عصرتبریز – کتایون حمیدی: با تغییر الگوی شهرنشینی و پیشرفت جوامع و شیوع زندگی فانتزی و کم‌عمق شدن روابط انسانی، رفته رفته عواطف حیوانی با عواطف انسانی جایگزین شده است.
نگهداری از حیوانات خانگی از قبیل سگ و گربه و غیره طی سال‌های اخیر در بین برخی از خانواده‌ها رواج یافته به طوری که برای این حیوانات حتی میلیون‌ها تومان خرج می‌شود.
اینکه انسان ذاتاً دوست‌دار طبیعت بوده و سایر جانداران همچون گیاهان و حیوانات را دوست دارد، امری طبیعی است اما عدم هم‌خوانی فرهنگی در این راستا مشکلات زیادی از قبیل مزاحمت و نارضایتی برای سایر شهروندان، انتقال بیماری‌های واگیردار و مشترک بین انسان و حیوان و غیره ایجاد میکند.
از پدیده نگهداری حیوانات خانگی که بگذریم، اخیراً پدیده نوظهور خرید و فروش حیوانات وحشی در زیرپوست شهر تبریز در حال گسترش است.
بررسی‌های فارس نشان می‌دهد که خرید حیوانات و خزندگانی چون انواع مارها از جمله «پیتون» با خال‌های نارنجی‌رنگ با قیمت‌های مختلف از ۳ میلیون تا ۱۰ میلیون تومان، سنجاب بین ۴۰۰ هزار تا ۲ میلیون تومان، میمون حدود ۲۰ میلیون تومان و توله شیر حوالی ۴۰ میلیون تومان آب می‌خورد.
این‌ها همگی زنگ هشداری است که کم کم سرگرمی اعراب‌نشینان وارد کشور و استان آذربایجان‌شرقی شده چرا که تا چند سال گذشته کسی فکر نمی‌کرد یک بچه سوسمار دست‌آموز بتواند به عنوان حیوان خانگی نگهداری شود و جانور زینتی یک خانواده پولدار و اشرافی باشد.
همچنین با رشد ویلاسازی در اطراف باغات تبریز، حال شاهد یک پدیده دیگری با عنوان باغ وحش‌های مخفی هستیم که شاید سازمان محیط زیست از آنها بی‌خبر است ولی این‌ها باغ وحش‌هایی هستند که به خاطر تمایل مردم به نگهداری از حیوانات غیرخانگی و افزایش قاچاق و تجارت حیواناتی مثل مار، سمندر، سنجاب، تمساح ،میمون و عقاب شکل گرفته و اسباب فخرفروشی پولدارهای تبریزی شده است.
چندی پیش حتی احمدعلی کی‌خا، نماینده مجلس شورای اسلامی نیز صحبت از این تجارت زده و تا جایی که حتی واکنش به خرید و فروش غیرقانونی حیوانات از سوی کاسبان و سودجویان نشان داده است و ابراز کرده که از نظر قانون خرید و فروش هرگونه حیوان وحشی بدون اخذ مجوز ممنوع و جرم محسوب می‌شود.
از این رو کاسبان و دست‌فروشانی که به راحتی اقدام به خرید و فروش این گونه‌ها می‌کنند، مجرم هستند و باید تحت پیگرد قضایی قرار گیرند.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در مجلس با اشاره به اینکه سازمان حفاظت محیط زیست از امکانات لازم برای مقابله با کاسبان و دست‌فروشانی که به طور غیرقانونی اقدام به خرید و فروش حیوانات وحشی و اجزای آنها می‌کنند، برخوردار نیست و این تخلف مانند تخلفات دیگر جرم محسوب می‌شوند، افزود: از این رو به دلیل آنکه ممکن است نسل این گونه‌ها در معرض تهدید قرار گیرد، دستگاه قضا و نیروی انتظامی باید به صورت جدی با این افراد برخورد کند.
بعد از انتشار عکس‌های بچه پولدارهای تهران که انعکاس خبری داخلی و خارجی زیادی داشت، بلافاصله پولدارهای روسیه و اعراب نیز دست به کار شده و اقدام به رونمایی از وضعیت رفاه و تفریحات عجیب‌شان کردند و به‌تبع آن جوانان پولدار تبریزی نیز از قافله عقب نمانده و دست بالای دست دیگران گذاشته و از هر طریقی خودی نشان دادند که نمونه‌اش پخش عکس‌هایی از حیوانات خانگی عجیب خود در صفحات اجتماعی است.
با این اوصاف با پیگیری‌های صورت گرفته به سراغ یکی از جوانان به اصطلاح پولدار تبریزی رفتیم که با اصرار زیاد راضی به مصاحبه شد که در ادامه این گزارش آورده شده است.
این جوان که خود را «سهیل» معرفی کرد در مورد حیوان وحشی که نگهداری میکند، گفت: من حیوانات را دوست دارم و البته همیشه طرفدار متفاوت و خاص بودن نیز هستم، از این رو اقدام به خرید توله گرگ کردم.
دارندگی و برازندگی
وی با بیان اینکه به عقیده من دارندگی و برازندگی، صحیح‌ترین اصطلاحی است که می‌توان به این کار من گفت، افزود: به نظر من وقتی فردی از نظر رفاه در سطح مطلوبی قرار می‌گیرد، به دنبال دلخوشی‌های خود می‌رود و این اصلاً به این معنا نیست که پولدارها به فکر فقرا نیستند.
خرید توله گرگ به قیمت ۷ میلیون تومان
سهیل ادامه داد: تا آنجایی که اطلاع دارم این توله گرگ من از ترکیه وارد شده و من نیز به قیمت ۷ میلیون خریده‌ام.
وی تصریح کرد: قبول می‌کنم نباید اجازه داد تا حیوانات به منبع درآمد کلان برخی تبدیل شود ولی من نیز حیوان خود را با رعایت تمام موارد بهداشتی و امنیتی در باغ خود نگهداری می‌کنم.
این جوان خاطرنشان کرد: تمایل به نگهداری حیوانات خاص و ویژه از جمله پلنگ و عقاب دارم.
خرید و فروش شیر در تبریز/ تمساح نیز به سبد حیوانات خانگی اضافه شد!
در ادامه به سراغ جوان دیگری می‌روم که جز فعالان محیط زیست و حامیان حیوانات تبریز است.
محمدعلی جداری در رابطه با نمود پدیده جدید باغ وحش‌های زیرزمینی اظهار کرد: متاسفانه موارد زیادی را دیده‌ام که حتی به خرید و فروش شیر جنگل در تبریز دست زده‌اند.
وی افزود: حتی اخیراً از یکی از دوستان شنیدم که فردی بچه تمساح نیز به شهر آورده که جزو علایق پولدارهای تبریزی شده و آن را به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌کنند.
مسؤول نقاهت‌گاه حامیان حیوانات تبریز با بیان اینکه البته تکثیر برخی حیواناتی که در حال انقراض هستند، به نفع محیط زیست نیز است، ادامه داد: برخی از متخصصان این موضوع با حمایت محیط زیست حیوانات را تکثیر کرده و به خود محیط زیست نیز رها می‌کنند ولی تکثیر حیوانات با هدف سودجویی آسیب به محیط زیست است.
وی خاطرنشان کرد: بنده معتقدم نباید برای یک حیوان که مکمل طبیعت و محیط زیست است، قیمتی گذاشته شود و روی آن سرمایه‌گذاری کرد.
تکثیر حیوانات با هدف جلوگیری از انقراض کار پسندیده‌ای است
جداری با اشاره به اینکه برخی از متخصصان دامپزشکی یا فعال محیط زیست وقت و زمان برای تکثیر حیوانات در راستای صیانت از محیط زیست می‌گذارند، گفت: در مقابل این افراد برخی سودجویان قرار دارند که با هدف خرید و فروش دست به تکثیر حیوانات می‌زنند و از آن سودهای زیادی نیز می‌برند.
وی اذعان داشت: اخیراً بنده با حمایت محیط زیست جلوی خرید و فروش یک جفت توله گرگ را گرفته‌ام، افزود: با پیگیری‌های انجام گرفته در این مورد، متوجه شدم این توله‌ها چند دست خریداری شده بودند که در نهایت عامل اصلی را یافته و توله‌ها را پس گرفته و تحویل محیط زیست دادم.
دو هدف اصلی در ایجاد باغ وحش‌های زیرزمینی تبریز
این حامی حیوانات و فعال محیط زیست با بیان اینکه هدف از گسترش باغ وحش‌های زیرزمینی با دو هدف سودجویی و یا فخرفروشی است، ادامه داد: برخی از بچه پولدارها برای خودنمایی و فخرفروشی اقدام به خرید و نگهداری حیوانات خاص می‌کنند ولی در مقابل برخی این را منبع درآمد و سودجویی خود دانسته و دست به این کار می‌زنند.
وی با اشاره به اینکه با همکاری و هم‌یاری محیط زیست، برخی حیوانات را از دست سودجویان گرفته به محیط زیست بازمی‌گردانیم، گفت: البته موارد زیادی بوده که یک حیوان بالای درخت گیر کرده و یا وارد ساختمانی شده که توسط هم‌یاران ما زنده‌گیری شده و سپس تحویل محیط زیست و یا باغ وحش‌ها داده شده است.
جداری خاطرنشان کرد: از هشت سال پیش با همکاری دوستان اقدام به تاسیس یک نقاهت‌گاه برای نگهداری و درمان حیوانات آسیب‌دیده در شهر تبریز کرده‌ام که در این نقاهت‌گاه حیوانات معلول دست و پا و چشم نگهداری می‌شوند.
در کمتر از ۱۰ دقیقه حیوانات آسیب‌دیده را پیدا و اقدام به درمان میکنیم
وی ادامه داد: در حال حاضر مردم توسط صفحات اجتماعی هر حیوان آسیب‌دیده که در شهر باشد را به ما اطلاع داده و در کمتر از ۱۰ دقیقه اقدام به درمان آن حیوان کرده و بعد از درمان در طبیعت رهاسازی می‌شود.
در بخش پایانی گزارش به سراغ یک جامعه‌شناس رفته تا ریشه‌های اصلی وابستگی برخی افراد به حیوانات و فخرفروشی از این طریق را مورد بررسی قرار دهیم.
محمدرضا عمرانی، جامعه‌شناس در رابطه با علایق و وابستگی برخی افراد به حیوانات خانگی از قبیل سگ و گربه و گاهاً سایر حیوانات گفت: دلیل اصلی که مردم تمایل به حیوانات و نگهداری آنها در خانه‌هایشان دارند، تنهایی است و از طریق نگهداری برخی حیوانات نیاز به همدم خود را فراهم می‌سازند.
وی افزود: البته افزایش سن ازدواج نیز دیگر دلیل افراد برای نگهداری حیوانات و وابستگی به آنهاست.
این کارشناس جامعه‌شناسی با بیان اینکه البته برخی کمبودها از قبیل خودنمایی نیز مزید بر علت است تا یک فرد بتواند نگاه‌ها را به خود جلب کند، بیان کرد: متاسفانه گرفتن قلاده سگ و گربه و یا پخش عکس با پرندگان خاص و ویژه در صفحات اجتماعی راهی برای خودنمایی و فخرفروشی شده است.
وی با اشاره به اینکه در زمان‌های قدیم حیوان نگهداری می‌شد و حتی اهمیت نگهداری حیوان را دفع بلا خانواده می‌دانستند،گفت: متاسفانه امروزه شرایط به نوع دیگری شده و حتی گاهاً شاهد قیمت بسیار بالای هزینه غذا،شامپو،دارو و درمان یک حیوان خانگی هستیم.
این جامعه‌شناس ابراز کرد: در برخی مواقع مشاهده شده که یک حیوان جای بچه را در خانواده گرفته و زوجین تمایلی به دنیا آوردن بچه ندارند و وابسته به حیوانات شده‌اند.
وی در ادامه به علت اصلی تمایل جوانان به خریدن حیوانات خطرناک و وحشی اشاره کرد و گفت: چشم و هم‌چشمی، فخرفروشی،کمبودها، نداشتن برنامه مدون برای زندگی، غرب‌زدگی و غیره از جمله دلایل برای این منظور است.
عمرانی خاطرنشان کرد: زمانی برخی پولدارهای ممالک عربی عکس‌هایی از شیر و پلنگ پخش می‌کردند و موجب تعجب همه شده بود ولی بعد از مدت زمان اندکی در داخل ایران این فخرفروشی رسوخ کرده و تبدیل به یک نوع خودنمایی بین جوانان و خانواده‌های به اصطلاح پولدار شده است.
به کجا چنین شتابان
امیرحسین بهداد، مدیرکل دامپزشکی استان آذربایجان‌شرقی نیز در خصوص نگهداری حیوانات پیشتر گفته بود: موضوع خرید و فروش سگ به دامپزشکی مرتبط نیست ولی طبق دین اسلام خرید فروش سگ به جز سگ شکاری در اسلام حرام بوده و این موارد بحث‌‌هایی فرهنگی است که سایر نهادها من جمله نیروی انتظامی به آن می‌‌پردازند اما در خصوص بحث سلامت ما ورود پیدا میکنیم، قطعا نگهداری از سگ، گربه و … مشکلاتی را برای سلامت فرد ایجاد میکند که اسلام ما را از آن منع کرده و بنده با قاطعیت می‌‌گویم که این نوع استفاده از این حیوانات و تقلید از فرهنگ غربی به هیچ‌وجه صحیح نیست.
با همه این اوصاف، جدای از مسائل اعتقادی و عرفی جامعه و مشکلات بهداشتی و سلامتی نگهداری از حیوانات، نکته‌ای که هرگز به آن اشاره‌ای نشده این است که جایگاه اصلی حیوانات و محل نگهداری آنها در طبیعت است و عموما منازل و باغ وحش‌ها جایگاه خوبی برای نگهداری آنان نیست.
از سوی دیگر با تغییر سبک زندگی خانواده‌ها از خانوارهای گسترده به خانوارهای متمرکز و کاهش تعداد اعضای خانواده، برخی خانواده‌ها که با داشتن یک فرزند علاقه و یا توان نگهداری فرزند دیگری را ندارند،برای پرکردن تنهایی فرزند خود ترجیح می‌دهند یک هم‌بازی از جنس حیوان خانگی برای او بیاورند که این مسئله بعدها موجب مشکلاتی در اخلاق، رفتار و سبک زندگی کودک و به تبع آن جایگزینی عواطف حیوانی به جای عواطف انسانی خواهد شد.
این‌ها همگی زنگ هشداری است در این خصوص که به تدریج فرهنگ و سرگرمی‌های غربی وارد کشور و استان آذربایجان‌شرقی می‌شود چرا که تا چند سال گذشته کسی فکر نمی‌کرد یک توله شیر و توله گرگ بتواند به عنوان حیوان خانگی نگهداری شود و جانور زینتی یک خانواده پولدار و اشرافی باشد.
مردم و رسانه‌ها نیز در قبال حفاظت از محیط زیست و حیات‌وحش کشور مسوول هستند، از این رو به دلیل آنکه ممکن است نسل این گونه‌ها در معرض تهدید قرار گیرد دستگاه قضا، نیروی انتظامی و محیط زیست باید به صورت جدی با افرادی که اقدام به خرید و فروش غیر قانونی این حیوانات می‌کنند،برخورد کند.
با همه این گفته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که تمام مردم در قبال حفاظت از محیط زیست و حیات وحش کشور مسؤول بوده و از این رو باید برای جلوگیری از خرید و فروش غیرقانونی حیوانات و اجزای آنها به شهروندان هشدار داد.
مردم زمانی که با کاسبان خرید و فروش حیوانات در سطح شهر مواجه می‌شوند، باید مراتب را سریع به پلیس اطلاع‌رسانی کنند تا محیط زیست را بدون کم و کاستی تحویل نسل‌های دیگر بدهیم.
