به گزارش عصرتبریز، صبح روز چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه، هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ اوکراین دقایقی پس از پرواز از فرودگاه امام خمینی(ره)، حوالی پرند و شهریار سقوط کرد و تمامی ۱۷۶ نفر مسافر و خدمه پروازی آن در این حادثه جان باختند. این هواپیما متعلق به هواپیمایی اوکراین اینترنشنال (Ukraine International) بود.
این سانحه در خلال تنش بین ایران و آمریکا و چند ساعت بعد از حمله موشکی ایران به دو پایگاه محل استقرار نیروهای آمریکایی در عراق اتفاق افتاد؛ حمله‌ای که در واکنش به ترور سردار شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی انجام شد و بلافاصله در صدر اخبار جهان قرار گرفت.
رسانه‌های غربی که هنوز از رستاخیز مردمی برای تشییع میلیونی پیکر شهید سلیمانی انگشت به دهان مانده بودند، سیلی موشکی سپاه بار دیگر آنها را در شوک فرو برد چرا که در طول ۷۰ سال گذشته هیچ کشوری جرات حمله به آمریکا پس از جنگ جهانی دوم را نداشته است.
با این حال آمریکا و غربی‌ها به دنبال نقطه‌ای برای کم‌رنگ نشان دادن تشییع میلیونی پیکر شهید سلیمانی و کم ارزش کردن حمله موشکی ایران بودند.
از این‌رو با تکنیک برجسته‌سازی، ابتداء روی خبر شهدای تشییع کرمان پرداختند، سپس به سانحه سقوط هواپیمای اوکراین زوم کردند.
رسانه‌های آمریکایی در همان ساعت اولیه سقوط هواپیما، به تدریج خبر احتمال اصابت موشک به هواپیما را مطرح کردند.
رویترز به نقل از دبیر شورای امنیت اوکراین نوشت که بازرسان اوکراینی در جستجوی قطعات احتمالی از یک موشک روسی در محل سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران هستند.
همزمان روزنامه گاردین و شبکه خبری سی بی سی اعلام کردند که آمریکا شواهد و اسنادی درباره ساقط شدن هواپیمای اوکراینی در اختیار بریتانیا و کانادا قرار داده است.
موضوعی که از سوی مقامات ایرانی تکذیب شد. عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی ایران در واکنش به این اخبار گفت: برخورد موشک به هواپیمای اوکراینی از لحاظ علمی غیرممکن است و چنین شایعاتی هیچ‌گونه منطقی ندارد.
سفارت اوکراین در تهران نیز خبر اصابت موشک یا تروریستی بودن حادثه سقوط هواپیمای بوئینگ ایرلاین اوکراینی در تهران را تکذیب و اعلام کرد که این اتفاق تنها به علت نقص موتور هواپیما رخ داده است.
حتی بی بی سی با انتشار خبر رویترز به نقل از یک مقام امنیتی کانادایی به شرط فاش نشدن هویتش، نوشت: برآورد اولیه سازمان‌های اطلاعاتی غربی این است که هواپیمای اوکراینی با موشک ساقط نشده، بلکه با نقص فنی دچار حادثه شده است.
در این میان رسانه‌ها و خبرنگاران ایرانی هم در مصاحبه با مقامات داخلی و کارشناسان که با اطمینان کامل ساقط شدن هواپیما با موشک را رد می‌کردند به نقص فنی هواپیما اشاره و رسانه‌های خارجی را متهم به عملیات روانی کردند.
اما ماجرا از زمانی داغ‌تر شد که بعد از گذشت ۳ روز از وقوع سانحه هوایی، ستاد کل نیروهای مسلح اعلام کرد که هواپیمای اوکراینی بر اثر اشتباه پدافند ایران مورد اصابت قرار گرفته است.
پس از انتشار این بیانیه، تعدادی از رسانه‌ها و خبرنگاران با انتقاد از عملکرد مسوولان مربوطه در دادن اطلاعات اشتباه و اطلاع‌رسانی دیرهنگام، از مردم و خانواده‌های جانباختگان بخاطر قضاوت شتابزده خود خود عذرخواهی کردند.
فرمانده نیروی هوایی سپاه طی یک نشست خبری به تشریح جزییات سقوط هواپیمای اوکراینی پرداخت.
سردار حاجی زاده در توضیح بیشتر گفت: باتوجه با اطلاعاتی که به اپراتور داده بودند که شرایط جنگی است و موشک کروز شلیک شده، او این هواپیما را کروز تشخیص داده و موظف بوده تماس بگیرد و تائیدیه بگیرد و خبط اپراتور هم از همین نقطه است. منتها در آن شرایط گویا شبکه ارتباطی او با اختلال مواجه شده بود او ۱۰ ثانیه فرصت داشته که تصمیم بگیرد که بزند و می‌توانسته نزند و در این شرایط این تصمیم بد را می‌گیرد.
او تاکید کرد: بنده در اولین ساعتی که مطلع شدم به مقامات اطلاع دادم، آنها به واسطه اینکه باید این موضوع را بررسی و ارزیابی می‌کردند مربوط به ستادکل است که واقعا هم سریع این کار را ظرف ۴۸ ساعت انجام دادند. ما چندین بار درخواست کردیم که آسمان کشور از پروازها متوقف شود یعنی اصطلاحاً «کلیر» شود، اگر خطایی بوده یکی از نیروهای ما خطا کرده و مسئولیتش با ماست؛ مسئولان هواپیمایی کشوری که محکم از این ماجرا دفاع می‌کردند هیچ گناهی ندارند و هرچه تقصیر است به عهده‌ی ماست.
بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح و توضیحات فرمانده هوافضای سپاه هر چند یک گام موثر و رو به جلو بود، اما هنوز هم نتوانسته افکار عمومی را متقاعد کند. ابهامات و سوالاتی در این حادثه تلخ وجود دارد که تاکنون پاسخی به آنها داده نشده است.
چند سوال بی‌پاسخ
چه کسی به پدافند هوافضای سپاه اعلام کرده بود که کروزها در راه ایرانند؟ و چرا در هنگام حمله موشکی سپاه به پایگاه‌های آمریکا، پرواز ها متوقف یا به عبارتی کِلیِر نشده بود؟
آیا احتمال اختلال الکترونیک در سامانه پدافندی وجود داشته؟
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس هم گفته است که حادثه هدف قرار گرفتن هواپیمای اوکراینی، قطعا پشت پرده‌هایی دارد.
نقوی حسینی با بیان اینکه، کفتربازی که نیست؛ نمی‌شود به این شکل خطا اتفاق بیافتد، افزوده است: همه حرکات هواپیما در رادار کنترل می‌شود، بعید است خطای عادی انسانی اتفاق افتاده باشد.
در این میان امید دانا، فعال سیاسی و مجری یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای در توئیترش نوشت: اطلاعاتی دارم که آمریکا موفق شده برای پدافند هوایی ایران سیگنال شبیه سازی بفرسته و ایران را برای زدن هواپیما اوکراین فریب دهد!
یک کارشناس نظامی در این خصوص می‌گوید: روش تشخیص در رادار به این صورت است که سیگنال ارسال شده به محض برخورد به هدف، به سمت آنتن رادار بر می‌گردد، این سیگنال دارای توان مشخصی بوده که بعد از بازگشت می‌توان تشخیص داد که هدف، هواپیما، موشک کروز یا بالستیک است.
چلداوی به اختلال الکترونیک در سیستم های راداری اشاره کرده و می‌گوید: این اختلال‌ها منجر می‌شود سیستم زمانی که هیچ هدفی وجود ندارد، موشکی را تشخیص دهد که به سمت رادار در حال حرکت است یعنی به عبارتی فریب رادار به شکلی است که کاری می‌کند تا هدفی که نیست را هست نشان دهد و هدفی که هست را نیست نشان دهد.
به گفته این کارشناس نظامی، هواپیماها دارای سیستم ای اف اف هستند (تشخیص دوست از دشمن) که وقتی تحت تابش خاصی قرار بگیرند، بلافاصله مقصد و مسیر خود را مشخص کرده و کد ارسال می‌کنند که ما هواپیمای تجاری یا مسافربری هستیم، رادار نیز تشخیص می‌دهد که هواپیما نظامی است یا مسافربری، اما با این حال هواپیمای نظامی نیز می‌تواند چنین کدهایی را برای فریب رادار ارسال کند.
کاربر دیگری هم در توئیتر نوشته است کلید حل معما کسی است که از لحظه اثابت موشک به هواپیما فیلمبرداری کرده است.
فیلم‌های زیادی از لحظه سقوط و آتش سوزی هواپیمای اوکراینی در آسمان منتشر شده که اکثرشان مربوط به پس از حادثه اصابت و آتش‌سوزی است.
اما در یکی از فیلم‌های منتشر شده، فردی در حال فیلمبرداری از آسمان در ساعت ۶ صبح است. این فرد در کمال آرامش از لحظه برخورد دو شیی که از دو جهت متفاوت در حرکتند، فیلمبرداری می‌کند.
فیلمی که در آن فیلمبردار صحبت نمی‌کند و مشخص نیست اصلا ایران است یا کشور دیگر، بلافاصله صحت و سقمش توسط روزنامه آمریکایی تائید می‌شود! روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در این خصوص نوشت: ویدیو مربوط به لحظه برخورد موشک با هواپیما اوکراینی در نزدیکی شهرک پرند تهران تائید شد.
نکته دیگر این است که چند نفر در دنیا وجود دارد که صبح زود و قبل از طلوع آفتاب، دوربین به دست گرفته و از آسمان فیلمبرداری می‌کند و دقیقا مکانی را فیلم می‌گیرد که یک هواپیما قرار است مورد اصابت یک موشک قرار گیرد؛ آیا این آقا یا خانم فیلمبردار علم غیب دارد؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که این فیلم را اولین بار شخصی به نام نریمان قریب را در پیج شخصی خود منتشر کرده است. او یکی از مسوولان شبکه من و تو و مرتبط با رسانه معروف سعودی‌‌ها با نام ایران اینترنشال است.
اگر اختلال الکترونیکی بر روی سامانه پدافندی ایران و فیلمبرداری دقیق لحظه هدف قرار گرفته شدن هواپیمای مسافربری اوکراین در ساعت ۶ صبح بررسی دقیق و موشکافانه‌ای شود پشت پرده این حادثه تلخ بدون شک شفاف‌تر خواهد شد.
