به گزارش عصرتبریز، پیرمردان اهل خسروشاه تعریف می کنند که تا نیم قرن پیش که جاده ترانزیتی تبریز- آذرشهر باغات این شهر را از نیمه، نصف و نابود نکرده بود، در فصل برداشت بادام با پارو این محصول را جمع می کردند؛ به گفته آنان الگوی آبیاری درخت بادام نیز در آن روزگاران جالب توجه بود. درخت را تنها دو بار در سال آب می دادند؛ یک بار در زمستان و بار دیگر در اردیبهشت و همین دو نوبت آبیاری، برای تامین آب یک سال درخت کفایت می کرد.
هر چند محصول بادامزارهای خسروشاه در آن سال ها، بادام سنگی بود و از اقلام کنونی، آذر، اصفهانی و ۵۰ درصد و کاغذی، خبری نبود، اما معمرین شهر تعریف می کنند که بادام باغات آن زمان ۲۰ سال ماندگاری داشت؛ نه به درختان بادام کود می دادند و نه آنها را سمپاشی می کردند.
حاج علی، یکی از بزرگان شهر اعلام کرد که پارسال بادام ۲۰ سال مانده خود را به یک آجیل فروشی در تبریز به قیمت ۲۲ میلیون تومان فروخته است.
اما از آن همه بادامزارهای وسیع خسروشاه که روزگاری بادام آذربایجان شرقی را تامین می کرد، اکنون حدود ۲۲۰ هکتار باقیمانده است. باز جای خوشحالی است که مسوولان و بزرگان شهر به صرافت افتاده اند که این میراث هزاران ساله را حفظ و بادامزارهایشان را که روزگاری یکی از نمادهای اصلی این دیار بود، احیا کنند.
از همین رو، آنان کمر همت بالا زده و با همکاری همدیگر امروز نخستین جشنواره بادام خسروشاه را برگزار کردند. رویدادی که هر چند در ابتدای راه است، اما نشان از عزم جزم خسروشاهی ها برای جلوگیری از قربانی شدن میراث کشاورزی هزاران ساله نیاکان شان به نفع صنعتی شدن منطقه دارد.
جشنواره بادام خسروشاه امروز در دو بخش مجزا برگزار شد: در بخش نخست آن در تالار زیبای شهر، مسوولان دولتی درباره اهمیت برگزاری جشنواره و لزوم تلاش برای تداوم این رویداد در سال های آتی سخن گفتند؛ بخش دوم، اما زیباتر و جذاب تر بود؛ نمایشگاهی شامل غرفه های ۱۰ روستای بخش خسروشاه با محوریت بادام؛ هر چند که گشتی در غرفه ها نشان داد که روستاییان خسروشاه در راستای اصلاح الگوی کشت و رونق محصولات کشاورزی کم آب بر، در کشت محصولات دیگری همچون پسته، عناب و زعفران نیز پیشگام بوده و تجربه های زیسته ارزشمند و فراوانی در این زمینه دارند.
در غرفه روستای «نوجه ده» انواع بادام کاشت روستا خودنمایی می کند؛ گونی بادام های متنوع از ظرفیت بالای این روستا در بخش کشاورزی خبر می دهد. ساکنان این روستا زعفران ممتازی نیز دارند که با بسته بندی های انجام شده در محل، جلوه گری می کند.
در غرفه روستای «شیخ حسن» نیز علاوه بر بادام، فطیرهای بادامی جلب توجه می کند؛ احد رضوی، رییس شورای روستا و از کشاورزان فعال منطقه می گوید که ۷۰ هزار نهال بادام دارد و از اینکه قطعی برق، آبیاری نهالستانش را دچار مشکل کرده، گلایه دارد.
غرفه آرایی دلچسب «لاهیجان» نیز که همین اواخر به شهر تبدیل شده، بازدیدکنندگان را به خود جلب می کند؛ غرفه داران بانو همه هنر خود را به کار بسته اند تا همه داشته های لاهیجان را به نمایش بگذارند؛ از عناب های به اندازه گردو تا کارهای دستی و خیاطی و محصولات متنوع کشاورزی.
تیموری، بخشدار خسروشاه در تبیین اهمیت جشنواره بادام می گوید که یکی از اهالی منطقه بعد از دیدن بنر تبلیغات جشنواره با وی تماس گرفته و اعلام کرده که می خواهد سه هکتار زمینش را به کاشت بادام اختصاص دهد.
تاریخ کاشت بادام در خطه آذربایجان به هزار سوم قبل از میلاد می رسد
صادق نادری صومعه، معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با بیان اینکه با توجه به شرایط اقلیمی کل کشور به ویژه حوضه دریاچه ارومیه، اصلاح الگوی کشت گریزناپذیر بوده و ما چاره ای جز آن نداریم، می گوید: ما ناگزیر از تولید در حوزه کشاورزی هستیم، اما باید واقعیات اقلیم را نیز در نظر گرفت و در این میان کاشت بادام به جای محصولات آب بر یک دغدغه و اولویت است.
نادری اضافه می کند: منابع تاریخی نشان می دهد که بادام در خطه آذربایجان، گونه ای بومی بوده و سه هزار سال قبل به صورت خودرو در کوهستان های این خطه می رویید.
وی تشریح می کند: یک درجه افزایش دما، میزان تبخیر و نیاز آبی باغات را ۱۰ درصد افزایش می دهد که این وضعیت همراه با افزایش میزان وزش بادهای گرم، ضرورت هم افزایی برای اصلاح الگوی کشت را دو چندان کرده که کشت بادام نیز می تواند گامی در این راستا باشد.
فرماندار تبریز: دبیرخانه دایمی جشنواره بادام خسروشاه راه اندازی شود
داود گرشاسبی، فرماندار تبریز نیز معتقد است که تغییر در روش های کشاورزی مستلزم تغییر در نگرش کشاورزان عزیز است؛ در حوزه کشاورزی نگاه سنتی حاکم بوده و تحول در این بخش مستلزم تغییر الگوی ذهنی است.
وی با تاکید بر اینکه اگر می خواهیم دریاچه ارومیه احیا شود، باید حقایه آن را بدهیم که متاسفانه این مهم در بخش کشاورزی رعایت نمی شود، توضیح می دهد: ذهن ما باید ذهن توسعه یافته باشد تا جامعه در کلیت آن از جمله در بخش حیاتی کشاورزی به توسعه دست یابد
فرماندار تبریز با اشاره به اینکه ضرورت گذر از چالش های مبتلابه کشاورزی و حوزه آب، در گروی عبور از منافع فردی به نفع منافع جمعی و ملی است که اصلاح الگوی کشت نیز می تواند نمادی از آن باشد، ادامه می دهد: فرآوری و راه اندازی صنایع تبدیلی و تکمیلی برای ایجاد ارزش افزوده چند برابری باید اولویت برگزارکنندگان جشنواره بادام خسروشاه باشد.
گرشاسبی با بیان اینکه برون داد جشنواره باید افزایش شناخت از محصول بادام برای ثروت آفرینی از آن توسط بادام کاران خسروشاه باشد، پیشنهاد داد جشنواره دایمی و دبیرخانه ای برای آن راه اندازی شود.
ضرورت برندسازی بادام خسروشاه
فرداد تیموری، بخشدار خسروشاه نیز با اشاره به اینکه هدف از برگزاری جشنواره بادام، خدمت به کشاورزان است، می گوید: مزیت نسبی بخش خسروشاه در حوزه های کشاورزی و صنعت است و تلاش می کنیم که سبقه صنعتی آن بر کشاورزی اش غلبه نکند.
وی با اشاره به اینکه برگزاری این جشنواره گام نخست در راستای برندسازی بادام خسروشاه است، تاکید می کند: بادام ماده اولیه قرابیه به عنوان شیرینی مشهور تبریز است که نامی از آن برده نمی شود؛ جشنواره نمادی از تلاش و همت مردم و کشاورزان خسروشاه در زمینه نمادسازی است.
