دو هفته مانده به پایان مهلت رسیدن به توافق جامع هستهای، نشانههای شکست غرب و رژیم اسرائیل در پروژه اعترافگیری از ایران، مبنی بر وجود برنامه تسلیحات هستهای ایران در سخنان جان کری علنی شد. سخنان کری راه را بر برداشته شدن تحریمهای ایران بدون نیاز به حل موضوع PMD گشوده است.دو هفته مانده به […]
دو هفته مانده به پایان مهلت رسیدن به توافق جامع هستهای، نشانههای شکست غرب و رژیم اسرائیل در پروژه اعترافگیری از ایران، مبنی بر وجود برنامه تسلیحات هستهای ایران در سخنان جان کری علنی شد. سخنان کری راه را بر برداشته شدن تحریمهای ایران بدون نیاز به حل موضوع PMD گشوده است.دو هفته مانده به پایان مهلت رسیدن به توافق جامع هستهای، نشانههای شکست غرب و رژیم اسرائیل در پروژه اعترافگیری از ایران، مبنی بر وجود برنامه تسلیحات هستهای ایران در سخنان جان کری علنی شد. سخنان کری راه را بر برداشته شدن تحریمهای ایران بدون نیاز به حل موضوع PMD گشوده است.
به گزارش «تابناک»، جان کری، وزیر خارجه آمریکا طی یک کنفرانس ویدئویی در سالن برگزاری نشست خبری روزانه وزارت خارجه به اظهار نظر درباره موضوعات مختلف از جمله مذاکرات هستهای ایران پرداخته و گفته است: «ما اصراری بر این نداریم که ایران درباره آنچه در یک مقطع زمانی، یا هر زمان دیگر انجام داده توضیح دهد. ما میدانیم آنها چه کاری انجام دادهاند. شکی نداریم. از فعالیتهای نظامی معینی که آنها مشغول انجام آن بودند، آگاهی کامل داریم. چیزی که از آن نگران هستیم، زمانهای بعدتر است. برای ما حیاتی است بدانیم که این فعالیتها در زمانهای بعدتر، متوقف شدهاند و اینکه بتوانیم به روشی مشروع آن فعالیتها را از بین ببریم».
سخنان جان کری از این بابت دارای اهمیت است که فاش شده، حداقل از فروردین ماه سال گذشته، رژیم اسرائیل از آمریکا درخواست کرده به عنوان بخشی از شرایط توافق جامع هستهای، ایران ملزم به «اعتراف» به این موضوع شود که در گذشته فعالیتهای پنهان مربوط به ساخت سلاح هستهای انجام داده است.
همین درخواست در نامه روز دوشنبه باب کورکر، سناتور جمهوریخواه نمودی مجدد یافت. به گفته این سناتور پرنفوذ آمریکایی ـ که طراح برخی از طرحهای ضدایرانی در سنای آمریکاست ـ گزارشهایی که باعث نگرانی او شده، حاکی از این است که تیم مذاکرهکننده آمریکا، ممکن است به چیزی کمتر از «افشای کامل ابعاد نظامی احتمالی فعالیت اتمی ایران» رضایت دهد.
پیش از این، ایالات متحده و دیگر قدرتهای غربی سالها مدعی بودند که ایران ابتدا باید تکلیفش را با موضوع تحقیقات گذشته ادعایی برای ساخت سلاح هستهای روشن کند، ولی در آستانه رسیدن به مهلت پایان مذاکرات، دولت اوباما اکنون به این نتیجه رسیده که حسابرسی ادعاها درباره تلاش ایران برای ساخت سلاح هستهای پیش از سال ۲۰۰۳ ضروری نیست، زیرا ایالات متحده اکنون اطلاعات دقیقی درباره ابعاد این مسأله دارد و با سیستمهای جدید نظارتی، امکان این هست که آژانس بینالمللی مانع از تلاش ایران برای ساخت سلاح در سالهای آینده شود.
ایران در سالهای گذشته همواره ادعاهای غرب در این باره را تکذیب کرده است. موضع جدید کری نشان میدهد از این پس پرداختن به این موضوع فوریت نخواهد داشت.
نشریه آمریکایی فارین پالیسی، تغییر در موضع آمریکا را از جمله در نتیجه این واقعیت دانسته که محال است ایران به چنین مسألهای اعتراف کند.
از نظر فارین پالیسی تغییر در موضع امریکا میتواند دو اثر مهم داشته باشد. تخست ادعای برخی از متخصصان عدم اشاعه هستهای است که این اتفاق را معادل کم اهمیت شدن جایگاه آژانس بینالمللی انرژی اتمی میدانند و دوم این که برخی دیگر از کشورهای غربی و به ویژه فرانسه مدعی هستند که رسیدن به درکی روشن از تلاشهای سابق ایران برای ساخت سلاح هستهای، در مسیر رسیدن به توافق جامع هستهای اهمیتی حیاتی دارد.
ژرارد آرود، سفیر فرانسه در آمریکا، به تازگی گفته است، بدون حل دو مسأله PMD و تحقیق و توسعه هیچ توافقی نهایی نخواهد شد.
دیوید آلبرایت، مدیر مؤسسه موسوم به دانش و امنیت بینالمللی موضع جدید کری را بسیار نگرانکننده توصیف کرده و مدعی شده است که این موضع بازتابی از این ادعاست که آمریکا در حال امتیاز دادن زیاد به ایران است و هر گاه امریکاییها با سرسختی ایران در موضوعی مواجه شوند، سرانجام در برابر ایران کوتاه خواهند آمد.
آلبرایت مدعی شده، در صورت دست کشیدن از موضوع PMD برای بسیاری سخت خواهد بود که از توافق با ایران حمایت کنند.
این در حالی است که عدهای دیگر از کارشناسان به فارین پالیسی گفتهاند، سخنان کری نشاندهنده واقعیت درباره چیزهایی است که میتوان در مذاکره با ایران به آن دست یافت و چیزهایی که رسیدن به آن ممکن نیست.
ژاکلین شایر، یکی از کارشناسان سابق بخش اعمال تحریمها علیه ایران در شورای امنیت در این باره گفته است: مجبور کردن ایران به پذیرش این ادعا، که یک دهه پیش درگیر انجام تحقیقاتی برای ساخت سلاح هستهای بوده است، هیچ منطقی ندارد.
وی افزوده: مسأله حیاتی این است که آژانس اطلاعات مفصلی داشته باشد تا مطمئن شود، فعالیتهای غیرقانونی ایران متوقف شده است. این ایده که ایران باید به نوعی به صراحت درباره همه تحقیقات گذشته خود اعلام نظر کند، هرگز واقعبینانه نبوده است.