به گزارش عصر تبریز، احمد فیضی، مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تبریز در نشست خبری مربوط به اولین همایش شهر هوشمند تبریز در جمع خبرنگاران حاضر اظهار داشت:
هدف نهایی از شهر هوشمند ارتقای کیفیت زندگی شهروندان است
رشد جمعیت شهرنشین و پیچیدگی مدیریت شهرها باعث شده تا زندگی شهری از اهمیت بالاتری برخوردار شود. در این زمینه چالش هایی وجود دارد که می توان با هوشمندسازی مدیریت و خدمات ارائه شده آنها را مرتفع ساخت. یکی از وظایف مهم ما این است که کیفیت لازم برای شهرنشینی را افزایش دهیم. این موضوع در نهایت باعث می شود تا سکونت شهروندان با کیفیت بالاتری در شهرها صورت بگیرد. بایستی راهبردهای هوشمند سازی از سوی حاکمیت با نگاه شهروندی تدوین و تبیین شود. در این میان باور مدیران نقش اساسی و پایه را ایفا می کند. مهمترین هدف ما از انجام پروژه هوشمند سازی این است که پایه و اساس شهر را بر اساس نیازها و سهولت آسان شهروندان در دسترسی به خدمات قرار دهیم.
توسعه پایداری شهری می گوید شهرها باید به صورت زیست محیطی ساخته شوند تا هیچ گونه مخاطره ای برای آیندگان نداشته باشد. لایه سوم شهر هوشمند بر پایه اصول زیست محیطی استوار بوده و تمام اقداماتی که در آن صورت می پذیرد ساگار با محیط زیست است.
تعریف شهر هوشمند و مقوله جمع آوری داده ها به عنوان اصل مهم برای شروع کار
شهر هوشمند (Smart City) به شهری گفته می‌شود که بر اساس آخرین نظریه‌های تکامل یافته مدیریت شهری بر پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات، داری شش معیار اصلی حکمروایی هوشمند، شهروند هوشمند، محیط هوشمند، زندگی هوشمند، اقتصاد هوشمند، حمل و نقل و جابجایی هوشمند و انرژی هوشمند باشد. تکنولوژی های موجود در شهر هوشمند اجازه می‌دهد تا مقامات آن شهر با جامعه و زیرساخت‌های شهری و نظارت بر آنچه اتفاق می‌افتد و آنچه در حال تحول است، تعامل مستقیم پیدا کنند. به این ترتیب می توان گفت که نیاز اساسی شهرهای هوشمند، جمع آوری دادهای موجود است که از آن به عنوان مولفه ای برای شروع کار یاد می شود. مدیریت عملکرد شهرها که در مقطع فعلی بسیار مهم است بر اساس این داده بسیار آسان تر خواهد بود. برای مثال با استفاده از این داده ها می توان پی به وضعیت شهر در ابعاد مهمی چون ترافیک، محیط زیست، نیروی انسانی، بحث آلایندها و … برده و با بررسی و تحلیل آن، اقداماتی در راستای بهبود خدمات ارائه شده به شهروندان انجام داد.
شهر هوشمند، فقط استفاده از فناوری اطلاعات نیست
الزاما شهر هوشمند، شهر الکترونیکی نیست بلکه شهر هوشمند فرآیندی است برای اینکه ما بتوانیم برای چالش‌هایمان، پاسخ هوشمندانه داشته باشیم. بایستی از فناوری های مختلف در این مورد بهره بگیریم. برخی از اوقات این پاسخ هوشمندانه مبتنی بر IT است و برخی از اوقات نیز غیر از این است. در هدایت ماموریت شهرها یکسری مرزهای تعریف شده مورد نیاز است. در خیال هر یک از شهروندان، تصویری از یک شهر هوشمند شامل فهرستی درخواستی از زیر ساخت ها و خدمات است که سطح اشتیاق او را توصیف می کند. برای فراهم کردن خواسته ها و نیازهای شهروندان، برنامه ریزان شهری به طور کامل، توسعه اکوسیستم شهری را که توسط چهار رکن از زیرساخت های جامع توسعه نهادی، فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی نشان داده شده است را مورد ارزیابی قرار می دهند این امر می تواند یک هدف بلند مدت باشد و شهرها می توانند در راستای توسعه زیر ساخت های جامع به طور مداوم فعالیت و لایه های هوشمندانه را اضافه کنند.
هر شهر هوشمند اولویت های خاص خود را دارد
تصوری از شهر هوشمند از شهر به شهر و کشور به کشور، بسته به سطح توسعه، تمایل به تغییر و اصلاح، منابع و آرزوهای شهروندان متفاوت است. به این ترتیب می توان گفت که این تعریف برای کشور ما نیز کاملا متفاوت از آن چه که درکشورهای دیگر وجود دارد است. شهرهای هوشمند با توجه به مشکلات اساسی شان اولویت های خاص خود را دارند. مثلا این اولویت می تواند حمل و نقل باشد. در شهری مثل تهران محیط زیست، آلودگی و اشتغال جزو امورات مهم است. در شهر تبریز ترافیک در اولویت کامل نیست ولی آلودگی هوا و بحث آلاینده ها بسیار مورد توجه و نیاز به رسیدگی دارد. ۱۰ شاخص شهر هوشمند در شهرهای مختلف، متعدد است. ولی شهری چون نیویورک در مشارکت مردم و پویایی شهر در اداره شهر اول است چرا که در آن شهر پس از بررسی ها لازم احساس نیاز به این موضوع بیش از موارد دیگر تشخیص داده شده و روی آن کار کرده اند.
شهر تبریز پتانسیل بالایی برای هوشمند شدن دارد
فرصت هایی که شهر تبریز دارد باعث می شود تا برای هوشمندسازی آن انگیزه ها و بسترهای بسیاری داشته باشیم. تبریز شهری تاریخی با قدمت ۵ هزار سال است و یکی از شهرهای خلاق ایران در سطح جهانی به شمار می رود. زیبایی های بصری، آب و هوای منحصر به فرد، منابع انسانی نخبه و بسیاری از موارد دیگر از شهر تبریز شهری ساخته که پتانسیل بالایی برای هوشمند شدن دارد. ما در حال حاضر بزرگترین قطب اقتصادی شمالغرب کشور هستیم و در حوزه حمل و نقل از نمونه های کشوری به شمار می رویم. با انجام یکسری اقدامات در مسیر هوشمندسازی می توانیم به عنوان مرکز گردشگری کشور مطرح شویم چرا که این پتانسیل را داریم. توسعه کسب و کارهای الکترونیک و پیوستن به اقتصاد هوشمند جهانی از دیگر موضوعات مهمی است که شهری چون تبریز باید به آن ورود کند.
چالش اصلی در پروژه هوشمندسازی شهر تبریز
به طور کلی چالش اصلی پیش روی ما در راستای هوشمندسازی شهر تبریز موضوع مهم شهروند محوری و کیفیت زندگی شهروندان است. راه حل برای مدیریت و حل چالش ها در نهایت شهر را به شهری شهروند محور تبدیل می کند. فناوری ها نوین راهی است که این موضوع را میسر می کند. در شهرهای هوشمند فقط بحث فناوری اطلاعات مطرح نیست. در حقیقت اولین ابزار برای کلید خوردن شهرهای هوشمند فناوری اطلاعات است. به کمک فناوری اطلاعات داده ها جمع آوری و تحلیل می شوند سپس تبدیل به داشبورد و هوش تجاری شده و برای ورود به فاز اجرایی در اختیار مدیران قرار داده می شود. مثلا وقتی می فهیم بخشی از شهر آلوده است باید شاخص های آلودگی را در آن بخش کم کنیم. برای این کار ابتدا داده ها جمع آوری شده و سپس مورد تحلیل قرار می گیرند. پس از این کار، اطلاعات جامع و کامل در اختیار سازمان مربوطه قرار می گیرد. در حوزه ترافیک نیز در نقاط مختلف شهر سنسورهایی نصب می شود که یکی از خدمات آن این است که مردم را به سمت مسیرهای کم ترافیک سوق می دهد. سنسورهایی که از آنها صحبت می کنم در دو فاز تحلیل و جمع آوری داده ها مورد استفاده قرار می گیرند. خدمات تاکسی های الکترونیک بخشی دیگر از این موضوع است.
هراس از نام شهر هوشمند باید برداشته شود
در وهله اول باور مدیران شهری و ایجاد یک سیستم تعاملی جامع را نیاز داریم. بایستی مزایای شهر هوشمند برای مدیرانمان به خوبی تبیین شود. هراس از نام شهر هوشمند باید برداشته شود. در این صورت می توان از آنها انتظار همکاری داشت. متاسفانه در حال حاضر برخی مقاومت ها را در ارائه داده ها در برخی از سازمان ها شاهد هستیم. این در حالی است که ارائه این داده ها در نهایت به نفع همان سازمان و در راستای بهبود و ارتقای کارایی آن خواهد بود. شهر هوشمند به همکاری یکپارچه مردم، حاکمیت، مدیران و سازمان های شهری، دانشگاه ها و مراکز علمی و فرهنگی نیاز دارد. این همکاری باید انجام شود تا بتوانیم کار را پیش ببریم. دلیل تمایز ما نسبت به شهرهای هوشمند و مدرن دنیا نبود مدیریت واحد شهری است. شهرداری بخشی از مشکلات شهر را می تواند حل کند. بسیاری از مشکلات به سایر نهادها مربوط می شود. این خود باعث می شود تا نیاز به هوشمندسازی و همان گونه که عرض کردم مدیریت واحد شهری احساس شود.
کلیه خدمات باید به سمت هوشمندسازی بروند
ما در حوزه شهروند ااکترونیک آموزش های آنلاین در اختیار مردم قرار می دهیم. پشتیبانی های ۲۴ ساعته در این بخش می تواند مسافرت های درون شهری را به حد قابل توجهی کاهش دهد. این خود باعث صرفه جویی در وقت و هزینه شده و کاهش حجم ترافیک شهری و آلاینده ها را به دنبال دارد. برای انجام بسیاری از کارها نیاز نیست که شهروندان به صورت حضوری اقدام کنند. کلیه خدمات باید به سمت هوشمندسازی در و در قالب اپلیکیشن ها به مردم ارائه شوند. به این ترتیب است که صحبت های ابتدایی ام که عرض کردم شهرها باید به صورت زیست محیطی ساخته شوند تا هیچ گونه مخاطره ای برای آیندگان نداشته باشد محقق خواهد شد.
آماده ارائه سرویس هاز دیتای باز هستیم
در تبریز بحث زیرساخت های شهر هوشمند باید مورد توجه اساسی قرار بگیرد. از جمله زیرساخت هایی که شهرداری فراهم کرده می توان به مراکز داده شهری، شبکه های ارتباطی، اینترنت و پهنای باند که نقش اساسی در توسعه شهر هوشمند دارد اشاره کرد. بحث پلتفرم داده های باز موضوع مهمی است که ما آن را عملیاتی کرده ایم. مراکز تحقیقاتی در این زمینه در شهرهای بزرگ وجود دارد که در شهر تبریز نیز نیاز به آن داریم. این مرکز راهبرد شهر هوشمند را به دست می گیرد. ایجاد سامانه دیتای باز در همین راستا صورت پذیرفته است. سامانه دیتای باز در اختیار شهروندان و شرکت ها قرار می دهیم به این صورت که سرویس های باز سازمانی با داده های مختلف شهری تجمیع می شوند و در اختبار شرکت های ارائه کننده خدمات هوشمند قرار می گیرد. یکی دیگر از اهداف مان این است که نقشه جامع تبریز را مجهز به تمام خدمات کنیم. البته تا کنون ۱۵۰ لایه نقشه آماده شده و در اختیار ارگان ها، سازمان ها، نهادها و مراکز تحقیقاتی قرار داده و می دهیم.
نیاز به فرهنگ سازی و آگاهی شهروندان از مطالباتشان داریم
در کشوری چون استرالیا تمامی شهروندان روی مکان هایشان مرتبط و لینک شده اند و هر گونه نقل و انقالت در شهر روی نقشه ثبت می شود. این موضوع در راستای ارتقای امنیت و آسایش شهروندان انجام می گیرد. در شهر تبریز فراهم نمودن مراکز تفریحی و شادابی مردم در حد پایین است و باید مورد توجه قرار بگیرد. میزان مراجعات به مراکز درمانی بیش از حد نرمال است. این در حالی است که می توان به راحتی در یک شهر هوشمند داده هایی را به دست آورد و سپس و با تحلیل آنها مشکلات را ریشه یابی و در جهت رفع آنها قدم برداشت. برای مثال می توان بعد از جمع آوری داده ها متوجه شد که مراجعه برای درمان فشار خون در چه بازه سنی صورت می گیرد. این داده ها اگر در اختیار باشد می توان برایشان راه حل ایجاد کرد. به این ترتیب است که می توان در راستای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان قدمت برداشت. فرهنگ سازی و آگاهی شهروندان از مطالبات شان با توجه توسعه شهرنشینی نیاز است.
۴ دلیل مهم هوشمندسازی در شهر تبریز
اولا شهرداری بیش از ۳۰۰ خدمت به مردم ارائه می کند. این حجم گسترده از خدمات ایجاب می کند که وارد هوشمند سازی شویم. دوما زیر ساخت ها به گونه ای است که ارائه خدمات هوشمند را سخت کرده اند به همین دلیل است که باید شهرسازی و طراحی شهری بر اساس راهبرد شهرهای هوشمند انجام شود. سوما ایجاد تعامل بین ارگان ها، سازمان ها و حتی بخش خصوصی با همکاری و همدلی بالا نیاز است تا شاهد ارتقای سطح خدمات شهری باشیم این یعنی حرکت همه جانبه و تعامل گرا به سمت هوشمند شدن هر چه بیشتر و بهتر شهر تبریز. درخواست شهرداری نیز همکاری حوزه های مختلف در این زمینه است. رابعا بها دادن به حوزه فناوری و ایجاد فضا برای گسترش کسب و کارهای الکترونیکی موجب به کار گیری دانش نخبان شهر شده و از مهاجرت آنها جلوگیری می کند و باعث حل بسیاری از مشکلات شهری از جمله ترافیک خواهد شد.
دلایل اصلی برگزاری همایش هایی با محوریت شهر هوشمند
بدیهی است که به کارگیری ساز و کارهای سخت افزاری و نرم افزاری شهر هوشمند برای کشوری چون ایران که شهرهای آن بین مرحله گذار از الگوهای سنتی و مدرن و فرامدرن سرگردان هستند الزامی است. اما زمینه‌های موجود برای حرکت در این مسیر از نارسایی‌های زیادی برخوردار است که می‌باید ضمن رسیدن به یک آگاهی درست از آن، راهکارهای سنجیده‌ای را پی گرفت. یکی از مولفه های افزایش آگاهی و ارائه راهکارهای موفق، برگزاری همایشها ، نشستها و سمینارهای مختلف در این خصوص میباشد. امیدواریم با برگزاری این همایشها و گام نهادن در این عرصه از دنیای یک بعدی شهرهای سنتی و امروزی، به دنیای دو بعدی که دستاورد فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات دنیای اینترنتی است، مهاجرت کنیم.وقتی اکثر کارهای روزمره را بتوان از طریق اینترنت و در منزل انجام داد زندگی بسیار آسان تر خواهد شد. از آنجا که رفت‌وآمدهای شهری در شهر الکترونیک به حداقل می‌رسد، تاثیرات مخرب وسایل نقلیه بر محیط زیست نیز کاهش می‌یابد و محیطی زیبا‌تر و طبیعی‌تر برای زندگی شهروندان به وجود خواهد آمد. همان گونه که عرض کردم سیستم تعامل بین سازمان و شرکت ها نمی بینیم و دیتاها در اختیار هم قرار داده نمی شود چنین همایش هایی می تواند موجب آگاهی بیشتر و قانع شدن مدیران به همکاری در این زمینه شود.
سخن پایانی
این نکته را نیز باید اضافه کنم که دبیرخانه شهر هوشمند در فاوا راه اندازی و سیاست های آن نیز تدوین شده است. عقد قراردادهایی در زمینه شهر هوشمند با نهادهای داخلی و خارجی صورت گرفته و خواهد گرفت. شهروندان تبریز لایق زندگی در شهری سالم و آرام هستند چرا که تبریز دارای چنین پتانسیلی است.
انتهای پیام/س
