به گزارش عصرتبریز، با گذشت زمان و ظهور دنیای دیجیتال، زندگی شهری نیز همانند سایر حوزه‌های زندگی اجتماعی دچار تحول شده است. عصر امروز که به عصر ارتباطات و انفجار اطلاعات معروف است، مفهوم جدیدی را پیش روی شهروندان قرار داده: شهر هوشمند.
شهر هوشمند به معنای گشایش مفاهیمی نو در شهرسازی است و آنچه یک شهر را به سمت هوشمندی پیش می‌برد، صرفا استفاده از ابزار الکترونیکی و سیستم ارتباطاتی آن شهر نیست؛ بلکه استفاده از این ابزار جهت ارتقای سطح کیفی زندگی شهروندان یک شهر است.
شهر هوشمند بر مبنای فناوری اطلاعات ساخته می شود و همه چیز در آن ها کاملا مجازی و هوشمند اداره می شود؛ تکنولوژی در این شهر اجازه می‌دهد تا مقامات یک شهر با جامعه و زیرساخت‌های شهری و نظارت بر آنچه اتفاق می‌افتد و آنچه در حال تحول است، تعامل مستقیم پیدا کنند.
حکمروایی هوشمند، شهروند هوشمند، محیط زندگی و محل زندگی هوشمند، اقتصاد هوشمند، حمل‌ونقل هوشمند، انرژی هوشمند ۶ معیار اصلی شهر هوشمند است.
نیویورک در بین ۱۶۵ شهر مختلف در ۸۰ کشور جهان به عنوان هوشمندترین شهر جهان معرفی شده است. لندن رتبه دوم و پاریس رتبه سوم را در بین هوشمندترین شهرهای جهان کسب کرده‌اند. در تبه چهارم این رده‌بندی شهری آسیایی قرار دارد. توکیو در بین شهرهای آسیایی در صدر هوشمندترین شهرها قرار دارد. پس از ریکجاویک(پایتخت ایسلند) که در رتبه پنجم قرار گرفته است دوباره به آسیا برمی‌گردیم و به سنگاپور و سئول می‌رویم که به ترتیب در رده‌های ششم و هفتم قرار دارند. تورنتو در جایگاه هشتم و هنگ کنگ در جایگاه نهم و آمستردام در جایگاه دهم هوشمندترین شهرهای جهان قرار دارند.
در این میان بانک ها و موسسات مالی نیز بیکار ننشسته اند و با بهره‌گیری از فناوری های نوین به دنبال ارائه هرچه بیشتر و بهتر خدمات به مشتریان خود هستند تا بتوانند گوی سبقت را از رقبای خود بربایند.
این رقابت بین بانکی باعث شده است که در صنعت بانکداری برای جلب رضایت مشتری و نیز جذب مشتریان جدید تحولی جدید شکل بگیرد.
وزیر اقتصاد و دارایی معتقد است که بانک‌ها اگر بخواهند نقش پویا و بالنده‌ای در اقتصاد داشته باشند، باید خودشان را به فناوری‌های نو مجهز کنند.
فرهاد دژپسند، با تاکید بر اینکه تجهیز بانک‌ها به فناوری باید با بانکداری دیجیتال آغاز شود، می گوید: برای عبور از بانکداری سنتی باید کار را با بانکداری الکترونیکی شروع کنیم، سپس به بانکداری دیجیتال و در نهایت به بانکداری هوشمند برسیم.
کارشناسان معتقدند که قبل از رسیدن به شهر هوشمند باید به شهر الکترونیک رسید که در آن ادارات دیجیتالی جایگزین ادارات فیزیکی می‌شوند.
استفاده از ابررایانه‌ها، نرم‌افزارهای جدید، مجازی‌سازی سرویس‌های بانکی و نهایتا هوشمندسازی سرویس‌های بانکی در بالاترین اولویت یک بانک می‌تواند، قرار گیرد.
از منظر بانک، کنترل سود و زیان، پیش‌بینی سرمایه‌گذاری و اعتبارات، شناسایی نیازمندی‌های مشتری، مانیتور کردن مشتریان پس از ایجاد سرویس‌های جدید، رفتارسنجی و اعتبار سنجی مشتریان، مقایسه‌ی بانک با رقبای داخلی و خارجی، کنترل تراکنشهای مشکوک و امتیازدهی و وفادارسازی مشتری به صورت آنی، در سیستم‌های سنتی و قدیمی به هیچ عنوان قابل ارزیابی به صورت کامل وجود ندارد و با توجه به حجم بالای تراکنشهای یک بانک، کاربران و مدیران یک بانک نیز، نمی‌توانند از سیستم‌های سنتی جهت رقابت بهره ببرند.
اما در بانکداری هوشمند الگوریتم‌های داخلی بانکداری هوشمند با توجه به تغییر رفتار بازار، مشتری، بازدهی نواسانات صنایع مختلف، تغییر رفتار کاربران بانک و نیز استفاده کردن از تجارب مدیران گذشته‌ی بانک به صورت خودکار هر روزه به بهبود پردازش و نیز ساخت الگوریتم های جدید اقدام می‌کند.
البته در این بین نباید از فناوری بلاک‌چین که در حال دگرگون کردن جهان است، غفلت کرد، این فناوری به‌زودی در اغلب تراکنشهای مالی و تجاری به‌کار گرفته خواهد شد. تاکنون بیش از نیمی از کسب‌وکارهای بزرگ جهان نسبت به بهره‌برداری از این فناوری نوظهور ابراز تمایل کرده‌اند، از این رو فرصت‌های بی‌شماری پیش روی سرمایه‌گذاران و کارآفرینان قرار دارد.
️بانکداری یکی از صنعت هایی است که بوسیله فناوری بلاک‌چین متحول خواهند شد. فناوری بلاک‌چین به‌منظور فائق آمدن بر موانع موسسات مالی سنتی ایجاد شد. بانک‌هایی که از آغاز مخالف سرسخت ارز دیجیتال بودند و از عواقب توسعه کاربرد ارزهای کنترل‌نشده هراس داشتند. اما به نظر می‌رسد فناوری بلاک‌چین در حال حاضر طرفدارانی در میان فعالان سیستم بانکی جهان پیدا کرده است. اکنون که بسیاری از بانک‌ها تصمیم گرفته‌اند از فناوری بلاک‌چین به بهترین نحو ممکن بهره‌برداری کنند، فرصت‌های بی‌شماری پیش روی شرکت‌هایی خواهد بود که بتوانند راه‌حل‌هایی بزرگ یا کوچک برای ورود به عرصه بهره‌برداری از فناوری بلاک‌چین در اختیار‌موسسات مالی قرار دهند.
اینترنت اشیاء نیز یکی از مولفه های شهر هوشمند است. کارشناسان پیش بینی کرده‌اند تا سال ۲۰۲۰ حدود ۵۰ میلیارد شی در جهان به اینترنت اشیاء متصل شود.
در ایران نیز با راه اندازی شبکه ملی پیش بینی می شود ارتباط بین انسان و اشیاء به زودی برقرار شود.
در هوشمندسازی اطلاعات و داده‌های مشتریانِ بانک‌ها به طور هوشمند و خودکار به روزرسانی می‌شود و نیز این مهم می‌تواند به عنوان ابزاری نوین در خدمت شفاف‌سازی فعالیت‌های اقتصادی که مقدمه حکمرانی خوب است؛ مورد استفاده قرار بگیرد.
محمد فرج قلیزاده، عضو شورای شهر تبریز معتقد است: باید برای ایجاد شهر هوشمند در جهت فساد زدایی و مقابله با اعمال سلایق شخصی، همت کنیم.
«یکی از روش‌های مهم در دستیابی به تحقق شهرهای هوشمند، ایجاد یکپارچگی میان دستگاه‌های اجرایی خدمات رسان به مردم بوده و بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات مهم ترین ابزار تحقق این مهم است». این را شهردار تبریز گفته است. به اعتقاد ایرج شهین باهر، رفع مشکلات پوشش تلفن همراه و اینترنت پرسرعت و توسعه تلفن ثابت را از جمله عوامل مهم و تاثیر گذار در توسعه و تحقق شهر هوشمند است.
او همچنین اقدامات انجام شده درخصوص زیر ساخت های ارتباطات و فناوری اطلاعات در سطح شهر را خوب، اما ناکافی می داند.
همچنین در شهر هوشمند دیگر به شهر به مثابه کالبدی که ساختمان‌های بلند، خیابان‌های پرترافیک و آلودگی‌های زیست‌محیطی را دربرمی‌‌گیرد نیست، بلکه شهری است که در آن تعامل میان شهروندان و مسؤولان، دو سویه است که محیط اجتماعی مطلوبی را برای شهروندان ایجاد می‌کند.
به باور علی آجودان‌زاده، عضو شورای شهر، تبریز پتانسیل شهر هوشمند شدن را دارد و اگر این امر تحقق یابد شاهد کاهش آلودگی هوا و ترافیک خواهیم بود.
موضوعی که مدیرکل محیط زیست استان نیز بر آن تاکید دارد. قاسمی با اشاره به وضعیت آلودگی هوای تبریز گفته است: تنوع و گستردگی واحدهای صنعتی، عدم توزیع سوخت یورو ۴، فرسودگی بخشی از ناوگان حمل و نقل عمومی و شخصی، تردد بالغ بر ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو در شهر تبریز، نبود زیرساخت‌های کافی دولت الکترونیک و تردد خودروهای کاربراتوری و دیزلی از دلایل عمده آلودگی هوا است.
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تبریز نیز با بیان اینکه شهر هوشمند، فقط استفاده از فناوری اطلاعات نیست، معتقد است: الزاما شهر هوشمند، شهر الکترونیکی نیست بلکه شهر هوشمند فرآیندی است برای اینکه ما بتوانیم برای چالش‌هایمان، پاسخ هوشمندانه داشته باشیم.
فیضی می گوید: چشم انداز و سند راهبردی تبریز هوشمند را آماده کرده ایم، راه اندازی دبیرخانه تبریز هوشمند نیز در سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات رقم خورده است و این ها از جمله اقدامات ابتدایی ما بودند.
او اقدامات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تبریز را اینگونه توضیح می دهد: سامانه پنجره واحد مدیریت شهری، نقشه جامع شهر تبریز، سامانه خدمات شهروندی شهرسازی، هوش تجاری و داشبورد مدیریتی، سامانه شهرنما، سامانه شهربان تبریز، سامانه سپه بان و سامانه SDI سرویس هایی هستند که ما آنها را تا کنون راه اندازی کردیم، موردی چون داشبورد مدیریتی بسیار برای مدیران شهری نیاز است و ما به طور کامل آن را راه اندازی کرده ایم، رصد خانه مجازی شهر تبریز را نیز می خواهیم راه اندازی کنیم به گونه ای که با یک نگاه تصمیمات شهری اتخاذ شوند.
به باور او، فرصت هایی که شهر تبریز دارد باعث می شود تا برای هوشمندسازی آن انگیزه ها و بسترهای بسیاری داشته باشیم، تبریز شهری تاریخی با قدمت ۵ هزار سال است و یکی از شهرهای خلاق ایران در سطح جهانی به شمار می رود
در سال های اخیر هر چند اقداماتی از سوی دستگاه های خدمت دهنده، به خصوص شهرداری و برخی بانک ها برای نیل به تحقق شعار «تبریز، شهر هوشمند، شهر زندگی» انجام گرفته است و شهروندان نیز در استفاده از سرویس‌های الکترونیکی تعریف شده، مشارکت خوبی داشته اند، اما در دست یابی جامع به تحقق این شعار، راه بسیار زیادی باقی مانده و در این راه موانعی نیز وجود دارد که سرعت کار را کند کرده است.
نبود مدیریت یکپارچه شهری و متولی مشخص در حوزه شهر هوشمند، نبود بودجه پژوهشی، عدم باور مدیران شهری و مقاومت در برابر تغییر، کمبود بودجه برای توسعه فناوری از جمله مشکلات این حوزه است.
نگارنده: آرزو فضلی
