عقب ماندگی های آذربایجان شرقی، روی میز ریاست جمهوری!

عصر تبریز: یکی از بزرگترین لطماتی که تصمیمات یک شبه و یک جانبه مدیریت دولت قبل بر سطح مدیریت اقتصادی – سیاسی کشور وارد کرد انحلال «سازمان مدیریت و برنامه ریزی» بود. اقدامی که سبب شد تا طراحی، برنامه ریزی، تخصیص بودجه و کنترل پروژه های ملی و استانی و … از سطح کار کارشناسی و ضابطه مند، به سطح مدیریت سلیقه ها و مبتنی بر رابطه تنزّل پیدا کند.

الف) در چنین فضایی، اتکار به آمار و ارقام منتشر شده نیز سندیت خود را تا حدودی در سطح جامعه علمی و مدیریتی کشور از دست داد.

به هر حال، با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، این سازمان چند ده ساله، ریشه دار و ضروری بار دیگر به سطح مدیریت اقتصادی – سیاسی کشور و استانها باز گشت. هر چند که هنوز هم تا رسیدن به ایده آل ها و جبران غیبت های چند ساله، فاصله بسیاری وجود دارد. در چنین فضایی استناد به آمار و اطلاعات منتشره و مواضع گرفته شده از سوی این نهاد «علمی – غیرسیاسی» می تواند قابل توجه و ارزشمند باشد.

ب) اظهارات اخیر رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان شرقی در خصوص وضعیت کار، اشتغال و سرانه درآمد در استانهای شمالغرب کشور را نمی توان یک اظهار نظر ساده و تبلیغی و یا تخریبی و تعارفی دانست. قطعاً این اظهارات پشتوانه مستحکم تحقیقاتی و علمی دارد که تنها نمونه ای از هزاران و مشتی نمونه خروار، مجال بروز و افشا یافته است. بنابراین می توان دیدگاه مدیریت ارشد این سازمان نسبت به شرایط اقتصادی و اجتماعی استانهای شمالغرب کشور به ویژه آذربایجان شرقی را از زوایای گوناگون مورد تحلیل قرار داد.

ج) یکی از افشاگری های دکتر بهبودی در حضور معاون رئیس جمهوری، به پایین بودن درآمد سرانه استانهای شمالغرب کشور نسبت به میانگین کشوری مربوط بود.

اینکه یکی از استانهای فعال اقتصادی کشور با ظرفیت بالای تحرک اجتماعی و نقش آفرینی سیاسی، به چنین روزی افتاده بحث مفصلی است اما می توان حداقل حدس زد که بی توجهی به واحدهای تولیدی بزرگ و کوچک این منطقه در طی یک دهه ی گذشته، سبب شده تا به رغم شمول تبعات «تحریم های اقتصادی» بر تمامی استانهای کشور، این منطقه بیشترین آسیب را متحمل شود تا جانی که درآمد سرانه آن نه همپای دیگر استانهای هم ردیف بلکه، بسیار پایین تر از میانگین کشوری، خودنمایی کند.

وقتی مطرح می شود که در طی ده سال گذشته، هیچ پروژه بزرگ دولتی نه در آذربایجان شرقی و نه در استانهای اردبیل و  آذربایجان غربی انجام نشده، نشان دهنده آن است که هم دولت وقت و هم نماینده دولت در استان ها (استانداران) و هم نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی، کم کاری و قصور کرده و پیگیر مطالبات و نیازهای منطقه در سطح کلان کشوری نبوده اند. طبیعی است که در چنین شرایطی، دستاویز قرار دادن «تحریم اقتصادی، ناشی از فعالیت های هسته ای ایران» آن قدر نخ نما شده است که با برشمردن برخی پروژه های بزرگ دولتی در سایر استانهای هم ردیف و حتی پایین تر از  آن این بهانه هم ، قابل ابطال است.

این در حالی است که مطابق اعلام مقام ارشد سازمان مدیریت برنامه استان، منطقه دو (استانهای شمالغرب کشور)، با وجود همه بی مهری مرکز نشینان، از نرخ مشارکت اقتصادی بالاتری برخوردار است که این امر نیز به انگیزه و علاقه مردمان این سرزمین و بخش های خصوصی آن برای مشارکت در امر آبادانی، توسعه و اجرای طرح های اقتصادی در سطح مناطق آذربایجانی دارد. شاید به همین دلیل است که نرخ بیکاری در این استانها، نسبت به میانگین کشوری در حد مناسب تری قرار دارد. بنابراین هیچ مقام دولتی چه در گذشته و چه در دوران کنونی، نمی توانند این دو پارامتر مثبت را (بالا بودن نرخ مشارکت اقتصادی، و پایین بودن نرخ بیکاری) را مصادره به نفع خود نمایند. بلکه این امر بیشتر به فرهنگ، بینش و تعصب مردمان آنها ربط دارد تا دستاورد و اقدامات دولتی! از همین روست که از اجرای ۵۰۰ پروژه عمرانی در سطح آذربایجان شرقی به کمک منابع غیردولتی، نقطه عطف طرح های عمرانی کشور و منطقه یاد می شود.

به هر حال، انتشار این آمار و اظهارنظرهای صریح و بی پرده در حجضور معاون رئیس جمهوری در تبریز، اتفاق مبارکی است که می تواند بر تصمیم گیری های کلان مدیریت اجرایی کشور در خصوص استانهای شمالغرب کشور تاثیر بگذارد.

انتظار می رود چه مدیریت کلان اجرایی کشور و چه دستگاه های اجرایی استان و نمایندگان مردم در مجلس دهم، برای احیای دوباره جایگاه این منطقه تلاش نمایند.

محمد امین خوش نیت/آذرقلم