شرایط زندگی در شهرهای بزرگ، بنا به دلایل مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، برای همه شهروندان یکسان نیست. عصر تبریز: شرایط زندگی در شهرهای بزرگ، بنا به دلایل مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، برای همه شهروندان یکسان نیست. در این میان نیز، طبیعی است که قشر کم برخوردار در این زمینه، بیشترین آسیب ها را […]
شرایط زندگی در شهرهای بزرگ، بنا به دلایل مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، برای همه شهروندان یکسان نیست.
عصر تبریز: شرایط زندگی در شهرهای بزرگ، بنا به دلایل مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، برای همه شهروندان یکسان نیست.
در این میان نیز، طبیعی است که قشر کم برخوردار در این زمینه، بیشترین آسیب ها را تجربه کنند و در معرض خطرات گوناگون قرار گیرند. این جاست که برای مسوولین شهری و کشوری، وظیفه ای بس خطیر تعریف می شود تا در راستای تامین مسکنی ایمن و مناسب برای حاشیه نشینان، برنامه ریزی های متقن و کارآمدی داشته باشند.
اگر وسعت و اهمیت موضوع حاشیه نشینی را در نظر بگیریم، نقش نهادهای کلان دولتی را در این موضوع، بسیار پررنگ تر می بینیم؛ چراکه، مثلا، در شهری مانند تبریز با ۲۵۰ هکتار بافت حاشیه نشین، اعتبارات نهادهای محلی نمی تواند کفاف بهسازی، مقاوم سازی یا ساماندهی این بافت ها را بدهد.
شهردار تبریز، دکتر صادق نجفی نیز، بر این امر تاکید دارد و می گوید: ازعموم دستگاه‌های اجرایی انتظار داریم با اجرای ماموریت‌های ویژه و کاربری‌های تعریف شده خود در این خصوص شهرداری تبریز را یاری کنند. با این همه، دکترنجفی توانسته با ایجاد یک مدیریت هماهنگ در میان نهادهای مختلف اجرایی، به نتیجه گیری های قابل توجه در این باره دست یابد.
شهرداری تبریز، در پی تعاملی که با شورای اسلامی شهر، استانداری، فرمانداری و تعدادی از نهادهای دخیل در امر حاشیه نشینی ایجاد کرده، توانسته برنامه ها و طرح های تاثیرگذاری را در مورد ساماندهی حاشیه نشینی عملیاتی کند. بدین گونه که، در مرحله اول، لایحه ای از سوی شهرداری به شورای شهر تقدیم شد که طی آن، ساکنان مناطق حاشیه نشین برای املاک قول نامه ای خود هم، می توانند پروانه ساختمانی دریافت کنند و در ازای دریافت این پروانه هزینه ای پرداخت نکنند. در مرحله بعدی نیز، مصوبه ای دیگر توسط شورا تصویب و به تایید فرمانداری تبریز هم رسید که برای ساخت و ساز و نوسازی تمامی واحدهای مسکونی در مناطق حاشیه نشین، پروانه ها بدون عوارض صادر شود.
با این اقدامات، آغاز ساماندهی و مقاوم سازی در مناطق حاشیه نشین، کلیدخورد و طرح های کاربردی تری در این حوزه، تهیه و تدوین شد.
احداث مسکن مقاوم، با رعایت استانداردهای فنی، برای انتقال و اسکان اهالی این محلات، یکی از این طرح ها بود که در فاز اول، ۱۷۱ واحد آن، به بهره براری رسید. خرید این واحدها برای شهروندان حاشیه نشین مشکل نخواهدبود؛ چراکه بهای درنظرگرفته شده برای آن ها، با توان مالی و قدرت خرید آنان، تناسب خواهد داشت.
طرح اسکان مقاوم در حاشیه نشینی، به همین جا ختم نمی شود؛ طبق گفته های مدیرعامل شرکت عمران و توسعه اذربایجان وابسته به شهرداری، تنها در منطقه ارم، ۵۰هکتار به بافت حاشیه نشین متعلق است و برای ساماندهی وضعیت اسکان در این محدوده، ۳هزار واحد مسکونی مورد نیاز است. به پیوست آن، شهرداری در فازدوم، در شهرک اندیشه حدود ۶۰۰واحد را در دست ساخت دارد و در فاز سوم نیزبا ۴۰۰واحد، اقداماتش را به مرحله تحویل زمین رسانده و با جدیت در حال پیگیری دیگر مراحل است.
سجودی تاکید می کند که با تکمیل و بهره برداری از فازهای دوم و سوم، ۱۲۰۰واحد، از سه هزار واحد مورد نیاز، مطابق با اصول استاندارد تامین و نیمی از معضل اسکان در بافت حاشیه نشین، حل خواهدشد.
رییس شورای اسلامی شهرتبریز هم، با اشاره به وضعیت توپوگرافی برخی از نقاط در محدوده حاشیه نشین، تاکید می کند که اهالی این بخش ها، باید در اولویت اسکان قرار گیرند؛ به این دلیل که بیش از همه در معرض خطر ناشی از حوادث طبیعی واقع شده اند.
نگاهی به وضعیت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی حاشیه نشینان، گویای این نکته است که بافت متراکم، ناهماهنگ و غیرمقاوم این خانه ها با معابری تنگ و غیراصولی، در عین حالی که از بعد مدیریت بحران بسیار خطرآفرین است، از نقطه نظر آسیب های اجتماعی نیز، زمینه ای مساعد برای رشد انواع تخلفات و ناهنجاری های اجتماعی را فراهم کرده است. طبیعتا وضعیت اقتصادی اهالی این مناطق، با وجود پایین بودن ارزش افزوده منطقه و کمبود درآمد ناشی از آن، تعریف چندانی نخواهدداشت؛ در حالی که با به ثمررسیدن طرح های شهرداری تبریز، ضمن برخورداری شهروندان از یک مسکن مقاوم و محیطی مناسب، توان مراودات اقتصادی و همچنین ارتقای فرهنگی و برطرف شدن برخی مشکلات اجتماعی در این مکان ها، به مراتب افزایش خواهدیافت.
نگارنده: خاطره میرزایی
