عصرتبریز، صبا نقی زاد شفیق: وجود مکان‌هایی برای مطالعه، از نیازهای جامعه «کنکورمحور» کنونی است. وقتی کتابخانههای دولتی و عمومی پاسخگوی نیازهای همه نیستند، کتابخانههای خصوصی وارد صحنه می‌شوند.اما مسئله‌ای که پیش می‌آید، این است که آیا نظارت کافی بر کتابخانههای خصوصی به مصداق کتابخانههای عمومی وجود دارد؟ قانون تاسیس و نحوه اداره کتابخانههای عمومی کشور می‌گوید: « تاسیس، ساخت، نظارت، نگهداری، مدیریت و سایر امور کتابخانه‌ها بر عهده نهاد کتابخانههای عمومی کشور است.»
تنها یکی از کتابخانههای خصوصی تبریز دارای مجوز است
شهرام خدایی، مدیرکل کتابخانههای عمومی آذربایجان شرقی می‌گوید: «در حال حاضر فقط یکی از کتابخانههای خصوصی کشور دارای مجوز است.» او در گفتگو با خبرنگار عصر، توضیح می‌دهد: «کتابخانه محلی است که در آن انواع کتاب‌های درسی و غیردرسی ارائه می‌شود.» خدایی معتقد است «مراکز خصوصی یاد شده صلاحیت کتابخانه بودن را ندارند و فقط به عنوان قرائت‌خانه می‌توان از آن‌ها یاد کرد.»
شهریه‌های نجومی کتابخانه‌ها
کتابخانههای عمومی مستقل یا سالن‌های مطالعه عمومی می‌توانند در قبال انواع خدمات عمومی و امکانات رفاهی به اعضا بر حسب نوع خدمت و امکانات ارائه شده مبالغی را دریافت کنند و این مبلغ قبل از صدور مجوز و طی درخواست موسس این مرکز باید توسط نهاد عمومی کتابخانه ها تایید شود. گرچه این مراکز با سواستفاده از نیاز دانش‌آموزان بابت یک صندلی و یک میز ماهیانه از ۱۰۰تا ۸۰۰ هزارتومان دریافت می‌کنند و باعث فشار بر روی قشر متوسط و ضعیف جامعه می‌شوند، اما این مراکز با داشتن برنامه‌ریزی‌های پیشرفته و مطالعات برنامه‌‌ریزی‌شده، دانش‌آموزانی را با توان علمی بالا به سمت خود جذب می‌کنند.
کتابخانههای زیرزمینی
با توجه به ماده ۴دستورالعمل اجرایی نحوه تاسیس کتابخانههای مستقل، این مکان‌ها باید دارای فضای ورودی قابل دسترس برای عموم مردم باشند. اما این قرائت‌خانه‌ها با وجود واقع شدن در نقاط پرتردد شهر مجوزهای لازم از پلیس و شهرداری را نیز ندارند و در خانه‌های مسکونی داخل کوچه‌ها و زیر زمین‌ها قرار گرفته‌اند. متاسفانه تعداد کمی از این کتابخانه‌ها دارای تابلو و نام و نشان مشخص هستند.
یکی دیگر از مشکلات کتابخانههای خصوصی، مختلط بودن فضای قرائت‌خانه است و در کنار هم قرار گرفتن دخترها و پسرها در کنار اینکه تمرکز را برای مطالعه کاهش می‌دهد، زمینه‌های شکل‌گیری روابط نامتعارف بین نوجوانان را فراهم می‌کند.
محمد زینالی، جامعه شناسی حوزه فرهنگ هم در این مورد می‌گوید: «هر سیستم در حال رشد، نیاز به برخی امکانات و ابزارها دارد که خود آن را خلق می‌کند و اگر چنان‌چه زمینه‌های رشد و تحول توسط سیستم شکل نگیرد، این امکانات را در خارج از هنجار‌های رسمی می‌جوید.»
زینالی در گفتگو با خبرنگار عصر می‌گوید: «سیستم اجتماعی ما این‌گونه است که بسیاری از مسائلی که رشد یا تحول می‌خواهند مانند موسیقی و کتابخوانی ابتدا به زیرزمین هجوم می‌آورند.»
به عقیده این جامعه‌شناس حوزه فرهنگ، زیرزمینی‌شدن ناشی از انحراف نیست، بلکه به‌دلیل سستی سیستم اجتماعی و نظام شهری ما است که چنین پدیده‌هایی نمی‌تواند هماهنگ با موسسات نظام اموزشی پیش بروند.
همه‌چیز، زیر سر کنکور در دهه‌های گذشته، کنکور معیار سنجش علمی نوجوانان بود اما با سخت‌ترشدن سال به سال سوالات کنکور و روی آوردن به سوالات غیرکتابی، این پیام به خانواده‌ها و دانش‌آموزان داده شد که رمز قبولی فرزندشان، صرفا شرکت در مراکز کنکوری است.
این موضوعات فرصت را برای برخی مدارس و معلمان و بنگاه‌های اقتصادی فراهم کرد که با سواستفاده از نیاز آنان برای خود درآمدزایی کنند و با تحت‌الشعاع قرار دادن اصل اموزش، باعث قتل عام استعدادها و انگیزه‌های نوجوانان شوند.
انتهای پیام/پ
