عصرتبریز – بهنام عبداللهی: این‌روزها فضای مجازی، هم‌معنا با فضای مجازی که سال‌ها پیش بود نیست.
این روزها خیلی از افراد که صبح زود بیدار می‌شوند، بدون اینکه دست و صورت‌شان را بشویند، بدون اینکه لباس‌شان را عوض کنند و مسافتی را طی کنند، تنها با وسیله‌ای به نام تلفن هوشمند که همه دارند، کارشان را آغاز می‌کنند.
این دسته از افراد زیاد در جامعه به رسمیت شناخته نمی‌شوند؛ از خانواده‌شان که آن‌ها را شاغل نمی‌دانند بگیرید، تا مسئولانی که فعالان فضای مجازی را به عنوان خبرنگار، رابط خبری، فعال اجماعی، هنری و هر عنوان دیگری نمی‌شناسند.
مدیران و فعالان فضای مجازی از لحاظ شغلی تضمین نیستند و حتی بیمه هم ندارند اما هم از جیب‌شان هزینه می‌گذارند و هم از عمرشان، البته در قبال فعالیت‌هایشان درآمدی هم کسب می‌کنند اما حالا دیگر نمی‌دانند تا کی می‌توانند به فعالیت‌شان ادامه بدهند.
اخیرا نیز فیلتر تلگرام، اوضاع آشفته‌ای برای فعالان این فضا به وجود آورده است. آن‌ها می‌گویند جمع کردن چندهزار نفر در یک کانال پرمخاطب به راحتی انجام نشده است که حالا به یک‌باره از بین برود و بخواهند دوباره از صفر شروع کنند.
رامین شیرزاد، آرمین میرزایی، پیمان سبزچی، اسماعیل جعفری و پویا خوش‌پیمان، فعالان فضای مجازی و گردانندگان کانال‌های پرمخاطب هستند که در میزگرد فعالان فضای مجازی عصر تبریز، راجع به فعالیت‌شان در این فضا صحبت کردند و ما نتایج بحث‌ها را در قالب دو گزارش برایتان منتشر می‌کنیم.
اینکه چقدر فعالان فضای مجازی در بین مسئولان و ادارات به رسمیت شناخته می‌شوند و اینکه بعد از فیلتر تلگرام فعالان فضای مجازی چه راهی را در پیش می‌گیرند؛ موضوعات مهمی هستند که در بخش دوم گزارش میزگرد می‌خوانید.
*چقدر با مدیران دستگاه‌های مختلف تعامل دارید؟ چقدر آن‌ها شما را به رسمیت می‌شناسند؟
پیمان سبزچی(کانال تبریزیم): تعاملی نداریم در واقع و این ضعف آن‌هاست. ما ناراحت نیستیم چون آن‌ها ما و امکانات‌مان را از دست می‌دهند. ما میان مردم نفوذ بالایی داریم و می‌توانیم یک مطلب را در سطح بالایی انعکاس دهیم و این می‌تواند بهترین فرصت برای ادارات مختلف باشد اما متاسفانه آن‌ها از این فرصت غافل می‌شوند. روزانه بالای ۲۰هزار نفر بازدیدکننده داریم حداقل و مشتاق هستیم که این فرصت را در اختیار آن‌ها بگذاریم اما آن‌ها مشتاق به همکاری و ارتباط نیستند.
رامین شیرزاد: کانال‌های مردمی می‌توانند بازوی کمکی مسئولان و ادرات باشند؛ اما ارگان‌ها فقط پایگاه‌های خبری رسمی و خبرگزاری‌ها را به رسمیت می‌شناسند و برای پوشش اخبارشان از آن‌ها دعوت می‌کنند درحالی که بازدیدکنندگان و مخاطبان آن‌ها بسیار کمتر از بازدیدکنندگان ما هستند.
*می‌توانید در مورد تاثیرگذاری‌تان مصداق‌هایی بگویید؟
شیرزاد: در عید نوروز پارسال که مراسم‌های نوروزی در سطح شهر برگزار می‌شد، من خودم آن‌ها را پوشش می‌دادم. حتی یک طرح ابتکاری هم داشتیم که هرشب یک نظرسنجی در کانال قرار می‌دادیم و از مخاطبان می‌خواستیم که یک مکان تاریخی و گردشگری را انتخاب کنند. سپس من خودم فردای آن شب به صورت میدانی در مکان حاضر می‌شدم و عکس و فیلم و متن تهیه و منتشر می‌کردم. فرق ما شاید با بسیاری از جاهای رسمی این باشد که ما شهروند عادی هستیم و نسبت به توسعه همه‌جانبه شهر و سرزمین‌مان دغدغه زیادی داریم.
*بنظر می‌رسد رابطه خوبی با منابع خبری رسمی ندارید.
سبزچی: بحث سر این است که ما باید میانگین سنی استفاده‌کنندگان از تلگرام و مخاطبان را در نظر بگیریم. شاید بازدیدکنندگان از یک خبرگزاری افراد بالای ۳۰سال باشند و تعداد این افراد هم بسیار کم باشد اما ما می‌بینیم که از نوجوان ۱۳ ساله تا فرد مسن ۷۰ساله گوشی هوشمند و تلگرام دارند و همین باعث می‌شود ما با طیف وسیعی از مخاطبان با هر سواد رسانه‌ای مواجه باشیم. متاسفانه این موضوع و این ظرفیت بزرگ مخاطبان مد نظر مسئولان نیست و آن‌ها ما را اغلب به چشم دشمن می‌بینند.
*اما شاید این‌روزها از همه این بحث‌ها مهم‌تر، بحث فیلترینگ تلگرام باشد. با فیلترینگ تلگرام چه می‌کنید؟
شیرزاد: طبق آمار رسمی مسئولان دولت، ۲۰۰هزار نفر به صورت مستقیم در فضای مجازی فعالیت و درآمد کسب می‌کنند که اگر به صورت غیرمستقیم در نظر بگیریم شاید درآمد ۵میلیون نفر به این فضا وابسته باشد. اقتصادی که تلگرام ایجاد کرده است واقعا فوق‌العاده بنظر می‌رسد؛ اما متاسفانه… .
من ترسی ندارم و آماده‌ام در فضایی جدید دوباره فعالیتم را شروع کنم. هرکدام یک از پیام‌رسان‌ها بیشتر مورد استفاده مردم قرار بگیرند مورد استفاده و فعالیت ما هم قرار می‌گیرد. تصمیم دارم این‌بار فعالیتم را در سطح کشور آغاز کنم و خودم را محدود به مطالب و اخبار مربوط به تبریز نکنم. بدین ترتیب هم می‌توانم درآمد بیش‌تری داشته باشم و هم حرف‌ها و دغدغه‌هایم را در سطحی کلان مطرح کنم.
آرمین میرزایی(کانال هواشناسی غیر دولتی آذربایجان): کانال ما مرتبط با هواشناسی است. اما اداره کل هواشناسی بجای اینکه از پتانسیل اعضا کانال ما استفاده کند و مطالب‌شان را به گوش مردم برساند در برابر ما و کانال ما گارد می‌گیرند. ارگان‌های دیگر مثل شهرداری هم با سایر کانال‌ها چنین رفتاری می‌کنند.
فکر می‌کنم مسئولان کشوری هم نسبت به تلگرام چنین دیدی دارند و آن را یک معضل می‌بینند؛ بجای اینکه از ظرفیت‌های کلان تلگرام استفاده کنند در برابر آن گارد می‌گیرند. این نگرش اشتباه است. کانال‌هایی که وابسته به دولت نیستند از اقبال عمومی بالایی برخوردار هستد و می‌توانند مطالب را در ابعادی گسترده منعکس کنند اما این تقصیر مسئولان است که بجای استفاده از این ظرفیت سعی می‌کنند آن را نابود کنند.
من هیچ وقت حامی نداشتم. حتی در زندگی‌ام پدر هم نداشته‌ام و تا اکنون روی پای خودم ایستاده‌ام. کسی ۱هزار تومان به من کمک نکرده که خرج کانالم بکنم. ماها خیلی وقت‌ها شب‌ها را بیدار مانده‌ایم تا خبری را پوشش بدهیم اما حالا خشک و تر را با هم می‌سوزانند. ما سعی کردیم به مردم بیش‌ترین خدمت را بکنیم اما مسئولان نخواستند و به رسمیت نشناختند.
سبزچی: بیشتر از اینکه نگران فیلتر تلگرام و خودم باشم، نگران ضربه‌ای هستم که به اعتماد مردم می‌خورد. ما رئیس جمهوری انتخاب کردیم که نتوانست پای حرف و وعده‌اش بایستد.
بحث فیلترینگ زیاد نگران‌کننده نیست زیرا اکنون با اینکه توییتر فیلتر است اما منبع خبری تمام رسانه‌های جهان از جمله ایران شده شده است. شاید یک توییت ما نهایتا ۱۰هزار خواننده داشته باشد اما تاثیرش از اخبار یک خبرگزاری رسمی بیشتر است.
درمورد پیام‌رسان‌های داخلی هم باید شفاف‌سازی انجام شود. با زور گفتن کاری پیش نمی‌رود. اما بهتر این بود که بجای فیلتر تلگرام آن را سر و سامان می‌دادند.
اسماعیل جعفری(تبریز آنلاین): من با اوضاع فعلی و فیلتر تلگرام بیخیال این کار می‌شوم و می‌روم برای خودم پایگاه خبری باز می‌کنم. بجای این‌همه مصیبت کار خودم را می‌کنم و درآمدی هم کسب می‌کنم بدون آنکه استرس داشته باشم.
سبزچی: من کار و درآمد دیگری دارم و تنها هدفم از فعالیت در فضای مجازی این بود که حق‌های خورده‌شده را نشان دهم. ما در این شهر زندگی می‌کنیم و دغدغه مردم را درک می‌کنیم. اما به هرحال ما آنلاین پای کار نشسته‌ایم و هرلحظه رصد می‌کنیم، هر فضایی که بهتر و مورد اعتماد مردم باشد به آن کوچ می‌کنیم، شاید حتی قهوه‌خانه‌های سنتی و صحبت‌های قدیمی.
