زلزله در فلات ایران در تمام دوره ها حتی پیش از میلاد تن ایرانیان را لرزانده است .زلزله هایی که گاهی اوقات چیزی از شهر وابادی و ساکنان آن باقی نگذاشته بود .اما از انجا که زندگی همواره در جریان است باردیگر در همان نقاط با زحمات و تلاش ساکنین باقیمانده دوباره شهر وآبادی سر […]
زلزله در فلات ایران در تمام دوره ها حتی پیش از میلاد تن ایرانیان را لرزانده است .زلزله هایی که گاهی اوقات چیزی از شهر وابادی و ساکنان آن باقی نگذاشته بود .اما از انجا که زندگی همواره در جریان است باردیگر در همان نقاط با زحمات و تلاش ساکنین باقیمانده دوباره شهر وآبادی سر برافراشت .
عصر: در گزارشی که از سوی موسسه ژئو فیزیک مرکز لرزه نگاری کشور تهیه شده است با زلزله هایی که صدها سال قبل در مناطقی چون آذربایجان شرقی،خراسان، قزوین و سیستان رخ داده و جریان زندگی را برای مدت کوتاهی متوقف کرده بود آشنا می شوید:
تبریز؛ ۴نوامبر ۱۰۴۲میلادی
این زلزله با قدرت ۷٫۶ ریشتر سبب تخریب بخشی از شهر تبریز از جمله دژ،بازار ،خانه ها و کاخ فرمانروای این شهر شد که براثر آن ۴۰هزار تن جان خود را ازدست دادند.
گنجه ؛ ۲۵سپتامبر ۱۱۳۹میلادی
زمین لرزه ای که در گنجه حوالی تبریز رخ داد حدود ۷ ریشتر بود تلفات این زمین لرزه در دست نوشته های دانشمندان ایرانی وعرب ۲۳۰ هزار تن ذکر شده است.
تبریز؛ ۲۶ آوریل ۱۷۲۱ میلادی
قدرت این زلزله ۷٫۷ ریشتر بود که براثر آن سه چهارم خانه ها ویران و ۴۰ هزارتن نیز کشته شدند.
تبریز؛ ۸ژانویه ۱۷۸۰میلادی
براثر زلزله ۷٫۷ ریشتری تبریز ۴۰۰ روستا به کل تخریب شد و چیزی از ساختمان های عمده ،خانه های شخصی و دژو باروی شهر باقی نماند. در این زلزله ۲۰۰ هزارتن جان باختند حتی پسر فرمانروای تبریز براثر فروریختن کاخ فرمانروایی جان خود را ازدست داد.
طالقان ؛ یک میلیون سال قبل
این زلزله با قدرت ۷ریشتر ویرانی های زیادی در این منطقه برجای گذاشت.
مارلیک ؛۱۰۰۰سال قبل از میلاد
حفاری های باستان شناسی در منقطه باستانی مارلیک در کرانه شرقی سفید رود در استان گیلان حاکی از آن است که زلزله ۷ریشتری در این منطقه خرابی های بسیاری برجای گذاشت .
ری – طالقان؛ فوریه ۹۵۸میلادی
قدرت این زلزله ۷٫۷ ریشتر بود و همه روستاهای این منطقه ویران شد در طالقان تنها ۳۰ نفر زنده ماندند .همچنین براثر این زلزله کوهی در نزدیکی طالقان شکاف برداشت و اب از داخل زمین به بیرون جریان پیدا کرد.
بویین زهرا؛ ماه مه ۱۱۷۷میلادی
زلزله ای به قدرت ۷٫۲ریشتر در این منطقه رخ داد که براثر آن شهرهای قزوین وری دستخوش ویرانی های بسیاری شدند و افراد بسیاری نیز کشته شدند.
مازندران – گیلان ؛۱۵اوت ۱۴۸۵
دیلمستان در گیلان و مناطقی از غرب مازندران براثر این زلزله ۷٫۲ریشتری تخریب شدند. در تنکابن ساختمان های مهم ویران شد و افراد بسیاری جان باختند اهالی و فرمانروای محلی دیلمان نیز که در حال نماز بودند کشته شدند.
طالقان ؛۲۰ آوریل میلادی۱۶۰۸
قدرت این زلزله ۷٫۶ریشتربود خانه های بسیاری در طالقان و رودبار ،الموت و قزوین ویران شد. این زلزله سبب ایجاد موج های بزرگی در دریای خزر شد که ترس و نگرانی اهالی منطقه را بدنبال داشت.احتمال می رود این اولین سونامی ثبت شده بوده که براثر زمین لرزه درایران به وقوع پیوست.
ری؛۸۵۵میلادی
زلزله ۷٫۱ریشتری این منطقه خانه های بسیاری را ویران و باعث مرگ شمار زیادی از ساکنان این منطقه شد.
دماوند – شمیرانات ؛۲۷مارس ۱۸۳۰
قدرت این زلزله نیز ۷٫۱ ریشتر بود که ۷۰ روستا ویران شد وحدود ۵۰ نفر هم کشته شدند.در تهران نیز بسیاری از خانه ها از جمله بخشی از کاخ ها فروریخت و ۳۰ نفر مردند.گفته می شود ارزش ریالی زیان های مالی در تهران حدود نیم میلیون تومان برآورد شده است.این زلزله پس لرزه های زیادی بدنبال داشت به طورکه اهالی منطقه در چادرها سکنی گزیدند و حتی دربار سلطنتی نیز در فضای باز ارگ اردو زدند.
آق تپه ؛۴۰۰۰سال قبل
کاوش های باستان شناسی حاکیست که زلزله ۷٫۱ریشتر چیزی از این منطقه برجای نگذاشت فقط یک ساختمان خشتی سوخته و ویران باقی مانده بود و مردم نیز این منطقه را رها کردند.
نساء؛دهه اول قبل یا پس از میلاد
بزرگی این زلزله ۷٫۱ریشتر بود و شهر به کل ویران شد.
قومس؛۲۲دسامبر ۸۵۶ میلادی
منطقه قومس و ناحیه خراسان غربی و توابع نیشابور براثر این زلزله ۷٫۹ریشتری ویران شد و ۲۰۰هزار تن کشته شدند. در این منطقه چمشه ها و قنات ها به کل خشک شدند و مسدود شدن مسیر رودخانه ها اثر فاجعه باری برجای گذاشته بود.
اترک – فسا ؛اوت ۹۴۳میلادی
۵ هزار تن از مردم این منطقه از لزله ۷٫۶ریشتری جان باختند. این زلزله نیز با سد کردن قطع جریان آب اثر تخریبی بسیاری بر رودخانه های این منطقه برجای گذاشت.
بیهق ؛۲ژوئن ۱۰۵۲ میلادی
زلزله ۷ریشتری در بیهق وسبزوار هیچ ساختمان وبارویی را سالم باقی نگذاشت. افراد زیادی نیزکشته شدند.
اسفراین ؛۱۱مه ۱۶۹۵میلادی
زلزله ۷ریشتری روستاهای بسیاری را ویران کرد به طوریکه ۱۰۰نفر کشته و تا یک سال بعد نیز پس لرزه ها همچنان ادامه داشت.
قوچان؛۲۳ دامبر ۱۸۷۱ میلادی
در شمال قوچان زلزله ۷٫۲ریشتری مسجدها ،گنبد امامزاده سلطان ابراهیم را ویران کرد البته تعداد کشته ها در این زلزله زیاد نبود.
تاش – شاهرود؛۱۱ ژوئیه ۱۸۹۰
در این روستا لزله ۷٫۲ریشتری تنها یک خانه را سالم رجای گذاشت و از میان ۲۰۰ سکنه ۱۴۰ نفر کشته شدند.
قوچان ؛۱۷نوامبر ۱۸۹۳ میلادی
شهر قوچان که پیشتر در سال ۱۸۷۱ میلادی ویران شده و پس از آن دوباره ساخته شده بود باردیگر با زلزله ۷٫۱ریشتری ویران شد تمام ساختمان های همگانی از جمله اداره تلگراف و کاخ ایلخان ها فروریخت.تعداد کشته ها ۵ هزار نفر اعلام شده بود.براثر این زلزله مجرای قنات ها ریزش کرد و شکاف هایی به ژرفای ۵تا ۸متر در زمین پدید آمد.
خراسان ؛۷۶۳میلادی
زلزله ۷٫۶ریشتری خراسان سبب حرکت کوهها در این منطقه شد براثر این زلزله هیچ درخت و سنگی برجای خود قرار نگرفت.البته نکته جالب اینکه به هیچ یک از مراکز جمعیتی آسیبی وارد نشد.
نیشابور؛۱۲۰۹میلادی
براثر زلزله ۷٫۳ریشتری فقط شمار اندکی از ساختمان ها ایستادگی کردند .بطوریکه تعداد زیادی از مردم کشته شدند و در چندین روستا حتی یک نفر هم جان سالم به در نبردند.مجموع کشته ها ۱۰ هزار تن برآورد می شد.
نیشابور؛۱۲۷۰ میلادی
شمار زیادی از روستاها براثر زلزله ۷٫۱ریشتری نابود و حدود ۱۰ هزار تن از مردم جان باختند.
خواف؛۲۱ اکتر ۱۳۳۶
شهر جرد خراسان شمالی تماما با زلزله ۷٫۶ریشتری ویران شدو۳۰ هزار تن نیز مردند.علاوه بر این یک بیماری همه گیر که احتمالا وبا بود تمام منطقه را در برگرفت.
نیشابور؛فوریه ۱۳۸۹ میلادی
زلزله ۷٫۶ ریشتری سبب مرگ تمام ساکنین منطقه به جز تعداد اندکی شد و از شهر هم چیزی باقی نماند.
نیشابور؛۲۳ نوامبر ۱۴۰۵میلادی
زلزله ۷٫۶ریشتری شهر را بطورکامل ویران کرد و فقط افرادی که بیرون از خانه و یا در صحرا بودند زنده ماندند. تعداد کشته ها ۳۰ هزار نفر تخمین زده می شود.
مومن آباد بیرجند؛۱۰ژانویه ۱۴۹۳میلادی
زلزله ۷ریشتری باعث مرگ ساکنان این منطقه شد و تمامی خانه ها با خاک یکسان شدند.
دینور،۲۷آوریل ۱۰۰۸ میلادی
در زاگرس مرکزی زلزله ۷ریشتری شهر را به کل ویران کردو ۱۶ هزار نفر ازبین رفتند.
قیر- کازرون ؛۱۴۴۰ میلادی
زلزله ۷٫۱ریشتری استان فارس منطقه قیر- کازرون را ویران کرد و ۱۰ هزار تن کشته شدند.
زرنگ سیستان؛۸۰۵میلادی
زلزله ۷ ریشتری این منطقه را به کل تخریب کرد.
نصرت آباد سیستان؛۱۸۳۸
زلزله ۷ریشتری تمام روستاها را ویران کرد ولی تعداد کمی کشته شدند
