به گزارش عصرتبریز، پیشتر درگزارشی با عنوان “زیر پوست شهر تبریز” به بیان برخی از مسائل و مشکلات که شهر تبریز به عنوان شهر اولین ها، با آن گریبانگیر است پرداختیم.
قسمت دوم این گزارش به مشکلی دیگر که در گوشه ای از شهر به نام بی خانمانی که باز هم بی ارتباط با اعتیاد نیست، پرداخته شده است، بی خانمانی که برای زندگی به دامن کوه پناه برده و در چادر زندگی خود را به سر می برد… آنها نزدیک ما هستند…
درست در همان لحظه هایی که ما در کانون گرم خانواده خود کنار بخاری روبروی تلویزیون نشسته، چایی داغ به همراه غذاهای گرم تناول می کنیم و از سریال های کره ای رسانه ملی لذت می بریم! در همین کلانشهر تبریز خودمان عده ای از اینجا رانده و از آنجا مانده، در گوشه ای از شهر با سوز سرما دست و پنجه نرم می کنند.
کسانی که همانند ما انسان هستند و شاید روزی بهتر از ما صاحب زندگی و خانه و خانواده بوده اند ولی از بد روزگار به این حال و روز افتاده اند.
صدای بلند عدالت، امام علی(ع) می فرمایند: و لا تفرجن بسقطه غیرک فانک لاتدری ما یحدث بک الزمان…
از زمین خوردن کسی شاد مشو که نمی دانی گردش روزگار برای تو چه در آستین دارد…
هیچ کسی در این دنیا ذاتا کارتن خواب و معتاد به دنیا نیامده اما شده است که برخی ناخواسته مجبورا به شرایط سخت روزگار مبتلا شده اند تا در تنهایی خویش با شرایط دست و پنجه نرم کنند و در این میان کسی هم برای نجات دستی دراز نمی کند، شاید هم به این دلیل است که آنها در میان انبوه ترافیک و آلودگی شهر دیده نمی شوند!
بدون تردید همه مردم و علی الخصوص مدیران و مسئولان استانی و شهری نه فقط در قبال شهروندان آسیب پذیر مسئولیت دارند بلکه بدهکار آنها نیز هستند، بی خانمان ها و معتادان جزو گروه های آسیب دیده از ناهنجاری هایی هستند که در گوشه ای از این کلانشهر زیر پلها یا زیرگذرها یا حاشیه شهر در مخروبه ها شب را به سر می برند.
و این امر بر همگان واضح و مبرهن است که کارتن خواب ها و معتادان برای خواب به پارک ها، زیر تونل ها، پل ها، زیر گذرها و حاشیه های اتوبان ها پناه می برند، ولی اخیرا طبق مشاهدات و بررسی های میدانی، برخی از کارتن خواب ها و معتادان برای فرار از دست ماموران و برخی از مردم و همچنین نگاه تحقیر آمیز مردم، به دامان کوه ها پناه برده و برای خود مکان امنی برای تزریق ایجاد کرده اند! شاید خود این افراد به این درک و نتیجه رسیده اند که باید مزاحمتی برای مردم ایجاد نکنند و در تحقق وعده های انتخاباتی مسئولین شهری در مورد زیباسازی و پاک سازی فضای شهری نقشی را ایفاء کرده باشند!
شاید برخی بگویند همه جای دنیا، حتی کشورهای اروپایی و خود آمریکا نیز کارتن خواب و معتاد وجود دارد! خب وجود داشته باشد، ما به عنوان یک کشور اسلامی نمی خواهیم حداقل در این یک مورد شبیه آنها باشیم! ما دوست داریم همه شهروندان شهرمان به یک میزان از سلامت روانی و بهداشتی برخوردار باشند، ما دوست نداریم در زیر پل ها، صندلی پارکها، حاشیه های اتوبان ها و روبروی بیمارستان های شهرمان چهره های ولو شده و مچاله شده را مشاهده کنیم!
برابر ماده ۹۶ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مصوب ۱۳۸۳ و ماده ۱ قانون ساختار نظام جامع و رفاه و تامین اجتماعی، اداره امور آسیب های اجتماعی شهرداری ها مکلف به ایجاد اقامتگاه هایی موقت در جهت رفع مشکل بی خانمان ها و رسیدگی به امور این قشر آسیب دیده هستند.
علامت سوال و انگشت اتهام افکار عمومی در شرایط فعلی علاوه بر شهرداری به سمت نمایندگان مردم در شورای شهر نشانه رفته است! که چرا احداث گرم خانه ها را همچون پیگیری احداث تقاطع های غیرهمسطح، پارک ها ، فرهنگ سراها و …را در دستور کار قرار نداداه و به جهت کم کاری در ساخت این مراکز حمایتی از مسئولان شهرداری سوالی نکرده اند؟!
البته اخیرا شهرداری با خالی کردن زباله ها و آشغال های شهر در قسمتی از دامنه ی کوه عینالی به طور غیرمستقیم اقدام به درآمدزایی برای کارتن خواب ها و معتادان نموده است! تعدادی از این افراد با جمع آوری ضایعات این زباله ها و فروش آنها برای خود نان شب و مواد تهیه می کنند!
همکاری نکردن دستگاه ها در اجرای مناسب طرح جمع آوری و ساماندهی کارتن خواب ها و معتادان شهر تبریز مشکلات زیادی را برای مراکز بازپروری و کمپ های ترک اعتیاد بخش خصوصی فراهم آورده است و به خاطر همین ناهماهنگی و غفلت دستگاه های مسئول به بخش خصوصی ظلم می شود و خیلی از کمپ های تبریز در شرف ورشکستگی قرار دارند!
پنهان کردن و بگیر و ببندهای فیزیکی راه حل این معضل اجتماعی نمی باشد! وقتی مدیران شهری ما تاکنون نتوانسته اند مکانی برای جمع آوری این افراد ایجاد کنند چگونه می توان برای بازپروری، توانمند سازی و مهارت آموزی و در نهایت بازگشت آنها به چرخه زندگی امیدوار بود؟؟؟
گفته ها و شنیده ها حاکی از آن است که معتادان و کارتن خواب های شهر تبریز توسط سازمان های مربوطه به کمپ هایی برده می شوند که درآمد و پشتوانه مالی ندارند، چند ماهی در آنجا نگهداری می شوند و سوای در نظر گرفتن کار عملی، سازمان یافته و سیستماتیک آن ها را مجددا رها می کنند!
به طور حتم دولت به تنهایی قادر به کنترل آسیب و ایجاد شرایط مناسب و مطلوب در برخورد با این معضل اجتماعی نیست و نیازمند همکاری و همراهی جدی بخش خصوصی و سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه آسیب های اجتماعی است.برنامه ریزی برای کاهش تعداد کارتن خواب ها و معتادین بدون کمک خیرین و سازمان های مردم نهاد نه تنها به راهکاری پایدار نمی انجامد بلکه در عمل رسیدن به هرگونه هدف مطلوب را نیز با مخاطره روبرو می کند.
کارتن خواب ها و معتادان ابتدا باید سقفی بالای سر خود داشته باشند و سپس زمینه مهارت آموزی و توانمندسازی آنها در مسیر برگشت به چرخه زندگی فراهم شود. زندگی کارتن خواب ها و معتادان زندگی کارتنی نیست! بلکه عین واقعیت است! متاسفانه در شهر تبریز کارتن خوابی با اعتیاد عجین گشته و قریب به اتفاق کارتن خواب ها معتادند!
این پدیده همانند یک معضل اجتماعی است که چونان کوه یخی فقط قسمتی از بالای آن مشاهده می شود و قسمت اعظم آن زیر آب بوده و دیده نمی شود و همانند آتش زیر خاکستر است!
موضوع ساماندهی بی خانمان ها و کارتن خواب ها مسئله دیروز و امروز نیست، سالهاست که این معضل در تبریز وجود دارد ولی هیچ سازمانی به طور مشخص خود را متولی ساماندهی آنها نمی داند.
