ارزیابی دقیق شرایط موجود کلانشهرها و ارایه راهکارهای مفید و اجرایی نیاز به مجال و فرصتهای آتی فروانی دارد، با این وجود توجه جدی و نه شعاری به درآمدهای پایدار مدیریت شهری و بازبینی دقیق منابع درآمدی و هزینه کرد شهرداریها،ا ستفاده واقعی از نظرات کارشناسان و صاحبنظران حوزه شهرسازی و برنامه ریزی شهری در شناخت منابع درآمد ی بالقوه و پایدار در فضاهای شهری و حذف تدریجی درآمد های ناشی از تخلفات شهروندان و.. می تواند تا حدود زیادی شرایط فعلی مدیریت شهری در کلانشهرها را بسمت بهینه شدن تغییر دهد.
نویسنده: رضا ولیزاده دکترای برنامه ریزی شهری عضو هیات علمی دانشگاه
