به گزارش عصرتبریز، کی‌پاپ (K-pop) به عنوان یک پدیده فرهنگی جهانی، توانسته است در چند سال اخیر محبوبیت گسترده‌ای در میان نوجوانان و جوانان در سراسر جهان به دست آورد. این سبک موسیقی که از کره جنوبی سرچشمه گرفته، نه تنها در زمینه موسیقی بلکه در عرصه‌های مختلف فرهنگ، مد و حتی رفتار اجتماعی تأثیرات چشمگیری داشته است. در این میان، ایران نیز از این پدیده مستثنی نبوده است و نوجوانان ایرانی به طور فزاینده‌ای به این سبک موسیقی علاقه‌مند شده‌اند.
این پدیده به‌ویژه در سال‌های اخیر توجه زیادی را جلب کرده و موجب شکل‌گیری تحولات فرهنگی و اجتماعی در بین نسل جدید شده است.
در این گزارش سعی شده به بررسی پدیده کی‌پاپ و تأثیرات آن بر نوجوانان ایرانی بپردازیم و نگرانی‌های مرتبط با این پدیده را مورد تحلیل قرار دهیم.
کی‌پاپ؛ پدیده‌ای جهانی
کی‌پاپ به طور خلاصه، ترکیبی از موسیقی پاپ، هیپ‌هاپ، رقص‌های هماهنگ و استایل‌های مدرن است که به ویژه در دهه اخیر توانسته است جایگاه ویژه‌ای در میان جوانان پیدا کند. گروه‌های معروفی مانند BTS، BLACKPINK، EXO و TWICE به عنوان پیشتازان این سبک موسیقی، با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی، توانسته‌اند مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و جهانیان را جذب کنند. این گروه‌ها از طریق محتواهای باکیفیت، موسیقی جذاب و رقص‌های همزمان، توانسته‌اند میلیون‌ها طرفدار از کشورهای مختلف از جمله ایران جذب کنند.
دلیل علاقه نوجوانان ایرانی به کی‌پاپ
علت محبوبیت کی‌پاپ در ایران را می‌توان در چند عامل جستجو کرد. نخست اینکه موسیقی کی‌پاپ به دلیل تنوع در سبک‌ها و ریتم‌های خاص خود، جذابیت ویژه‌ای برای نوجوانان دارد. گروه‌های کی‌پاپ اغلب موسیقی‌های پرانرژی، جذاب و هیجان‌انگیزی تولید می‌کنند که توجه نوجوانان را جلب می‌کند.
در عین حال کی‌پاپ فرصتی برای نوجوانان ایرانی فراهم می‌کند تا با جامعه جهانی طرفداران این موسیقی ارتباط برقرار کنند. این اتصال به آنها احساس تعلق به یک گروه جهانی می‌دهد.
برای برخی نوجوانان ایرانی، کی‌پاپ نوعی فرار از محدودیت‌ها و فشارهای اجتماعی است. آنها با دنبال کردن آیدل‌ها و فرهنگ کی‌پاپ، احساس آزادی و خودبیانگری می‌کنند.
از سوی دیگر آیدل‌های کی‌پاپ با داستان‌های موفقیت خود و برخورداری از استعدادهای متنوع، برای نوجوانان منبع الهام هستند. آنها به نوجوانان نشان می‌دهند که می‌توانند به آرزوهای خود برسند و به خاطر تلاش و پشتکار، موفق شوند.
برای درک بهتر این پدیده، به یکی از پارک‌های بالاشهر تبریز رفتیم، جایی که گروهی از نوجوانان علاقه‌مند به کی‌پاپ عصرها دور هم جمع می‌شوند و در کنار یکدیگر به تماشای ویدیوهای گروه‌های محبوب خود می‌پردازند. بسیاری از آنها لباس‌هایی با آرم گروه‌های کی‌پاپ، اکسسوری‌های مرتبط و حتی مدل مو و آرایشی مشابه ستارگان این سبک موسیقی دارند.
عشق به کی‌پاپ؛ دنیایی از انرژی و هیجان
شیما، ۱۳ ساله و طرفدار دوآتیشه گروه بلک‌پینک، روسری سه‌گوش کوچکی به سر دارد و لباس‌های رنگارنگ و کوتاهی بر تن کرده است. او اکسسوری‌های جینقول مینقول به همراه دارد. این دختر نوجوان درباره علاقه خود به این سبک موسیقی می‌گوید: «این موسیقی برای من یک دنیای جدید است، پر از انرژی و هیجان که باعث می‌شود احساس بهتری نسبت به خودم داشته باشم.»
میلاد ۱۴ ساله هم یک آرمی طرفدار گروه BTS است. او کلاه عجیب‌غریبی بر سر دارد که آرم BTS بر روی آن حک شده است، به گفته خودش این کلاه “باکت” نام دارد. او لباس‌های یکدست مشکی و لش پوشیده و پرسینگ بر گوش دارد. حتی نام اعضای گروه BTS را بر دست و بازوی خود تتو کرده است. زمانی که از او درباره این تتوها می‌پرسم، توضیح می‌دهد که این نام‌ها متعلق به آیدل‌های BTS هستند و با ریتم خاصی نام تک‌تک اعضای این گروه را می‌گوید. او در مورد تأثیرات این موسیقی بر روحیه خود می‌گوید: «من به دلیل انرژی زیادی که این گروه‌ها دارند، بیشتر جذب ویدیوهای رقص و اجراهایشان شدم. این موسیقی باعث می‌شود احساس خوشحالی کنم و از روزمرگی فرار کنم.»
از صحبت‌های این نوجوانان می‌توان نتیجه گرفت که علاقه نوجوانان ایرانی به کی‌پاپ ترکیبی از جذابیت‌های موسیقی، فرهنگ بصری، اجتماعی و جستجوی هویت است.
با وجود این که کی‌پاپ می‌تواند برای نوجوانان فرصتی برای تجربه فرهنگ‌های جدید باشد، اما برخی نگرانی‌ها نیز در این زمینه وجود دارد. مهم‌ترین نگرانی‌ها حول محور تأثیرات منفی این پدیده بر هویت فرهنگی و روان‌شناسی نوجوانان می‌چرخد. جامعه‌شناسان و روان‌شناسان هشدار می‌دهند که این نوع علاقه به فرهنگ‌های خارجی ممکن است به مرور زمان منجر به کاهش هویت فرهنگی و حتی بحران هویتی در میان نوجوانان ایرانی شود.
مریم عبدی، جامعه‌شناس در بررسی تأثیرات فرهنگی و روان‌شناختی این پدیده، نگرانی‌های زیادی را در خصوص اثرات منفی آن بر هویت فرهنگی نوجوانان و جامعه مطرح کرده است.
تأثیرات کی‌پاپ بر هویت فرهنگی نوجوانان
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌هایی که در خصوص علاقه نوجوانان به کی‌پاپ مطرح می‌شود، تأثیر آن بر هویت فرهنگی نوجوانان است. عبدی در این باره می‌گوید: «تمایل به فرهنگ‌های خارجی، زمانی که بدون درک عمیق از ارزش‌ها و فرهنگ بومی کشور خود باشد، می‌تواند باعث تضعیف هویت فرهنگی در نوجوانان شود.»
او توضیح می‌دهد: «این نگرانی به این دلیل اهمیت دارد که نوجوانان در مرحله‌ای از زندگی خود قرار دارند که به‌طور فعال در حال شکل‌گیری و تعریف هویت شخصی و فرهنگی‌شان هستند. زمانی که نوجوانان بیشتر وقت خود را صرف مطالعه و مشاهده محتوای فرهنگی از کشورهای دیگر مانند کره جنوبی می‌کنند، ممکن است نتوانند به طور کامل به هویت بومی خود و ریشه‌های فرهنگی خود پی ببرند.
این فرآیند می‌تواند منجر به بحران هویت فرهنگی شود، به‌ویژه زمانی که نوجوانان تحت تأثیر فرهنگ‌های خارجی قرار می‌گیرند و به آنها می‌گرایند. چنین تمایلی ممکن است باعث شود که آنها احساس کنند که فرهنگ بومی و ارزش‌های آن دیگر جذاب یا به‌روز نیستند. این وضعیت می‌تواند منجر به افزایش شکاف‌های فرهنگی بین نسل‌ها و در نهایت انزوا و کاهش تعاملات اجتماعی بین نوجوانان و بزرگترها شود.»
تأثیرات کی‌پاپ بر استانداردهای زیبایی
او همچنین می‌گوید: «یکی از مسائل دیگری که در زمینه تأثیرات کی‌پاپ بر نوجوانان مطرح است، تأثیر این پدیده بر استانداردهای زیبایی و هویت فردی است. گروه‌های کی‌پاپ معمولاً با ظاهری ایده‌آل و متناسب با استانداردهای جهانی زیبایی معرفی می‌شوند. اعضای این گروه‌ها، اغلب از بدن‌های متناسب، صورت‌های بدون عیب و نقص و آرایش‌های خاصی برخوردارند که آنها را به نمادهای زیبایی در سطح جهانی تبدیل کرده است.»
عبدی در توضیح این مطلب می‌گوید: «استانداردهای زیبایی که توسط اعضای گروه‌های کی‌پاپ معرفی می‌شود، ممکن است برای نوجوانان به یک الگو تبدیل شود که باعث بروز فشارهای روانی و حتی مشکلات جسمی مانند اختلالات تغذیه‌ای شود. نوجوانان، به ویژه دختران، ممکن است تحت تأثیر این استانداردهای غیرواقعی قرار بگیرند و به تلاش برای دستیابی به این ایده‌آل‌ها پرداخته و حتی از سلامت روانی و جسمی خود غافل شوند.
فشار برای تطابق با این استانداردهای زیبایی می‌تواند مشکلاتی نظیر اضطراب، افسردگی و اختلالات تغذیه‌ای مانند بی‌اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی را به دنبال داشته باشد. این فشارهای روانی می‌تواند بر زندگی روزمره نوجوانان تأثیر منفی بگذارد و آنها را از حقیقت و هویت واقعی خود دور کند.»
تغییر در سبک زندگی و تعاملات اجتماعی
این جامعه‌شناس یکی دیگر از نگرانی‌های مهم مرتبط با پدیده کی‌پاپ را تأثیر آن بر تعاملات اجتماعی واقعی عنوان و اضافه می‌کند: «بسیاری از نوجوانان که به دنیای کی‌پاپ وارد می‌شوند، ممکن است به شدت درگیر محتوای مربوط به این پدیده شوند و حتی تمایلی به برقراری ارتباط با خانواده و دوستان خود نداشته باشند. این تغییر در سبک زندگی می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی در روابط خانوادگی و اجتماعی شود.
به عنوان مثال، نوجوانانی که وقت زیادی را صرف تماشای ویدیوها و اخبار مربوط به گروه‌های کی‌پاپ می‌کنند، ممکن است از حضور در فعالیت‌های اجتماعی و رویدادهای خانوادگی خودداری کنند. این نوع از انزوا می‌تواند باعث بروز شکاف‌های اجتماعی و مشکلات ارتباطی در خانواده‌ها شود.»
او خاطر نشان می‌کند: «تمایل نوجوانان ایرانی به کی‌پاپ به عنوان یک پدیده جهانی در حال گسترش است و می‌تواند فرصتی برای آشنایی با فرهنگ‌های مختلف و افزایش آگاهی باشد. این پدیده می‌تواند نوجوانان را با هنر و موسیقی دیگر کشورها آشنا کند و موجب گسترش افق‌های فکری آنها شود. اما در عین حال، این پدیده همراه با چالش‌هایی است که می‌تواند بر هویت فرهنگی، روان‌شناسی و تعاملات اجتماعی نوجوانان تأثیر منفی بگذارد.»
عبدی در پایان به ارائه راهکارهایی برای جلوگیری از تأثیرات منفی این پدیده‌ها می‌پردازد و می‌گوید: «ضروری است که نوجوانان بتوانند همزمان با حفظ هویت فرهنگی خود، از مزایای این پدیده‌ها بهره‌مند شوند. خانواده‌ها و جامعه باید در کنار حمایت از این علاقه‌ها، به نوجوانان آموزش دهند که با آگاهی از فرهنگ خود، از تأثیرات منفی این پدیده‌ها جلوگیری کنند. به این ترتیب، نوجوانان می‌توانند از جذابیت‌های کی‌پاپ بهره‌مند شوند، در حالی که هویت فرهنگی خود را حفظ کرده و به بهبود تعاملات اجتماعی و روانی‌شان ادامه دهند.»
- خبرنگار: قمر طالبی
