عصرتبریز – وحید یوسفی: مخاطره های زیادی برای جنگل های ارسباران وجود دارد اگر از دست ارّه به دست های قلع و قمع کن راه نجاتی یافته باشند تازه به گیر آتش سوزی خواهند افتاد و سرنوشت شُش های ارسباران تلخی اش بیشتر از زلزله ارسباران نباشد یقینا کمتر نیز نیست. اما در این میان جای خالی عمل به وظیفه ذاتی مسئولان ذی ربط در اداره کل منابع طبیعی پیش از پیش احساس می شود.
جنگل‌های ارسباران از جمله یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری استان و شمالغرب کشور است. منطقه حفاظت شده ارسباران با وسعت ۸۰ هزار و ۴۲۷ هکتار در کناره‌های جنوبی رود ارس در حوزه شهرستان‌های کلیبر و ورزقان واقع شده و در سال ۱۳۵۴ از طرف یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره معرفی شده و از شهرت جهانی برخوردار است و به عنوان “فسیل زنده” نیز معروف است.
در این جنگل بیش از یک هزار و ۸۰ گونه گیاهی و ۳۲۰ گونه جانوری شناسایی شده که سیاه خروس، قرقاول ارسبارانی، پلنگ، شوکا، کل و بز وحشی، گربه وحشی و گربه جنگلی، عقاب طلائی، عقاب شاهی، سارگپه جنگلی، طرلان، بحری، بلوط، سرخدار، گلابی، گیلاس وحشی، انار، زرشک، سماق، ارس، پیرو، زغال اخته، افرا، گردو، ممرز، گونه‌های متنوع گراس و نباتات علوفه ای مناطق نیمه خشک استپی و … از جمله مهمترین گونه های جانوری و گیاهی مهم منطقه است.
موضوع این مقال حکایت بی مهری و قدر نشناسی در مقابل نعمت بزرگِ جنگل های ارسباران بر خطه ماست ولی انگار ما با اهمال کاری های خود قره داغ را بدون آتش سال هاست که سوزانده ایم.
وقتی درختان ارسباران که شُش های زمین و سرشار از حیات اند را در سکوت خبری سر بریدیم . طوری که سال به سال بافت جنگلی این منطقه رو به افول رفته است بنابرین بریده شدن با تبر برقی و یا خاکستر شدن توسط آتش تفاوت چندانی به حال ارسباران نمی کند زیرا که داغ بر دل نهادن، همیشه آتش نمی خواهد.
اما در یک سال گذشته غفلت و بی توجهی به بافت جنگلی ارسباران آنقدر از حد و حدود گذشته است که گواه این ماجرا تریلرهای پر از درخت های بریده شده است که تا چند ماه پیش با چشم غیر مسلح در جای جایِ جاده های استان دیدیم .اما دریغ از پاسخ مسئولین امر که کارشان دقیقا حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی است.
مسئله به مدد فضای مجازی آنقدر ادامه دار شد که مدیر منابع طبیعی شهرستان کلیبر در پاسخ به واکنش های متعدد فعالین محیط زیست و مجازی سبک اروپایی به خود گرفت! و اظهار داشت برای کسانی که ثابت کنند در ارسباران حتی یک درخت قطع شده جایزه می دهم و در ادامه این کش و قوس های رسانه ای مهین انتظار یکی از خبرنگاران مرکز صدا و سیما تبریز در اواخر فروردین ماه امسال گزارشی برای این قلع و قمع گسترده درختان در منطقه ارسباران تهیه کرده که در بخش پربیننده اخبار سراسری ۱۱ از شبکه تلویزیونی سهند به روی آنتن رفت جالب تر اینکه مدیر منابع طبیعی شهرستان کلیبر سخاوت آبهشت جایزه ی نداد و از سبک اروپایی خود دست کشید زیرا اگر میخواست اینگونه عمل کند باید در واکنش به قطع درختان استعفا می کرد اما گویی سکوت را به صلاح خود دانست و دم بر نیاورد.
خلاصه امر مخاطره های زیادی برای جنگل های ارسباران وجود دارد اگر از دست ارّه به دست های قلع و قمع کن راه نجاتی یافته باشند به گیر آتش سوزی خواهند افتاد و سرنوشت شُش های ارسباران تلخی اش بیشتر از زلزله ارسباران نباشد یقینا کمتر نیز نیست.
اما گویی همیشه برای ما مرغ همسایه غاز است. مشابه جنگل های ارسباران و گونه های گیاهی موجود اش در کشور ایتالیا حوالی شهر رم وجود دارد که همه ساله گردشگر زیادی از آنها بازدید می کنند. ایرانی هایی که هم جنگل های ارسباران و هم بافت جنگلی رم را دیده اند می گویند این دو به سان سیبی که از وسط نصف شده هستند منتها با این تفاوت که در رم به فاصله هر چند صد متر سلطل زباله برای پاکیزه ماندن جنگل تعبیه کردند و طبعیت گردان و مسئولین امر نیز هم همه جوره هوای جنگل های بکرشان را دقیقا بر عکس ما دارند! اما انگار سرنوشت جنگل های ارسباران متاسفانه جز قطعه قطعه شدن به دست تبر و یا خاکستر شدن توسط آتش نیست.
راستی چند روزیست احساس میشود آب هوای کوهستانی آذربایجان، رو به افول است و انگار کوه های ما نیز همچون جنگل هایمان آتش به دل دارند! روزهایی گرم و شبهایی سرد، نوید آب و هوای کویری دارد و چه احساسی از این خطرناک تر…
