چرا دانش آموزان دوست دارند مدارس تعطیل شود؟

به گزارش عصرتبریز به نقل از آذرانجمن؛ در هفته‌ی گذشته شاهد تعطیلی مدارس به سبب آلودگی هوا بودیم؛ به دنبال این آلودگی که چند روزی مدارس استان را به تعطیلی کشاند؛ دانش آموزان با اصرار بر تعطیلی دوباره مدارس تا پاسی از شب را بیدار مانده و پیام هایی مبنی بر “مدارس را تعطیل کنید” و یا عکس های آلودگی هوا از آسمان شهر تبریز را به آذرانجمن ارسال می‌کردند.

علت عدم علاقه به رفتن مدرسه در دانش آموزان و گریز آن‌ها از مدارس را با یکی از پژوهشگران علوم تربیتی شهر تبریز به گفتگو پرداخته و سعی بر یافت علل این موضوع در مدارس کردیم.

وجود مشکلات مختلف در سیستم آموزشی

حسین دهقان زاده؛ عضو هئیت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز عنوان کرد: سیستم آموزشی کشور دارای عناصر مختلفی است؛ سیستم های کلان سیاست گذاری آموزشی، محتوای کتاب ها، روش های آموزشی، معلمان، خانواده ها و خود دانش آموزان با توانایی منحصر بفرد خودشان که در این سیستم دخیل هستند جز این عناصراند.

عدم علاقه دانش آموزان امروزی به سیستم رسمی آموزش و پرورش

وی در خصوص اینکه چرا دانش آموزان از مدرسه گریزان هستند افزود: دانش آموزان نسل ما در حال حاضر به سیستم آموزشی ما علاقه ندارند و یک روایت متفاوت بین محتوای مفید از نگاه دانش آموز و یک نگاه متفاوت از نظر سیستم رسمی به محتوای مفید وجود دارد. یعنی دانش آموز امروز من محتوایی را برای خود مفید می‌داند که سیستم رسمی آن را پس ‌می‌زند.

عدم کافی بودن محتوای کتاب ها بر اساس نیازها

پژوهشگر اهل تبریز با بیان اینکه محتوای کتاب هایمان بر اساس نیازهایمان نیست؛ گفت: ارتباط محتوای کتاب هایمان با محتوای زندگی امروزی دانش آموزان همخوانی ندارند؛ زیرا دانش آموزان احساس نیاز بر خوانش آن ها ندارند. در سیستم آموزشی ما بعد از ۱۲ سال رفت و آمد به مدرسه و بعد از فارغ‌التحصیلی فقط ۱۰ یا ۲۰ درصد با ارفاق به درد استفاده در زندگی می‌خورند و ۸۰ درصد از آن به هیچ وجه به درد ما نخواهد خورد و به عبارتی ما وقتمان را تلف کرده ایم.

کمرنگ شدن بُعد عاطفی در سیستم آموزشی/ نبود هیجان در مدارس

وی اضافه کرد: کمرنگ شدن بعد احساسی و عاطفی انسانی در سیستم آموزشی ما بخش دیگری از این موضوع است. مطالعات ما نشان می‌دهند جو احساسی و عاطفی در بین دانش آموز معلم و عوامل مدرسه و سازمان کمرنگ شده و باعث عدم عشق و علاقه دانش آموزان به مدرسه شده است و به همین دلیل اگر جایی که برای ما یک حس هیجان و مثبت نداشته باشد در آن محل حاضر نمی‌شویم و جایی که این شور و هیجان وجود داشته باشد به سمت آن حرکت می‌کنیم.

نارضایتی معلمان از جایگاه و منزلت خود

وی ادامه داد: معلمان ما نارضایتی شغلی زیادی دارند که نارضایتی با فرسودگی شغلی و یا استعفای شغلی همراه است، معلمی که از شغل خود ناراضی است، برخوردش با دانش آموزی که در کلاسش نشسته، قطعا شوق و شور اشتیاق به یاددهی و رفتار انسانی با او، همچنین در بُعد رفتاری توجهی به احساس خود و دانش آموز نخواهد داشت.

مشکلات معلمان و تاثیرشان بر دانش آموزان

وی در خصوص مشکلات شغلی معلمان و تاثیر آن بر دانش آموزان، توضیح داد: در نظر بگیریم حتی اگر بهترین محتوا ها را در کتابهایمان قرار دهیم، کسی که آموزنده می‌شود معلم است؛ آیا این مجری ناراضی توانایی تدریس این محتوا را به دانش آموزان خواهد داشت یا خیر؟ زمانی که یک معلم این توانایی را نداشته باشد و یا بر اساس مشغله ها و نارضایتی های شغلی راضی به اجرای این تدریس نباشد با افت و گریزان دانش آموزان در مدرسه روبه رو می‌شویم و در این صورت بهترین های ما هم پاسخگو نخواهد بود.

عدم دانش آموز محور بودن مدارس

استاد دانشگاه تبریز، گفت: مدارس ما بجای اینکه دانش آموز محور باشد موضوع محور است، اینکه به نیاز ها و علاقه مندی های دانش آموزان توجه کند و حتی از دانش آموزان و خود معلم ها هم برای تایین سیاست ها و محتواها مشارکت بگیرد؛ زمانی که این افراد مشارکت داده نمی‌شود و نظر آن ها مهم نیست، یکی از دلایل آشکار هم در گریز بودن از مدرسه می‌تواند این موضوع باشد.

استفاده از آموزش مرسوم سنتی با گذشت دهه‌ها

دهقان زاده اظهار کرد: از دیگر موضوعات استفاده از روش های آموزشی مرسوم سنتی ما است، ما از روش های یادگیرنده محور فعال استفاده نمی‌کنیم، چه در حل مسائل مختلف باشد و یا چه در روش های فعال آموزشی تدریسی و یا موضوعات متنوع دیگر که برای کودکان بشدت ایجاد انگیزه می‌کند و فعال نگه می‌دارد و انتظار از آن ها این نیست که یک جا منضبط بشینند و فقط به فرمان ها و محتوای سخن ها گوش دهند و آن‌ها را مستقیما حفظ کرده و بر روی برگه بیاورد و به ما تحویل دهد که نمره بگیرند. این به درد بچه های نسل ما دیگر نمی‌خورد!

رقابتی کردن جو مدارس در بین دانش آموزان/ حفظ کردن مطالب به جای یادگیری

وی بیان کرد: موارد دیگر فضای رقابتی در مدارس است، بجای اینکه مشارکت و همکاری در مدارس وجود داشته باشد و یا تشویق به همکاری و مشارکت شود، بیشتر نمره گزاری و ایجاد جو رقابتی بخصوص در دوران کنکور در حال اجراست که بسیار استرس زا و اضطراب‌ زاست، همراه با فعالیت هایی که به اجبار انجام دهند همانند تکالیف و نمره اجباری! که معمولا همه دانش آموزان با فشار و ترس این نوع موضوعات را تحمل می‌کنند.

استرس زایی در مدارس عامل اصلی گریزانی

وی گفت: انسان زمانی که استرس و اضطراب‌ را در محیطی که حضور دارد تجربه کند، از آن محل گریزان خواهد بود. چه برسد به دانش آموزان امروزی!

گفتنی است: راه حل مشکل گریزان بودن دانش آموزان از مدرسه این است که ما از علم و آموزش یادگیری استفاده کنیم. اصل آموزش یادگیری احساس نیاز به آن است. بنابراین باید به سمت یادگیری دانش آموز محور و یا روش های تعیین محتوا و یادگیرنده دانش آموز محور حرکت کنیم. زمانی که حرکتمان به این سمت باشد و سیستم آموزشی رسمی نیز این نگاه را داشته باشد که به این سمت حرکت کند و احساس مفیدی برای دانش آموزان هم بدست بیایید خیلی از موارد و مشکلات حل خواهد شد.