به گزارش عصرتبریز، فصل بهار که از راه می‌رسد، طبیعت رنگ تازه‌ای به خود می‌گیرد. دشت‌ها سبز می‌شوند، باران‌های بهاری زمین را تازه می‌کنند و در دل کوه‌ها و دامنه‌ها، قارچ‌های خودرو سر از خاک بیرون می‌آورند. اما در دل این زیبایی و طراوت، خطری پنهان وجود دارد که هر ساله جان انسان‌های بسیار را تهدید می‌کند؛ قارچ‌هایی که شاید به ظاهر خوراکی باشند، اما در باطن زهری مرگ‌آور در خود دارند.
از دل طبیعت تا بستر بیمارستان
در اوایل خردادماه امسال، یکی از روستاهای آذربایجان شرقی شاهد یک حادثه تلخ بود. ۹ نفر از ساکنین این روستا پس از مصرف قارچ‌های خودرو که از کوه‌های اطراف جمع‌آوری کرده بودند، دچار مسمومیت شدید شدند. برخی از آنها با علائمی چون تهوع، استفراغ و سرگیجه به مراکز درمانی منتقل شدند و وضعیت چند نفرشان وخیم گزارش شد.
این حادثه، زنگ خطری بود که بار دیگر نگاه‌ها را به سوی مصرف قارچ‌های خودرو معطوف کرد؛ مسأله‌ای که سالانه جان ده‌ها نفر در ایران را تهدید می‌کند و علی‌رغم هشدارهای مکرر، هنوز هم قربانی می‌گیرد.
روایت یک هشدار رسمی
سخنگوی اورژانس آذربایجان‌شرقی در این باره با تأکید بر خطرات جدی مصرف قارچ‌های خودرو می‌گوید: «هر ساله با آغاز فصل بهار و افزایش بارندگی و رطوبت، شاهد رویش قارچ‌های خودرو در مناطق جنگلی و کوهستانی استان هستیم. بسیاری از این قارچ‌ها ظاهری شبیه به قارچ‌های خوراکی دارند، اما در واقع سمی هستند و مصرف آنها می‌تواند منجر به مسمومیت شدید و حتی مرگ شود.»
مسمومیت ۲۰ آذربایجانی بر اثر مصرف قارچ خودرو
وحید شادی‌نیا در ادامه از افزایش نگران‌کننده موارد مسمومیت ناشی از مصرف قارچ‌های خودرو در آذربایجان شرقی خبر می‌دهد و می‌گوید: «از آغاز فصل بهار تاکنون، بیش از ۲۰ نفر در سطح استان به دلیل مصرف قارچ‌های سمی دچار مسمومیت شده‌اند که متأسفانه یکی از دلایل اصلی این مسمومیت‌ها، اعتماد اشتباه مردم به تجربه‌های محلی یا ظاهر قارچ‌هاست.»
قارچ سمی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
یکی از چالش‌های اصلی در مواجهه با قارچ‌های خودرو، دشواری تشخیص نوع خوراکی از سمی آن است. شادی‌نیا در این باره تأکید می‌کند: «برخلاف باور عمومی، هیچ روش ساده و تضمینی برای تشخیص قارچ‌های سمی از خوراکی تنها بر اساس ظاهر وجود ندارد. حتی افراد با تجربه در جمع‌آوری قارچ هم ممکن است در تشخیص اشتباه کنند. تنها راه ایمن، خودداری کامل از مصرف قارچ‌هایی است که به صورت خودرو در طبیعت رشد کرده‌اند.»
علائم خطرناک مسمومیت با قارچ
مسمومیت با قارچ معمولاً علائم اولیه‌ای دارد که ممکن است چند ساعت یا حتی یک روز پس از مصرف ظاهر شوند. سخنگوی اورژانس آذربایجان‌شرقی در توضیح این مطلب می‌گوید: «تهوع، استفراغ، درد شکم، اسهال، تعریق، سرگیجه و ضعف عمومی از جمله علائم شایع مسمومیت با قارچ هستند. اما در موارد شدید، مسمومیت می‌تواند منجر به نارسایی کبدی و کلیوی شود و جان بیمار را تهدید کند.»
او با تاکید ضرورت مراجعه فوری به مراکز درمانی ادامه می‌دهد: «در صورت بروز هرگونه علائم مشکوک پس از مصرف قارچ باید بلافاصله با اورژانس تماس گرفته شود یا بیمار را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی رساند. تأخیر در درمان می‌تواند عواقب مرگباری داشته باشد.»
جوشاندن، سرخ کردن، یا خشک کردن؟ هیچ‌کدام موثر نیست!
شاید تصور شود که پختن، جوشاندن یا خشک کردن قارچ‌ها می‌تواند از میزان سمیت آنها بکاهد، اما این هم یکی از باورهای غلط رایج در میان مردم است. شادی‌نیا در این خصوص هشدار داده و می‌گوید: «فرقی نمی‌کند قارچ را خام بخورید یا پخته، سرخ کرده یا خشک‌شده. هیچ‌کدام از این روش‌ها تأثیری در کاهش سمیت قارچ‌های سمی ندارند. این قارچ‌ها در هر صورت خطرناک و کشنده‌اند.»
فرهنگ‌سازی و نقش رسانه‌ها
سخنگوی اورژانس آذربایجان‌شرقی در ادامه از رسانه‌ها و فعالان اجتماعی خواست تا در زمینه آگاه‌سازی عمومی نقش مؤثری ایفا کنند. «پیشگیری همواره بهتر از درمان است. با اطلاع‌رسانی گسترده و مستمر می‌توان جان بسیاری از افراد را نجات داد. خواهش ما از مردم این است که فقط از قارچ‌های بسته‌بندی‌شده، دارای مجوز بهداشتی و تهیه‌شده از فروشگاه‌های معتبر استفاده کنند.»
آری طبیعت زیبا و دل‌فریب است، اما گاهی در دل خود خطرهایی پنهان دارد که تنها با آگاهی و احتیاط می‌توان از آنها در امان ماند. قارچ‌های خودرو از جمله پدیده‌هایی هستند که زیبایی فریبنده‌شان نباید ما را به اشتباه بیندازد. شاید تنها راهکار مؤثر، همان توصیه‌ای باشد که بارها از زبان کارشناسان شنیده‌ایم: از مصرف قارچ‌های خودرو اکیداً خودداری کنید.
تا زمانی که فرهنگ استفاده از منابع طبیعی با آگاهی و آموزش همراه نباشد، حوادثی چون آنچه در چاراویماق رخ داد، تکرار خواهند شد. بیایید این بار از تجربه، درسی جدی بگیریم.
