چنگیز حبیبیان، هنرمند ترک زبان مرندی، که در زمینه موسیقی آئینی و پاپ آثار پرآوازه و به یادماندنی دارد، برای حضور در جشنواره زمستانی ارس به شهرستان جلفا سفر کرده و در حاشیه این جشنواره به گفتگو با واحد خبر جشنواره پرداخت که حاصل این گفتگو را در پی می خوانید؛
* چنگیز حبیبیان را با بیان خودتان بیشتر بشناسیم:
– متولد تهران و محله هفت چنار هستم، پدرم از مداحان بزرگ، پدر بزرگ و پدر پدربزرگم عاشق حسین با صدای افسانه ای اش بسیار معروف بود، ساز عاشقی پدر بزرگ خودم را به یاد دارم که اشعار پرمحتوا برگرفته از روایات و احادیث را می خواند.
* اساتید مداحی و آواز شما چه کسانی بودند؟
– مداحی را نزد پدر بزرگوارم که اولین استادم بود و قرآن را از استاد طهوری آموختم، معارف دینی را خدمت دکتر سید جعفر موسوی بودم، بعد از انقلاب که فضای موسیقی دوباره رونق گرفت با اجازه پدرم سال ۷۳ با ورود به مرکز موسیقی صدا و سیما به موسیقی روی آورده و دوره های آکادمیک سلفژ و آواز دانشگاه سوره را گذراندم. آواز را با استاد حسین صبحدل آغاز کردم. خدمت اساتید هلی، اصلانی، شاهپور رحیمی بودم و آخرین استادم که خدمتشان هستم حاتم عسگری یکی از اساتید پرتوان دانشگاه سوره است.
* چطور حرفه پدری را ادامه ندادید و به موسیقی پاپ گرایش داشتید؟
– هنوز راه پدرم را در عرصه مداحی ادامه می دهم، اما موسیقی آئینی را مدرنیته کردم و ترکیبی از موسیقی ایرانی و آوای قرآنی و موسیقی بومی آذربایجان و آنچه که از مداحی و نوحه آموخته بودم تلفیق کرده و به کار می گیرم. هیئتی نیز داریم با نام سالار زینب (س) که من از ۴-۵ سالگی در مراسمهای صبح جمعه این هیئت بزرگ شدم. چون قاری قرآن هستم چند قطعه عربی هم خوانده ام.
* شما در رشته معماری تحصیل کرده اید، چطور شد از رشته موسیقی با این همه احساس به ساخت و ساز روی آوردید؟
– رشته معماری نیز از شاخه های هنر است، در حال حاضر فوق لیسانس معماری می خوانم و در دانشگاه سوره دوره آوازی معادل فوق لیسانس گذرانده ام. گاهی هم به مادحین (مداحان جوان) و علاقمندان آواز درس می دهم. آموزش آواز را از دوره نوجوانی با علاقمندان و بخصوص مداحان حرفه ای کار می کنم تا بهتر در این عرصه فعالیت کنند.
* چطور از رادیو معارف به مرکز موسیقی صدا و سیما رسیدید؟
– در حدود ۱۴ سالگی صدای من از رادیو معارف پخش شد که در این زمینه مرحوم استاد صبحدل با زحمات فراوان حمایتم کردند، دکتر لاریجانی گفتند مداحانی که صدای مناسبی دارند در حوزه آواز مرکز موسیقی فعالیت کنند و همزمان من و محمد اصفهانی و حسین زمان به مرکز موسیقی وارد شدیم.
* تاکنون چند قطعه در قالب چند آلبوم منتشر کرده اید؟
– مجموعه کارهایم برای صدا و سیما ۱۶۰ اثر بود که حدود ۷۰ اثر آیینی است. علاوه بر این ۱۰ مجموعه آلبوم هم منتشر کرده ام که آخرین آلبوم «فراموشم نکن» بود. دو مورد از این آلبوم ها به نامهای «نغمه های عاشورایی» و «عطش باران» به موسیقی آئینی و مذهبی اختصاص دارد.
* متن آهنگها و ترانه هایتان را با چه ملاکی انتخاب می کنید؟
– سعی می کنم حتی اگر ترانه عاشقانه هم می خوانم، اشعار فاخر را انتخاب کنم، همینطور اشعار اجتماعی را هم بسیار می پسندم و چند مورد از آثارم در این قالب بوده است.
* در لحظات تنهایی، وقتی رانندگی می کنید، قدم می زنید، چه می خوانید؟ این زمزمه ها چه تفاوتی با حس کنسرت یا اجرا در استودیو دارد؟
– لحظات تنهایی موسیقی خاص خود را دارد در حقیقت من وقتی تنها هستم بیشتر از نوحه های مرحوم پدرم زمزمه می کنم. با برخی از آثار خودم ارتباط خیلی خوبی دارم، به عنوان مخاطب گوش می دهم و همزمان زمزمه می کنم. در زمان اجرا هم که ذوق و علاقه مردم روحیه بالایی به خواننده داده و انرژی می دهد، من همیشه انرژی خودم را از مردم می گیرم.
مستمع صاحب سخن را بر سر ذوق آورد / غنچه نشکفته را بلبل به بازار آورد
* چطور تصمیم گرفتید که دعای ربنا را بخوانید؟
– خیلی انتقادات صحبتها هم در مورد ربنای من مطرح شد و برخی گفتند که حبیبیان ربنا را در مقابل استاد شجریان خوانده، در حالیکه چنین قصدی نداشتم، استاد شجریان اسطوره بزرگی در آواز ایران هستند، قابل احترام و ربنا را بسیار زیبا خواندند که همیشه در طول تاریخ برای مردم خاطره ای دلنشین خواهد ماند. من هم این دعا را بنا به وظیفه هنری و دینی خود در نغمه سه گاه اجرا کردم که بخاطر تلفیق آواهای مداحی و قرآنی حال و هوای خود را دارد. اذان و ربنای دیگری هم کار می کنم که انشالله قوی تر و ماندگارتر از کار قبلی خواهد بود.
* مدتی دور از تلویزیون بودید؟ چرا؟
– دور نبودم، گاهی show off و وقفه ای در کار هنرمند موسیقی مثل سینما ایجاد می شود که طبیعی است، تا حدودی هم سیاستگذاریهای تلویزیون تغییر کرده است. ما بیشتر به انتشار آثارمان مطابق ایده آل و معیارهایمان راغبیم. اما برخی از کارهای جدید من به دلیل برخی از ملاکها و ممیزیهای این مجموعه پخش نمی شود. توقع داریم یک شبکه مستقل موسیقی ایجاد شود برای انتشار سبکهای مختلف موسیقی تا مخاطبان هم با فراغ بال بتوانند موسیقی مورد علاقه خویش را گوش کنند. تلویزیون و بخصوص رادیو همیشه برای من قابل احترام بوده و خیلی دوست دارم. انتقاد نه اما توقع دارم که با ما بهتر از این برخورد کنند.
* بهترین کارتان کدام است و چه نمره ای؟
– نمی توانم خودم را بالاتر از نمره ۱۲ ببینم، همیشه از خودم انتظار بهتر بودن از موقعیت حاضر را داشته ام، اما تا حدودی از خودم راضی هستم. برخی از کارهایم ارزشی و ماندگار بوده و خیلی خیلی دوستشان دارم اما برخی از کارها را در بازه زمانی خاصی اجرا کرده ام و بعدا ناراضی بودم. آلبوم اولم «همسفر» را خیلی دوست دارم. کل آلبوم مجموعه خوبی است. آلبوم «ترانه بارون» را دوست دارم و آخرین کارم آلبوم «فراموشم نکن» که کلیه قطعات از اشعار و ترانه تا تنظیم و آهنگسازی فکر شده کار شد بویژه ترانه «اگه تو نبودی» از یغما گلرویی جزو کارهایی است که با یکی دوبار شنیدن بدون فکر و تامل درک نمی شود و سعی کردم به بهترین نحو اجرا کنم.
* چندی پیش شایعه ای منتشر شده بود مبنی بر اینکه نامزد انتخابات مجلس بودید؟
– صحبتهایی مطرح شد برای نامزدی و ورود من به مجلس اما صلاح نبود، من مداح امام حسین و خواننده مردم هستم، بهتر است همان چنگیز حبیبیان باقی بمانم. چون اغلب وعده های داده شده علیرغم تلاشهای بسیار خارج از توان فرد است، نماینده باید دقت کنند که برای رای گرفتن از مردم هر حرفی را نزده و هر وعده ای ندهند، که این کار خیلی خطرناک است و بار مسئولیتی بالایی نزد مردم و خدا دارد.
* چقدر به فضای سیاسی و اجتماعی جامعه اشراف دارید؟
– من هم مثل هر ایرانی دیگر به وقایع و مسائل روز سیاسی پیرامونم حساسم و پیگیری می کنم حالا گاهی شاید به واسطه ارتباط با برخی از دوستان در حوزه های مختلف کمی بیشتر پیگیر هستم و تلاش می کنم اگر کمکی از دستم ساخته بود انجام دهم.
* اولین جشنواره زمستانی ارس را چطور دیدید؟
– من در جشنواره های زمستانی، تابستانی و نوروزی این چنینی در اکثر مناطق آزاد بودم. تجربه این جشنواره هم که برای اولین بار به منظور جذب توریست انجام شده حرکت خوبی است. تبلیغات در این زمینه حرف اول را می زند. صدا و سیما نقش موثری در این زمینه دارد، تلاش مسئولان ذیربط قدم قابل تحسینی است و باید استمرار داشته باشد.
* با توجه محتوای برنامه هایی که شما دیدید چقدر می تواند در معرفی و توسعه منطقه آزاد موثر باشد؟
– صد در صد موثر است. این جشنواره پیرامون همه موضوعات برنامه دارد و در مورد کل منطقه آذربایجان تاثیرگذار خواهد بود. حرکت خوبی است که در مورد ارزشها و مناطق، پتانسیلها، جاذبه های توریستی، صنعتی، فرهنگی، تاریخی و صنعتی برنامه دارد. با اطلاع رسانی خوب، حمایت صدا و سیما و همکاری مسئولان محترم می توان نتایج ماندگاری در تحقق اهداف و تلاشهای جشنواره گرفت.
* در پایان چه توصیه ای به جوانترها دارید؟
– من نصیحت نه ولی وصیت ی کنم، جواتر ها احترام به پدر و مادر را در اولویت و سرلوحه کارهایشان قرار دهند. ادب انسان را به جاهای بالایی می رساند. انتظار دارم جوانان با شعور و فهیم ما ادب را حفظ کنند.
