گوشه ای از دیپلماسی پژوهشی ظریف/او هم مرد علم است هم مرد عمل

عصر تبریز： جستجویی روی سامانه پژوهشگر گوگل نشا ن می دهد که دیپلماسی ظریف برای ایجاد تعاملی سازنده و عزتمندانه با جهان  با ۶ مقاله و گزارش منتشر شده از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۴ رقم خورده است. ظریف در سال ۲۰۰۷(۱۳۸۶) با انتشار مقاله ای تحت عنوان TACKLING THE IRAN-US CRISIS: THE NEED EOR A PARADIGM SHIFT (  فایق شدن بر بحرانهای بین ایران و امریکا: نیاز به تغییر در نگرش ) سعی در مقابله با هیجانات موجود در آن روزها با رویکرد دیپلماسی عمومی داشته. او در این مقاله با اشاره به رضایت ایران از حذف طالبان و صدام به عنوان لکه های ننگ دیکتاتوری و ترور در آن روزگار و نام بردن از ایران به عنوان اولین کشوری که دولت جدید عراق را به رسمیت شناخته و از آن حمایت نمود، تلاش کرد تا چهره  منطقی و انسانی جمهوری اسلامی ایران را به همه بشناساند. وی در ادامه با اشاره به حرکت های ایران در مسیر صلح جهانی ، ضمن ترسیم چهره ای انسان مدارانه و اخلاقی، با ارائه آمار و ارقام  اقتصادی و سیاسی ، اقتدار ایران و ایرانی را بیان نمود. ۲۴ ارجاع تا به امروز به این مقاله داده شده است که غالبا توسط نویسندگان نامدار عرصه سیاست خاورمیانه مورد استفاده قرار گرفته اند.

او طی سالهای بعد نیز همین روال را کاملا به صورت پژوهشی و علمی و با شرکت در کنفرانسها و چاپ گزارشها و مقالات ادامه داد به گونه ای که در مقالات منتشر شده توسط وزارتخانه های امور خارجه و کرسی های سیاسی کشورهای غربی و شرقی نام او و نقل قولهای او در این سامانه به چشم می خورد. برای مثال آینده رابطه ایران و چین و برنامه هسته ای ایران که توسط دو کشور شرقی و غربی چاپ شده است ماهیت صلح طلبانه برنامه هسته ای و روابط بین المللی کشور با ارجاع به سخنان و مقالات دکتر ظریف رنگ و بوی متقن تری به خود گرفته است.

ظریف در سال ۲۰۱۳ با انتشار Our neighbors are our priority ( همسایگان ما اولویت ما هستند) به سیاست تنش زدایی بین ایران و همسایگان پرداخت . مخاطب او بیشتر از آنکه سیاستمداران کشورها باشند، تحصیلکردگان و اساتید دانشگاه ها در کشورهای همسایه بودند. ظریف سال گذشته نیز در بحبوحه مذاکرات نفس گیر ، اما ، با انتشار What Iran Really Wants( ایران واقعا چه می خواهد) به صورت کامل سیاست نرمش قهرمانانه را تبیین و تفسیر نمود و اصول و مبانی مذاکره و توافق با عزت و از سر اقتدار را تدوین نمود . این مقاله توسط ۸۴  پایگاه اطلاعاتی نمایه شد و ارجاعات متنوعی به آن شد. ظریف حتی در سیاسی ترین و دشوارترین مقطع زندگی اش نیز پژوهش و منطق علم را  به لفاظی ها و سخنان بی در و پیکر سابق ترجیح می دهد. او حتی بیشتر از اینکه نخبه سیاست باشد نخبه ای علمی –سیاسی  است و بهتر از هر کسی می داند که برای انتقال منطق و مبناهای فکری هیچ چیز بهتر از نگارش منطبق بر اصول روش تحقیق نیست . مخاطب او همیشه اول دانشمندان و متفکران سیاسی کشورها بوده اند و سپس سیاستمداران آن کشور.

نگارنده این مقاله پیشنهاد می کند تا چشمهایمان را هر چند که پاک میبینیم و زلال ، اما بشوییم و یکبار دیگر ظریف را نه به خاطر ظرافت های سیاسی اش بلکه به خاطر ظرافت های علمی اش تحسین کنیم . بیایید تا سنت شکنی کنیم و او را همانند نخبگانی که به دلیل نخبه کشی ها عطای خدمت به کشور را به لقایش بخشیدند، دچار مهجوریت نکنیم. امروز روز حمایت از خادمان ملت است.

منبع：

۱٫ Zarif, Mohammad Javad. “TACKLING THE IRAN-US CRISIS: THE NEED EOR A PARADIGM SHIFT.” Journal of International Affairs 60.2 (2007).

۲٫ Zarif, Mohammad Javad. “What Iran Really Wants.” Foreign Affairs 93.3 (2014): 49-50.

۳٫ Zarif, Mohamad Javad. “Our neighbors are our priority.” Sharq al-Awsat 21.11 (2013).

۴٫ Bruno, Greg. “Iran’s nuclear program.” Council on Foreign Relations 10 (2010).