به گزارش عصرتبریز، محسن پاک‌نژاد در جلسه علنی امروز (سه‌شنبه ۱۴ اسفند ماه) مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوال محمد منان رئیسی، نماینده مردم قم مبنی بر علت اهمال و بی‌توجهی نسبت به ذخیره‌سازی به موقع سوخت مایع نیروگاه‌ها، گفت: ناترازی حامل‌های انرژی دستاورد سه ماه و سه سال و ۶ سال قبل نیست. این مشکل دستاورد تصمیمات و عملکردی است که حدود سه دهه دستگاه‌های ذیربط در حوزه انرژی داشتند. محدودیت‌هایی که وجود داشته، ساختارهایی که باید مدیریت می‌شد همه در این موضوع تأثیر داشته است.
جزئیات نامه وزیر نفت سابق به شورای عالی امنیت ملی درباره وضعیت سوخت کشور
وی متذکر شد: ۱۰ ماه قبل یعنی ۱۲ اردیبهشت ماه وزیر نفت وقت، جناب آقای اوجی در نامه‌ای خطاب به دبیر شورای عالی امنیت ملی نکاتی را در ارتباط با وضعیت سوخت رسانی در سال جاری مطرح کرد که بخشی از این نامه به دلیل طبقه‌بندی حفاظتی که دارد قابل بیان نیست، لذا من عبارت مورد نظر را اینجا خواهم خواند.
وی ادامه داد: در این نامه، آقای وزیر اعلام می‌کند با توجه به اینکه امکان تأمین نفت گاز یعنی همان گازوئیل بیش از عملکرد سال گذشته برای جبران کمبود گاز وجود ندارد، ضروری است که جبران کسری گاز از طریق مصرف نفت کوره انجام شود و در همین رابطه جدولی را ارائه می‌کند و از دبیر شورای عالی امنیت ملی تقاضا می‌کند که شروع به استفاده از نفت کوره در نیروگاه‌ها کنند.
وزیر نفت تصریح کرد: این نامه حاوی دو نکته کلیدی و مهم است؛ نکته اول اینکه از ابتدای سال، کمبود منابع گازی در کشور کاملاً مشخص بوده و عزیزان ما به درستی در بخش نفت در دولت سیزدهم، این موضوع را بیان کردند و به این موضوع پرداختند و برای آن راهکار ارائه دادند.
پاک‌نژاد افزود: دلیلش هم روشن است، چرا که در سال ۱۴۰۲ به مدت ۴ ماه، ۱۲۰ روز صادرات گاز به ترکیه قطع بود، یعنی چیزی حدود ۳.۶ میلیارد متر مکعب مجموعاً گاز بیشتری در اختیار شبکه گاز جمهوری اسلامی ایران بود برای اینکه بتواند تحویل به بخش‌های مختلف از جمله نیروگاه‌ها دهد.
وزیر نفت ادامه داد: نکته دوم اینکه در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ با حدود ۸ درصد رشد مصرف در بخش خانگی، تجاری و صنایع جز مواجه بودیم. اما نکته دومی که حائز اهمیت است و باید به صورت مضاعف به آن توجه کنیم، راهکار ارائه شده است؛ راهکاری که ارائه شده این بوده که برای جبران کاهش گاز تحویلی به نیروگاه‌ها باید سبد سوخت نیروگاهی به درستی مدیریت شود و در سبد سوخت نیروگاهی که شامل هر سه سوخت گاز، نفت گاز و نفت کوره است، باید از نفت کوره تا سقف مشخصی که در ابلاغیه دبیرخانه شعام به آن پرداخته شده استفاده شود.
پاک‌نژاد اظهار کرد: این راهکار، راه نجات ما در روزهای سرد سال بود که نیروگاه‌های گازی باید از نفت گاز استفاده می‌کردند. در واقع، سال ۱۴۰۳ را ما با مخازن نسبتاً خالی شروع کردیم، یعنی فروردین ماه سال ۱۴۰۳ حدود ۲۹۰ میلیون لیتر موجودی ذخایر نفت گاز نیروگاهی ما بود.
وزیر نفت گفت: در ادامه هم مکاتباتی را وزیر نفت وقت مجدداً با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی داشت و به این موضوع پرداخت. حتی دو روز قبل از جابه‌جایی‌شان، آقای اوجی آنقدر دغدغه‌مند بود که مجدداً نامه نوشت که چرا نفت کوره به میزان مشخص شده و تکلیف شده در ابلاغیه دبیرخانه شعام سوزانده در نیروگاه‌ها سوزانده نمی‌شود.
وی ادامه داد: جا دارد از برادران عزیزم در دولت سیزدهم در حوزه نفت تشکر کنم که به موقع این خطر را احساس کردند و راهکار مربوطه را هم ارائه دادند. در ادامه نامه‌هایی که وزیر سابق نفت نوشت، چند جمله آن حائز اهمیت است؛ ایشان به صراحت در نامه ۲۹ مرداد ماه اعلام کرد که در صورت عدم مصرف نفت کوره مطابق با ابلاغیه تکمیلی شعام، محدودیت مصرف گاز در سایر نیروگاه‌ها اعمال می‌گردد و تبعات ناشی از مصرف نفت گاز و عدم ذخیره‌سازی مناسب آن در مخازن نیروگاهی بر عهده وزارت نفت نخواهد بود.
پاک‌نژاد تصریح کرد: بنابراین همکاران ما در دولت سیزدهم به درستی از شرایط خاص و بحرانی تأمین گاز و نفت گاز در نیروگاه‌ها مطلع بودند و راهکار آن را هم که همان استفاده از نفت کوره در نیروگاه‌های بخاری است، اعلام کردند، ولی به هر حال به هر دلیلی این اتفاق در نیروگاه‌های ما نیفتاد.
وزیر نفت ادامه داد: این اتفاق قرار بود از اواسط تابستان بیافتد. یعنی باید از اواسط تابستان شروع به نفت کوره‌سوزی در نیروگاه‌ها می‌شد که این اتفاق در آن مقطع نیفتاد و از اواخر آذر ماه تحت تأثیر شرایطی که بود، این نفت کوره مورد استفاده قرار گرفت. ای کاش! دو ماه زودتر ابلاغیه دبیرخانه شعام مورد عمل قرار می‌گرفت.
وزیر نفت با اشاره به عملکرد شش ماه اخیر صنعت نفت کشور در حوزه تأمین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها، گفت: با تمام چالش‌ها و محدودیت‌هایی که در این مدت با آنها مواجه بودیم، وزارت نفت در طول شش ماه اخیر در زمینه افزایش تولید گاز خام، افزایش تولید فرورده‌های نفتی و افزایش واردات نفت و گاز اقداماتی را انجام داده که اعداد و ارقام این را من اعلام می‌کنم تا عزیزان بدانند چه اندازه از منابع ارزی کشور بابت واردات نفت گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: نفت گازی که لیتری ۶۰ سنت خریداری و به نیروگاهی تحویل داده می‌شود که ۳۰ ۳۰ درصدش را تبدیل به برق می‌کند، ۷۰ درصدش دود هوا می‌شود.
پاک‌نژاد بیان کرد: میزان سوخت مایع تحمیلی به نیروگاه‌ها هم در این رابطه حائز اهمیت است که به درستی در طول ۶ ماه گذشته رکوردهایی در این زمینه ثبت شده است. تولید گاز خام کشور به طور متوسط در شش ماه گذشته ۳۶ میلیون متر مکعب در روز افزایش پیدا کرده، یعنی نزدیک یک و نیم فاز پارس جنوبی.
وزیر نفت اظهار کرد: در بهمن ماه به تنهایی میزان گاز تحویلی به شبکه سراسری گاز به ۸۷۰ میلیون متر مکعب در روز رسیده است؛ عددی که در تاریخ صنعت نفت بی‌سابقه است. با اصلاحات فرایندی و افزایش خوراک پالایشگاه‌ها این امکان فراهم شد که به طور متوسط در طول ۶ ماه گذشته ۸ میلیون لیتر به تولید نفت گاز کشور اضافه شود و ما را به این مقدار از واردات نفت گاز بی‌نیاز کند. این دومین کاری است که حائز اهمیت است.
وی توضیح داد: باز هم به رکوردی که در طول شش ماه گذشته بهش رسیدیم اشاره می‌کنم؛ ۱۲۲ میلیون لیتر در روز تولید نفت و گاز داشتیم که حدود ۱۴ میلیون لیتر آن بیش از بهمن سال گذشته بوده است. در کنار تمام این موضوعات در طول دی ماه و بهمن ماه به تنهایی یک میلیارد لیتر نفت گاز وارد کشور شده، اگر با قیمت ۶۰ سنت حساب کنیم، فقط در دی و بهمن ۶۰۰ میلیون دلار بابت واردات نفت گاز مورد استفاده قرار گرفته است.
وزیر نفت گفت: ما معمولاً برای آمادگی تأمین سوخت زمستانی برنامه‌ریزی‌ها را از اول آذر داشتیم، امسال از ابتدای آبان ماه بر اساس آمار و ارقامی که سازمان هواشناسی ارائه کرده، شروع شد.
وی افزود: متوسط ۳ تا ۴ درجه نسبت به زمان مشابه در طول شش ماه گذشته دما پایین‌تر بود. هر یک درجه کاهش دما، معادل یک فاز پارس جنوبی افزایش مصرف در بخش خانگی ایجاد می‌کند.
وزیر نفت تصریح کرد: ما یک سبد سوخت برای نیروگاه‌ها تعریف می‌کنیم که گاز، گازوئیل و نفت کوره است. خط قرمز من مصرف خانگی، تجاری و صنایع جز است، وقتی مصرف در این بخش می‌رود. اسفند ماه پایانی زمستان است، اما بیش از ۷۰۳ میلیون متر مکعب در روز مصرف بخش خانگی است. بخش خانگی که می‌رود بالا، ظرف تولید گاز محدود است و طبیعتاً این محدودیت باید به بخش صنایع برود و نیروگاه‌ها اعمال شود.
وزیر نفت گفت: نیروگاه باید مراجعه کند و سوخت معادل را مدیریت کند. بخشی از سوخت معادل مصرف ۴۵ میلیون لیتر در روز نفت کوره بوده بر اساس ابلاغیه دبیرخانه شعام که این اتفاق تا پایان آذرماه نیفتاد. اگر این اتفاق می‌افتاد، ذخایر نفت و گاز کاهش پیدا نمی‌کرد چون نیروگاه‌ها به جای استفاده از نفت کوره، نفت گاز استفاده کردند.
وزیر نفت اظهار کرد: بخشی از عدم امکان استفاده از نفت کوره هم ارتباطی با دوستان ما در حوزه وزارت نیرو ندارد و سایر بخش‌ها باید جوابگو باشند، لذا من به تنهایی فقط تأمین‌کننده سوخت هستم و اینکه چگونه مدیریت کنیم که این دوستان مصرف کنند، کار خودشان است و سایر نهادهایی که در این رابطه باید عمل کنند.
پاک‌نژاد تصریح کرد: در طول بیش از ۷۰ روز، مصرف بخش خانگی‌مان بالای ۶۰۰ میلیون متر مکعب در روز بوده، در حالی که در سال گذشته این عدد ۱۴ روز است.
وی توضیح داد: یعنی وقتی سرما طول می‌کشد و امسال هنوز هم ادامه دارد؛ امسال با پدیده اسکاندیناوی مواجه شدیم، نمی‌دانم چاله قطبی آمد، فقط مانده قطب شمال به تهران بیاید. بالاخره این‌ها همه نعمت خداست، بارش و بارندگی دارد ولی روی مصرف بخش خانگی تأثیر می‌گذارد و گاز تحویلی به نیروگاه‌ها کاهش پیدا می‌کند.
وی افزود: بخشی از نفت گاز ما وارداتی است و برای اینکه ما بتوانیم مخازن نفت گاز را در سطح پایدار نگه داریم، تقریباً ۴۵ روز از زمان سفارش گذاری برای خرید تا اینکه نفت گاز را به نیروگاه برسانیم، در کوتاه‌ترین زمان ممکن زمان می‌برد.
پاک نژاد متذکر شد: من شهریور ماه که شروع به کار کردم، به دلیل آشنایی که خودم و همکارانم با حوزه نفت و سوخت زمستانی داشتیم، به سرعت شروع کردیم به خرید محمولات. ۴۳ درصد اول شهریور ماه ذخایر نفت و گاز نیروگاهی که ما تحویل گرفتیم، کمتر از زمان مشابه سال گذشته بوده، یعنی با عدد حدود ۱.۲ میلیارد لیتر تحویل گرفتیم، در حالی که سال گذشته ۳.۲ میلیارد لیتر بوده است. برای پر کردن این فاصله، زمان نیاز داشتیم و زمان را هم به بهترین نحو ممکن استفاده کردیم.
وزیر نفت گفت: از سوی دیگر، بخشی از صنایع ما در نیمه جنوبی کشورند و وقتی که خطوط انتقال گاز ما می‌خواهند گاز را از مناطق جنوبی و پارس جنوبی منتقل کنند، این‌ها طبیعتاً بخشی از این گاز را باید به صنایع عمده مستقر در نیمه جنوبی دهند.
