عصرتبریز؛ سعید خسروشاهی – ربع رشیدی یکی از برجستهترین یادگارهای تاریخی ایران و تبریز است که اهمیت زیادی در زمینههای گردشگری، تاریخی و علمی دارد؛ این بنا که در دوره ایلخانی توسط رشیدالدین فضلالله همدانی تاسیس شد، بهنوعی اولین دانشگاه جهان اسلام محسوب میشود و به دلیل اهمیت علمی و فرهنگیاش جایگاهی ویژه در تاریخ ایران دارد.
ربع رشیدی در زمان خود به مکانی برای پژوهش، تحصیل و گردهمایی دانشمندان و اندیشمندان تبدیل شده بود و امروزه نیز یادآور شکوه و عظمت علمی آن دوران است.
جایگاه این بنای تاریخی و فرهنگی از چند منظر دارای اهمیت ویژه ای برای تبریز و آذربایجان است:
در حوزه گردشگری
ربع رشیدی میتواند به یکی از جاذبههای مهم تبریز تبدیل شود؛ این مجموعه تاریخی با احیای خود میتواند به جذب گردشگران داخلی و خارجی کمک کند و نقش موثری در معرفی فرهنگ و تاریخ غنی تبریز ایفا کند.
گردشگران علاقهمند به معماری، تاریخ و فرهنگ اسلامی و ایرانی، با بازدید از این مکان، نهتنها با تاریخ ایران آشنا میشوند، بلکه ارتباط عمیقی با تمدنهای گذشته برقرار میکنند. ازاینرو، توسعه و بازسازی این مجموعه میتواند به رونق گردشگری و بهبود اقتصادی منطقه نیز کمک کند.
از لحاظ تاریخی
ربع رشیدی یکی از نمادهای عظمت فرهنگی و علمی دوران ایلخانی است و یادآور تمدنی است که توانسته بود یکی از بزرگترین مراکز علمی و فرهنگی جهان اسلام را شکل دهد؛ این بنا نقش مهمی در شکلگیری هویت تاریخی ایران ایفا کرده و مطالعه آن میتواند پژوهشگران را با سیر تطور علمی و فرهنگی آن دوره آشنا کند. حفاظت از این اثر تاریخی بهمنزله حفظ بخشی از هویت و میراث فرهنگی ایرانیان است.
از منظر علمی
این مجموعه در زمان خود محلی برای تبادل دانشهای گوناگون از سراسر جهان اسلام و حتی مناطق فراتر بود.؛ ایجاد فضایی برای تحقیق و تدریس علوم مختلف در این مجموعه، نشان از اهمیت علم و دانش در دوران ایلخانی دارد.
بازسازی و احیای آن میتواند به ایجاد فضایی علمی و پژوهشی مدرن منجر شود و پژوهشگران و دانشجویان علاقهمند به تاریخ علم و فرهنگ را به خود جذب کند.
در نهایت، حفظ و احیای ربع رشیدی بهعنوان یک اثر فرهنگی و تاریخی ملی، وظیفهای بر عهده دولت و سازمانهای مسئول است.
با وجود آثار اندک باقیمانده از این بنای باشکوه، بازسازی اصولی آن میتواند به احیای این میراث فرهنگی کمک کند و زمینهساز انتقال این ثروت ارزشمند به نسلهای آینده باشد.
این مجموعه نهتنها از منظر تاریخی و فرهنگی بلکه از جنبههای اقتصادی و گردشگری نیز ظرفیت بالایی دارد و حفاظت از آن به رشد و توسعه تبریز کمک شایانی خواهد کرد.
