به گزارش عصرتبریز، اطلاعات همچون بسیاری از پدیده‌های حاکمیتی، رابطه‌ای دو سویه با نظام حکومتی دارد. از یک سو سیاست‌ها، آرمان‌ها، ارزش‌ها و برداشت‌های موجود از امنیت ملی، تشکیلات اطلاعاتی را تحت تاثیر قرار داده و ماهیت، مشروعیت و گستره تاثیرگذاری آن را تعیین میکند و از سوی دیگر، اطلاعات با ارائه کارکردهای خود در سه حوزه «شناختی» (آگاهی دادن و رفع نیازهای اطلاعاتی تصمیم‌گیران)، «نظارتی» (اجرای درست تصمیمات و رصد بازخورد آنها) و «اجرایی» (کمک به پیاده‌سازی سیاست‌ها و تصمیمات) در بخش‌های گوناگون کشورداری همچون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… نقش‌آفرینی میکند.
نظام سیاسی با ترسیم سیاست‌ها، آرمان‌ها و مطالبات خود در حوزه امنیت ملی به اطلاعات هویت می‌دهد و در مقابل، اطلاعات نیز موظف است در چارچوب‌‌های تعیین شده به تحقق اهداف نظام کمک کرده و به صیانت از منافع و امنیت ملی در مقابل تهدیدات گوناگون داخلی و خارجی بپردازد.
ویژگی مزبور (رابطه دو سویه اطلاعات و حاکمیت) باعث می‌شود در صورت تحول اساسی در سیستم حاکمیتی و تعییر ارزش‌های نظام سیاسی، دستگاه اطلاعاتی هم از جهت هویت و مشروعیت و هم از حیث عملکرد و وظایف به شدت دچار دگرگونی و جابه‌جایی شود.
شدت این دگردیسی به حدی است که در پی انقلاب‌های بزرگ و فراگیر که در آن، کل ساختار سیاسی کشور دچار تغییر و تحول بنیادین می‌شود، نظام جدید دست به تاسیس و ایجاد تشکیلات اطلاعاتی جدیدی میزند که به دلیل شرایط و ویژگیهای دوران انقلاب در نقطه مقابل سازمان اطلاعاتی سابق است.
پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ که به تولد نظام جمهوری اسلامی در ایران منجر شد، اتفاقات منحصر به‌فردی را در صحنه سیاسی کشور رقم زد. سازمان اطلاعاتی نظام سابق به عنوان بازوی سرکوبگر دیکتاتوری شاه امکان ادامه حیات و فعالیت در نظام تازه تاسیس را نداشت و بیشتر مسوولان، مدیران و کارکنان آن متواری، دستگیر و محاکمه شدند.
اقتدای حکومت جدید بر اسلام و اصل ولایت فقیه و شعار نه شرقی، نه غربی باعث شد کشورهای دیگر که زمانی به‌عنوان متحد و هم‌پیمان نظام پهلوی نقش تعیین‌کنندهای در راه‌اندازی سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) داشتند، خود به عوامل ضد امنیتی تبدیل شوند که به شدت در پی براندازی نظام نوپای جمهوری اسلامی بودند.
تضاد و تعارض ریشه‌ای و بنیادین جمهوری اسلامی با نظام‌های سیاسی سلطه‌گر استکباری، وابسته، مرتجع و دیکتاتوری و حمایت از مستضعفان، مظلومان و گروه‌ها و نهضت‌های آزادیبخش نیز باعث شد هیچ زمینه و فرصتی برای همکاری تبادلی و اطلاعاتی با دیگر کشورها و استفاده از ظرفیت آنان برای شکل دادن به سازمان اطلاعاتی نظام سیاسی برآمده از انقلاب اسلامی فراهم نشود.
به تعبیر مقام معظم رهبری (مدظله العالی): «ما برای تشکیل این تشکیلات بزرگ اطلاعات، از هیچ کس الگو نگرفتیم، از هیچ کجا درس نگرفتیم، به هیچ موسسه اطلاعاتی دنیا کارآموز نفرستادیم… ما به دلیل خاص موقعیت انقلاب اسلامی و پرچم انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی، خدا خواست که از این امتیازات محروم باشیم تا برگردیم به درون خودمان و از درون بجوشیم. خاصیت انقطاع از غیر خدا اتصال به خداست.
علاوه بر این، شدت دشمنی‌ها در نخستین سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حدی بود که نظام فرصت ایجاد تشکیلات منسجم و یگان‌های را نیافت.
فعالیت‌های اطلاعاتی برای مقابله با توطئه‌های گوناگون استکبار شرق و غرب و ارتجاع منطقه‌ای و صهیونیست بین‌الملل و اعوان و اذناب آنها در جای جای کشور در ارگان‌های انقلاب همچون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نخست وزیری و دادستانی انجام می‌شد.
دستاوردهای این دوره و خدمات مجاهدان عرصه اطلاعات آنقدر مهم و تعیین کننده بود که معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) سینه ستبر آنان را با نشان بی‌بدیل و گرانسنگ سربازان گمنام زینت داد: «اگر فاتحان دنیا افتخار می‌کنند به سرباز گمنام، اسلام بزرگ و ملت شریف و فاتحان عزیز ما افتخار می‌کنند به هزاران سرباز گمنام بزرگواری که در پی نام و نشان نیستند و برای کشور اسلامی خویش و اسلام عزیز و ملت انسان پرور افتخاراتی می‌آفرینند معجزه آسا و پیروزی‌های ژرف.»
امام خمینی (ره) در بیان عیار این گمنامی و ارزش و منزلت آن از امیرالمومنین (ع) به‌عنوان گمنام‌ترین سرباز فداکار اسلام یاد کرده و انگیزه سربازان گمنام اسلام را خدا و طلب حق و انگیزه سربازان گمنام قدرت‌های مادی را تحصیل قدرت و ستمکاری می‌دانند.
امام (ره)، فعالیت اطلاعاتی را یک ضرورت در نظام اسلامی دانسته و بر این باور بودند که هر کس خوب‌تر است، باید در این شرکت کند: «اسلام ما را موظف میکند در این امر دخالت کنیم… باید به انبیاء اقتدا کنیم. بنای انبیاء و اهل بیت (ع) این نبوده است که از مردم کناره‌گیری کنند آنان با مردم بودند و هر وقت دستشان می‌رسید، حکومت را می‌گرفتند.»
امام خمینی (ره) برای قرار گرفتن در زمره گمنامان توصیه می‌کردند که افراد فعال در عرضه اطلاعات همواره و بیش از دیگران خود را در محضر خداوند تعالی بدانند، از تندروی و تنداندیشی پرهیز کنند و موازین شرعی را در تمامی امور رعایت کنند. ایشان بی‌طرفی و عدم وابستگی کارکنان وزارت اطلاعات به جریانات سیاسی و حزبی را یک ضرورت دانسته و تاکید داشتند: «باید افراد اطلاعاتی مستقل، منزه و متقی باشند.»
مقام معظم رهبری (مدظله العالی) نیز همچون امام (ره)، رزمندگان عرصه اطلاعات را با نشانی درخور که آن نیز ریشه در گمنامی دارد، مورد تفقد قرار دادند و از تلاش ایشان به‌عنوان مجاهدتهای خاموش یاد کردند.
نگرش راهبردی و تعالی‌بخش معظم له به معنا و مفهوم اطلاعات، ضرورت‌ها و رویکردهای فعالیت اطلاعاتی و نیز ویژگی‌ها و خصوصیات عناصر اطلاعاتی، نوید از ارائه یک نظر به ایرانی-اسلامی در عرصه اطلاعات می‌دهد. معظم له با تبیین ضرورت و جایگاه اطلاعات در نظام اسلامی، به بیان و تعریف ویژگیهای کار اطلاعاتی در نظام اسلامی پرداخته و مطالبات حاکمیت را در چارچوب حکومت مردم سالاری دینی از تشکیلات اطلاعاتی بیان کردند.
برای مقام معظم رهبری (مدظله العالی) وزارت اطلاعات مانند خود جمهوری اسلامی از ریشه‌ای محکم برخوردار است که مرهون خودساختگی و توان حرف‌های آن از یکسو، سیل توطئه‌ها و تهدیدات دشمنان کشور از سوی دیگر است.
معظم له با نگاهی عمیق و دقیق به مقوله اطلاعات، اولین اولویت دستگاه اطلاعاتی را جلب اعتماد مردم دانسته و احساس مسوولیت عمومی مردم نسبت به تحرکات دشمن را یکی از عوامل موفقیت دستگاه‌های اطلاعاتی از آغاز انقلاب بیان می‌کنند و هوشیاری مردم را مانع موفقیت دشمن می‌دانند.
ایشان کار اطلاعاتی را یکی از برجسته‌ترین حسناتی می‌دانند که در نظام اسلامی می‌توان به جا آورد؛ چرا که به تعبیر معظم له ورود در میدان‌هایی که هم زحمت دارد و هم خطر و نیز پاداش دنیوی محسوسی مثل ستایش‌های مردم و تبلیغات و… را ندارد، جگر شیر می‌خواهد.
مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) جنگ کنونی بین جبهه حق و باطل را جنگ اطلاعاتی می‌دانند که مستلزم مراقبت دائمی دشمنان کشور است. در چنین جنگ پیچیده و نابرابری، عناصر اطلاعاتی نباید به هیچ حد از خوب کار کردن قانع شوند و باید از مدرن‌ترین ابزارها استفاده کنند و قانونگرایی و حرکت در مسیر شرع و قانون از الزامات موفقیت در فعالیت اطلاعاتی است.
تعابیر ظریف و روشنگر مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در تبیین و توضیح جایگاه وزارت اطلاعات، حاکی از نقش و اهمیت بسزا و تعیین‌کننده وزارت اطلاعات در نظام جمهوری اسلامی است. تعابیری همچون:«وزارت اطلاعات مال همه نظام است و برای قوه مقننه، قضائیه و نیروهای مسلح و عموم مردم منشائ خیر و برکات است.»
«وزارت اطلاعات حیاط خلوت نظام است. شوخی‌بردار نیست، جای رفت و آمد هر کس و ناکس نیست.»
«واقعاً چشم بینا و قبضه (مشت) محکم نظام در بخش مهمی از خطراتی که نظام را تهدید میکند، شما (وزارت اطلاعات) هستید.»
«این ظرافتی که در کار شما وجود دارد، یک امر استثنایی است. تاثیرگذاری این مسوولیت هم نسبت به دیگر مسوولیت‌ها بسیار بالاست.»
«مسوولیت این وزارت و دوستانی که اینجا تشریف دارند، یکی از مسوولیت‌های تعیین‌کننده است.»
«وزارت اطلاعات شبیه خود جمهوری اسلامی، ریشه‌اش محکم است.»
ادبیات سیاسی و امنیتی مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) که ریشه در آرمان‌ها، ارزش‌ها و بنیان‌های فرهنگی دینی انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران دارد، طرحی نو است که وظایف، مسوولیت‌ها و رسالت‌های تعیین‌کننده و جدیدی را برعهده وزارت اطلاعات می‌گذارد و مفاهیم و عبارتی همچون هندسه قدرت، پیچ تاریخی، مقاومت، سبک زندگی ایرانی-اسلامی، الگوی پیشرفت ایرانی-اسلامی، دشمن‌شناسی، انقلابیگری، اصولگرایی، جنگ اطلاعاتی، تهاجم و شبیخون فرهنگی، اقتصاد مقاومتی، مدیریت جهادی و دهها عبارت و مفهوم دیگر که هر یک از بار معنایی و ملزومات خاص خود برخوردار است، از یکسو نقش راهبری و راهبردی را در اقدامات و حرکت وزارت اطلاعات ایفا میکند و از سوی دیگر دامنه و زمینه‌های فعالیت آنان را مشخص میکند.
عنایت و توجه مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) به سربازان گمنام امام زمان (عج) و مجاهدتهای خاموش ایشان طی دوران ریاست جمهوری و رهبری معظم له، همواره فرصت استفاده و بهره‌برداری وزراء، معاونین، مدیران و کارکنان وزارت اطلاعات را از نصایح، رهنمودها، توصیه‌ها و فرامین راهگشا، روشنگر و داهیانه ایشان فراهم کرد و نگاه راهبردی معظم له به وضعیت سیاسی و امنیتی کشور، منطقه و جهان باعث تعالی و رونق وظایف وزارت اطلاعات شده است.
رعایت حدود شرعی و قانونی و عدم تخطی از حدود قانونی از فرامین موکد معظم له به کارکنان وزارت اطلاعات است. به نظر ایشان وزارت اطلاعات باید در اوج اصولگرایی و انقلابیگری بوده و ضمن جلوگیری از ورود و نفوذ جریانات سیاسی با دیگر دستگاه‌ها همکاری صمیمانه داشته باشد.
تجربه ۳۷ ساله نشان داده که انسجام سازمانی و پرهیز از باندبازی، لزوم ابتکار و خودجوشی و ضرورت وجود مجموعه‌ای از زبده‌ترین مغزهای متفکر، فعال، طراح و برنامه‌ریز در وزارت اطلاعات که از رهنمودها و فرامین مقام معظم رهبری (مدظله العالی) برآمده، از مهم‌ترین عوامل موفقیت وزارت در انجام وظایف ذاتی خود بوده است. دشمن‌شناسی و مقابله با دشمن در نخستین گام رویارویی از منظر مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) یکی از ملزومات و ضروریات کار اطلاعاتی است و عناصر اطلاعاتی نباید در هیچ صحنه‌ای که دشمن مشغول فعالیت علیه منافع کشور است، غایب باشند.
اصل ضربه زدن مستمر و متناوب به دشمن که حاکی از روحیه مبارزه و انقلابیگری است، در وزارت اطلاعات نیز مورد توجه معظم له است. مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) ضمن تشریح و تبیین کثرت توطئه‌ها و تهدیدات دشمنان کشور و انقلاب اسلامی به ویژه آمریکا، رژیم صهیونیستی، غرب و نظام سلطه و نیز طرح واقعیت تنهایی و مظلومیت اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران در جهان، برخورداری از دستگاه اطلاعاتی قوی، وسیع، منسجم، مستقل و مبتکر را از نیازهای ضروری کشور می‌دانند.
در دیدگاه مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) به اطلاعات، تقویت معنویت و برخورداری از ویژگیهای مثبت اخلاقی و شرعی از عوامل موفقیت عناصر اطلاعاتی به شمار می‌رود. اتصال به مبداء هستی، تقویت امید در خود و دیگران، حاضر و ناظر دانستن خداوند، پرهیز از احساس قدرت و غنا، مراقبت و مواظبت در مقابل توصیه‌گری نفس، تقویت ایمان آگاهانه، اخلاص در عمل، قصد قربت، شکرگزاری، وابستگی به ثواب و پاداش الهی، رابطه با نماز، قرآن و معنویت و ورع و پارسایی در کارها، تقویت روحیه موعظه نفس، قویت رابطه معنوی با امام زمان (عج)، تقویت امید و انتظار فرج و اجر مضاعف گمنامی بخشی از توصیه‌ها و نصایح معظم له به تلاشگران عرصه گمنامی و مجاهدتهای خاموش است. ایشان ایمان منحصر بر نیروی انسانی این وزارتخانه را عامل موفقیت وزارت اطلاعات می‌دانند.
آرمان‌ها و اهداف والا و متعالی نظام مقدس جمهوری اسلامی مستلزم تربیت و پرورش یک دستگاه اطلاعاتی همراه و همگن با ارزش‌های مزبور است. بر همین اساس، مفهوم اطلاعات، ویژگی‌ها و خصوصیات عناصر اطلاعاتی و تعریف و تبیین وظایف و اهداف اطلاعاتی و از همه مهمتر نقش اطلاعات در سیاستگذاری و تصمیم‌سازی از ابعاد، مؤلفه‌ها، شاخص‌ها و سنجه‌های دقیق، منحصر به فرد و متفاوتی برخوردار خواهد شد که بخش قابل توجهی از آن با فرامین، توصیه‌ها، نصایح و رهنمودهای ولایت مطلقه فقیه ظهور و بروز می‌یابد.
در واقع در رابطه دو سویه اطلاعات با اهداف، ارزش‌ها و آرمان‌های نظام از یکسو و حوزه‌های مختلف تصمیم سازی و سیاستگذاری از سوی دیگر، این نقش بی‌بدیل ولایت فقیه است که چون نوری الهی به کار و فعالیت اطلاعاتی معنا و برکت می‌دهد. این فرآیند باعث قوام، بلوغ، استقلال، تحکیم و قدرت تشکیلات اطلاعاتی شده و وزارت اطلاعات را به حصن حصین دفاع از کشور، انقلاب اسلامی و ارزش‌های ملت ایران تبدیل کرده که طی ۳۷ سال مجاهدت خاموش و بی‌منت لرزه بر اندام دشمنان انداخته و نقش مهمی در تامین امنیت کنونی کشور در منطقه پرتلاطم غرب آسیا داشته است.
